Najważniejsze informacje 2025
Od lutego 2024 r. obowiązuje tzw. "ustawa Kamilka", która wprowadza nowe wymogi dotyczące zaświadczeń o niekaralności dla osób pracujących z dziećmi.
Spis treści
- Czym jest zaświadczenie o niekaralności?
- Kiedy potrzebne jest zaświadczenie?
- Jak uzyskać zaświadczenie online przez e-KRK?
- Jak uzyskać zaświadczenie tradycyjnie?
- Ile kosztuje zaświadczenie?
- Zaświadczenie dla obywateli UE
- Ustawa Kamilka - nowe wymagania
- Ważność zaświadczenia
- Upoważnienie innej osoby
- Najczęściej zadawane pytania
Czym jest zaświadczenie o niekaralności?
Zaświadczenie o niekaralności to oficjalny dokument wydawany przez Krajowy Rejestr Karny (KRK), który potwierdza, że dana osoba nie została prawomocnie skazana lub nie figuruje w systemie z określonych przyczyn. Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego z siedzibą przy ul. Czerniakowskiej 100 w Warszawie jest jedynym podmiotem uprawnionym do wydawania takich dokumentów na podstawie ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym.
W Krajowym Rejestrze Karnym znajdują się informacje o osobach prawomocnie skazanych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe, przeciwko którym warunkowo lub bezwarunkowo umorzono postępowanie karne, wobec których orzeczono środki zabezpieczające oraz osobach będących obywatelami polskimi skazanych przez sądy zagraniczne.
Kiedy potrzebne jest zaświadczenie o niekaralności?
Zaświadczenie o niekaralności może być wymagane w wielu sytuacjach zawodowych i życiowych:
Praca z dziećmi
Obowiązkowe dla nauczycieli, wychowawców, pracowników przedszkoli i szkół (ustawa Kamilka od lutego 2024)
Zawody regulowane
Adwokaci, radcowie prawni, biegli sądowi, pracownicy sektora finansowego
Przetargi publiczne
Udział w postępowaniach o zamówienia publiczne często wymaga potwierdzenia niekaralności
Koncesje i licencje
Uzyskiwanie pozwoleń na prowadzenie określonej działalności gospodarczej
Jak uzyskać zaświadczenie online przez e-KRK?
Od 2021 roku możliwe jest uzyskanie zaświadczenia o niekaralności drogą elektroniczną przez system e-KRK. To najszybszy i najtańszy sposób na uzyskanie dokumentu.
Wejdź na stronę ekrk.ms.gov.pl i zarejestruj się wybierając formularz dla osoby fizycznej lub podmiotu instytucjonalnego.
Po rejestracji otrzymasz email z linkiem aktywacyjnym. Kliknij link, aby aktywować konto.
Zaloguj się do systemu i wypełnij wniosek o udzielenie informacji o osobie. Pamiętaj o podpisaniu wniosku profilem zaufanym lub certyfikatem kwalifikowanym.
Uiść opłatę w wysokości 20 zł za pomocą dostępnych w systemie metod płatności online.
Zaświadczenie zostanie wydane w ciągu 20 dni kalendarzowych w formie pliku XML. Nie drukuj dokumentu - ma on moc prawną tylko w wersji elektronicznej.
Wymagania techniczne do złożenia wniosku online
Aby skorzystać z e-usług KRK, musisz posiadać:
- Profil zaufany (eGo) lub certyfikat kwalifikowany
- Aktywne konto w systemie e-KRK
- Możliwość dokonania płatności online
Jak uzyskać zaświadczenie tradycyjnie?
Jeśli nie możesz skorzystać z systemu elektronicznego, zaświadczenie można uzyskać w sposób tradycyjny w jednym z Punktów Informacyjnych KRK przy sądach powszechnych lub w siedzibie głównej w Warszawie.
Gdzie można złożyć wniosek:
- Punkty Informacyjne KRK przy sądach powszechnych na terenie całego kraju
- Biuro Informacyjne KRK, ul. Czerniakowska 100, 00-454 Warszawa
- Przesłanie wniosku pocztą
Godziny pracy głównej siedziby KRK
Biuro Informacyjne przy ul. Czerniakowskiej 100 w Warszawie jest czynne:
- Poniedziałek: 8:00-18:00
- Wtorek-piątek: 8:15-16:00
- Kasy czynne do 17:45 (poniedziałek) i 15:45 (wtorek-piątek)
Potrzebne dokumenty
- Wypełniony formularz "Zapytanie o udzielenie informacji o osobie"
- Dowód tożsamości (przy składaniu osobiście)
- Potwierdzenie wniesienia opłaty
- Ewentualnie pełnomocnictwo (jeśli działasz przez pełnomocnika)
Ile kosztuje zaświadczenie o niekaralności?
| Sposób złożenia wniosku | Koszt dla osoby fizycznej | Koszt dla podmiotu zbiorowego |
|---|---|---|
| Drogą elektroniczną (e-KRK) | 20 zł | 20 zł |
| Tradycyjnie (osobiście/pocztą) | 30 zł | 30 zł |
Sposoby płatności
- Online: Płatność przez system e-KRK
- Znaki opłaty sądowej: Kupione w kasie sądu
- Przelew: Na konto Ministerstwa Sprawiedliwości
- Gotówka: W kasie Ministerstwa Sprawiedliwości lub sądu
Numer konta Ministerstwa Sprawiedliwości
PL 77 1010 1010 0400 1922 3100 0000
Ministerstwo Sprawiedliwości
Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa
W tytule przelewu należy wskazać imię, nazwisko i datę wystawienia zaświadczenia.
