Czy wynajem mieszkania w Czechach przez obywatelkę Czech mieszkającą na stałe w Polsce jest opodatkowany (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 marca 2011r. (data wpływu do tut. Biura 25 marca 2011r.), uzupełnionym w dniach 26 i 27 maja 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie:

• miejsca opodatkowania dochodu z najmu mieszkania w Czechach - jest prawidłowe,
• konieczności przeliczania dochodu osiąganego w walucie obcej z najmu mieszkania w Czechach w sytuacji osiągania innych dochodów w Polsce - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 25 marca 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie miejsca opodatkowania dochodów z najmu mieszkania w Czechach oraz konieczności przeliczania dochodu osiągniętego w walucie obcej z najmu mieszkania w Czechach w sytuacji osiągania innych dochodów w Polsce.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 16 maja 2011r. Znak: IBPBII/2/415-402/11/HS, IBPB II/1/415-335/11/MCZ wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 26 i 27 maja 2011r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest obywatelką Czech mieszkającą i pracującą w Polsce na podstawie umowy o pracę. Dochody z pracy w Polsce stanowią jej główne źródło dochodu. Jednocześnie wnioskodawczyni uzyskuje dochody z wynajmu mieszkania w Czechach. Centrum interesów osobistych (ośrodek interesów życiowych) wnioskodawczyni znajduje się w Polsce; wnioskodawczyni ma polskiego pracodawcę. Ze względu na charakter pracy (liczne służbowe podróże zagraniczne) wnioskodawczyni trudno jest określić dokładnie ilość dni w roku podatkowym, którą spędza na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Szacunkowo 170 dni w Polsce, 100 w Czechach, 70 na Węgrzech, 15 w Belgii, 10 na Słowacji. Składki płacone w Czechach na ubezpieczenie społeczne są opłacane ze środków wnioskodawczyni uzyskanych z wynajmu mieszkania, dotyczą nieobowiązkowego ubezpieczenia społecznego i w Czechach podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Wnioskodawczyni wskazuje, iż przy tego rodzaju ubezpieczeniu składka jest stała i nie jest pochodną żadnego dochodu, a składki, o których mowa podlegają w Czechach odliczeniu od podstawy opodatkowania.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy podatki od dochodów uzyskanych z wynajmu mieszkania w Pradze należy opłacać w Czechach czy w Polsce...
2. Jeżeli podatki należy opłacać w Polsce, w jaki sposób należy przeliczać czeskie złotówki na korony...
   
   

Zdaniem wnioskodawczyni, podatek od dochodów osiągniętych z wynajmu mieszkania w Pradze należy zapłacić w Czechach. Płacąc podatek w Czechach nie ma potrzeby przeliczać koron na złotówki.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawczyni w zakresie miejsca opodatkowania dochodów z najmu mieszkania w Czechach oraz konieczności przeliczania dochodu osiągniętego w walucie obcej z najmu mieszkania w Czechach w sytuacji osiągania innych dochodów w Polsce (pytanie nr 1 i 2). W zakresie możliwości odliczenia od podatku składek opłacanych w Czechach na fundusz emerytalny (pytanie nr 3) została wydana odrębna interpretacja.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 51, poz. 307 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisy 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do art. 4 ust. 1 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku sporządzonej w Warszawie dnia 24 czerwca 1993r. (Dz. U. z 1994r. Nr 47, poz. 189) określenie 'osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie' oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze. Określenie to nie obejmuje żadnej osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Umawiającym się Państwie, w zakresie dochodu lub zysków z majątku osiąganych ze źródeł znajdujących się tylko w tym Państwie.

Definicja ta odnosi się zatem bezpośrednio do określenia ?miejsca zamieszkania? przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Pojęcie ?miejsca zamieszkania? zostało zdefiniowane w art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl tego przepisu za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
   
   

Z treści przepisu art. 3 ust. 1a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za osobę posiadającą w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych uważa się taką, która spełnia przynajmniej jeden z warunków wskazanych w tym przepisie. Warunki te nie muszą być spełnione łącznie, o czym świadczy użycie słowa ?lub?. To oznacza, że osoba, która posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Z wniosku wynika, że centrum interesów życiowych wnioskodawczyni znajduje się w Polsce, chociaż w Polsce wnioskodawczyni przebywa szacunkowo około 170 dni w roku podatkowym.

Można więc jednoznacznie stwierdzić, że wnioskodawczyni w Polsce posiada miejsce zamieszkania, jest polskim rezydentem podatkowym oraz w związku z powyższym podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Spełniona jest bowiem jedna z przesłanek wymienionych w art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W Czechach (Pradze) wnioskodawczyni posiada mieszkanie, które jest wynajmowane. Wnioskodawczyni osiąga zatem dochód ze źródła przychodów położonego za granicą.

W myśl art. 6 ust. 1 powołanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochód osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie (Polsce) z majątku nieruchomego, włączając dochód z eksploatacji gospodarstwa rolnego lub leśnego, położonego w drugim Umawiającym się Państwie (Czechach), może być opodatkowany w tym drugim Państwie.

Zgodnie z ust. 2, określenie 'majątek nieruchomy' posiada takie znaczenie, jakie przyjmuje się według prawa tego Umawiającego się Państwa, w którym majątek ten jest położony. Określenie to obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których zastosowanie mają przepisy prawa powszechnego dotyczące własności ziemi, budynki, prawa użytkowania majątku nieruchomego, jak również prawa do zmiennych lub stałych świadczeń z tytułu eksploatacji lub prawa do eksploatacji pokładów mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych; statki i barki oraz statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego.

Stosownie do zapisów art. 6 ust. 3 ww. Umowy, postanowienia ustępu 1 stosuje się do dochodu osiąganego z bezpośredniego użytkowania, najmu, jak również z każdego innego rodzaju użytkowania majątku nieruchomego.

Postanowienia określone w art. 6 ust. 1 ww. Umowy należy interpretować zgodnie z Komentarzem do Modelowej Konwencji w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku (OECD) (pkt 1 Komentarza do art. 6) przyjmując, że ust. 1 przyznaje prawo do opodatkowania dochodu z majątku nieruchomego państwu źródła, tzn. państwu, w którym znajduje się majątek będący źródłem dochodu. Ta praktyka wynika z faktu, iż zawsze istnieje bardzo ścisły związek gospodarczy między źródłem dochodu i państwem źródła.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Użyty w art. 6 ust. 1 Umowy ? zwrot ?może być opodatkowany w tym drugim państwie? oznacza brak wyłączności do opodatkowania tego dochodu przez państwo, w którym położony jest majątek nieruchomy.

Wobec powyżej przedstawionych zapisów Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku oraz Komentarzem do Modelowej Konwencji w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku (OECD) dotyczących opodatkowania dochodu z majątku nieruchomego, dochód z nieruchomości położonej w Czechach podlega opodatkowaniu zarówno w państwie położenia majątku będącego źródłem dochodu, czyli w Czechach, jak i w państwie rezydencji, tj. w Polsce.

Celem uniknięcia dwukrotnego opodatkowania tego samego dochodu należy zastosować przewidzianą w Umowie metodę unikania podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 Umowy, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Czeskiej, to Polska zwolni, z uwzględnieniem postanowień punktu b) i ustępu 3, taki dochód lub majątek od opodatkowania. Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód zwolniony od opodatkowania w powyższy sposób nie był tak właśnie zwolniony z opodatkowania.

W myśl natomiast art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu, zgodnie z ust. 1, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

1. do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w ust. 1,
2. ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów,
3. ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
   
   

Z powyższego wynika, że skoro dochód z najmu osiągnięty za granicą może być opodatkowany zarówno za granicą jaki i w Polsce, to w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, na podstawie cytowanych art. 24 ust. 1 Umowy oraz art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się metodę wyłączenia, która polega na tym, że dochód uzyskany z tytułu najmu nieruchomości położonej za granicą, jest zwolniony z opodatkowania w Polsce, jednakże dla ustalenia stawki podatku od pozostałych dochodów podatnika podlegających opodatkowaniu w Polsce (o ile takie dochody są osiągane) stosuje się stawkę podatku wyliczoną dla całego dochodu osiągniętego zarówno w Polsce jak i za granicą (tzw. metoda wyłączenia z progresją).

Z art. 11a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2011r. wynika, iż przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Bank z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (art. 11a ust. 2 ww. ustawy). Art. 11a ust. 3 tej ustawy stanowi natomiast, iż kwoty uprawniające do odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub obniżenia podatku, wydatki oraz podatek, wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Bank z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku lub zapłaty podatku.

Podsumowując, w przypadku wnioskodawczyni posiadającej inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce, dochód uzyskany z najmu mieszkania w Czechach (w Pradze) pozostaje co prawda dochodem zwolnionym z opodatkowania w Polsce, jednakże jego wysokość wpływa na kwotę podatku należnego od pozostałego dochodu wnioskodawczyni osiągniętego w Polsce. Podatek ten winien być obliczony w sposób wskazany w art. 24 ust. 1 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku oraz w art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W celu zastosowania się do postanowień powyższych przepisów wnioskodawczyni jest zobowiązana do dokonania stosownych przeliczeń koron na złotówki. Po przeliczeniu, wnioskodawczyni zsumuje dochód z najmu z dochodem ze stosunku pracy osiągniętym w Polsce i od sumy dochodów obliczy podatek. Kwota tego podatku podzielona prze sumę dochodów x 100% da wysokość stawki podatku (stopy procentowej), którą należy opodatkować dochód osiągnięty w Polsce. Rozliczenia wnioskodawczyni dokona w zeznaniu rocznym na formularzu PIT -36.

Tylko w przypadku braku dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce, dochód z wynajmu mieszkania w Czechach nie musiałby być przeliczany w myśl art. 11a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ wówczas nie mógłby wpływać w żaden sposób na wysokość opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w Polsce, z uwagi na brak dochodu. Taka sytuacja w niniejszej sprawie jednak nie ma miejsca.

Dlatego stanowiska wnioskodawczyni przedstawionego we wniosku nie można było w całości uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.