Zwolnienia z opłat
Z opłaty za zaświadczenie zwolnieni są:
- Organy wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 i 11 ustawy o KRK
- Organy centralne państw członkowskich UE (dla celów postępowania karnego/administracyjnego)
- Wolontariusze będący kandydatami na kierowników/wychowawców wypoczynku dzieci i młodzieży (wymagane zaświadczenie od organizatora)
Zaświadczenie dla obywateli innych państw UE
Jeśli posiadasz obywatelstwo innego państwa członkowskiego UE, proces uzyskania zaświadczenia jest nieco bardziej skomplikowany. KRK ma obowiązek skontaktować się z rejestrem karnym Twojego państwa obywatelstwa i dołączyć te informacje do polskiego zaświadczenia.
Wydłużony czas oczekiwania
Dla obywateli UE czas realizacji zaświadczenia może się wydłużyć do 20 dni roboczych ze względu na konieczność uzyskania informacji z rejestru zagranicznego. Zaświadczenie nie będzie wydawane "od ręki".
Ustawa Kamilka - nowe wymagania od 2024 roku
Od 15 lutego 2024 roku obowiązuje nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, znana jako "ustawa Kamilka". Wprowadza ona nowe obowiązki dotyczące weryfikacji niekaralności osób pracujących z dziećmi.
Kogo dotyczy ustawa Kamilka?
Obowiązek przedstawienia zaświadczenia dotyczy osób zatrudnionych po 15 lutego 2024 r. do działalności związanej z:
- Wychowaniem i edukacją
- Wypoczynkiem dzieci i młodzieży
- Leczeniem małoletnich
- Świadczeniem porad psychologicznych
- Rozwojem duchowym
- Uprawianiem sportu przez małoletnich
- Realizacją innych zainteresowań przez dzieci
- Opieką nad małoletnimi
Zakres weryfikacji według ustawy Kamilka
Zaświadczenie musi obejmować przestępstwa z rozdziału XIX i XXV Kodeksu karnego (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności), art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Jak długo ważne jest zaświadczenie?
Przepisy regulujące działanie Krajowego Rejestru Karnego nie określają konkretnego terminu ważności zaświadczenia. Zazwyczaj wynika to z aktów prawnych stanowiących podstawę żądania informacji lub z wewnętrznych regulacji pracodawcy.
Rekomendacje dotyczące ważności
W praktyce zaleca się, aby zaświadczenie o niekaralności było wydane nie wcześniej niż 3-6 miesięcy przed jego przedłożeniem. Niektóre instytucje mogą wymagać dokumentu wydanego nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem.
Upoważnienie innej osoby do złożenia wniosku
Możesz upoważnić inną osobę do złożenia wniosku o zaświadczenie w Twoim imieniu. Wymaga to sporządzenia pisemnego pełnomocnictwa.
Wymagania dotyczące pełnomocnictwa
- Dane osobowe mocodawcy i pełnomocnika
- Adres co najmniej jednej ze stron
- Zakres upoważnienia
- Własnoręczny podpis mocodawcy
- Opłata skarbowa 17 zł (z wyjątkami dla najbliższej rodziny)
Wzór pełnomocnictwa
Ja ... (imię, nazwisko, numer PESEL), zamieszkały ... (adres) upoważniam Panią/Pana ... legitymującą/ego się dowodem osobistym (seria ... Nr ... wydany przez ...) do wszelkich czynności związanych z uzyskaniem zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.
Najczęściej zadawane pytania
Czy można uzyskać zaświadczenie z datą wsteczną?
Nie. Krajowy Rejestr Karny wydaje zaświadczenia stwierdzające stan prawny wyłącznie na dzień wydania informacji.
Jak długo trwa wydanie zaświadczenia?
Zaświadczenia składane osobiście są wydawane zazwyczaj "od ręki". Wnioski elektroniczne i pocztowe są realizowane w terminie do 20 dni kalendarzowych.
W jakim języku jest wydawane zaświadczenie?
Zaświadczenia są wydawane wyłącznie w języku polskim. Wszystkie tłumaczenia należy wykonać na własny koszt.
Czy można złożyć wniosek faksem lub e-mailem?
Nie. Tradycyjne wnioski można składać wyłącznie osobiście lub pocztą. Alternatywą jest system elektroniczny e-KRK.
Czy skazania ulegają automatycznemu zatarciu?
Tak. Skazania spełniające warunki do zatarcia są usuwane automatycznie przez pracowników Biura KRK bez konieczności składania dodatkowego wniosku.
Co zrobić, jeśli mieszkałem za granicą?
Osoby, które mieszkały za granicą w ostatnich 20 latach, muszą dodatkowo przedstawić zaświadczenia z rejestrów karnych państw pobytu lub złożyć odpowiednie oświadczenia.
Ważna informacja o kolejkach
Ze względu na zwiększone zapotrzebowanie związane z ustawą Kamilka, w wielu Punktach Informacyjnych KRK mogą wystąpić kolejki. Zalecamy korzystanie z systemu elektronicznego e-KRK lub planowanie wizyty z odpowiednim wyprzedzeniem.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 276)
- Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 560)
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 kwietnia 2021 r. w sprawie sposobu i trybu udzielania informacji z KRK za pośrednictwem systemu teleinformatycznego