Z tytułu odsetek naliczanych przez bank co kwartał, bank, jako płatnik na podstawie art. 30a ust. (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 15.10.2009 r. (data wpływu 12.11.2009 r.), uzupełnione pismem z dnia 01.02.2010 r. (data wpływu 03.02.2010 r.) na wezwanie Nr IPPB2/415-688/09-2/AS z dnia 26.01.2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu zdeponowania papierów dłużnych ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12.11.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu zdeponowania papierów dłużnych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 26.01.2010 r. Nr IPPB2/415-688/09-2/AS na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia tego wniosku w zakresie dokonania stosownej opłaty od wniosku; określenie organu podatkowego właściwego dla Wnioskodawcy; oraz złożenie oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wniosek uzupełniono w terminie, tj. pismem z dnia 01.02.2010 r. (data wpływu 03.02.2010 r. data nadania w placówce pocztowej 01.02.2010 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca nabył w banku papiery dłużne i zdeponował je w tymże banku na okres 5 lat. Bank nalicza Wnioskodawcy co kwartał odsetki, pobierając jednocześnie opłatę za przechowywanie depozytu i informując o jego bieżącej wartości zależnej WIBOR. Chcąc być sumiennym wobec Skarbu Państwa Wnioskodawca zażądał od banku udokumentowania osiąganych dochodów na formularzu PIT-8C. Bank odmówił wydania tego dokumentu przed upływem terminu wygaśnięcia umowy, argumentując odmowę tym, że próby okresowego określenia dochodów Wnioskodawcy byłyby chybione, bo wprawdzie uzyskuje odsetki, ale realna wartość depozytu jest zależna od bieżącej wartości WIBOR i dochód z tytułu odsetek może okazać się de facto stratą w przypadku spadku wartości WIBOR, skutkującej spadkiem realnej wartości depozytu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jak Wnioskodawca powinien rozliczać się ze Skarbem Państwa w opisanej sytuacji...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Powinien rozliczyć się jednorazowo na formularzu PIT-38, po upływie okresu zdeponowania papierów dłużnych, na podstawie formularza PIT-8C wystawionego przez bank.

Dochody, które uzyskuje na bieżąco to różnica pomiędzy naliczonymi odsetkami a opłatą za przechowywanie depozytu. Wartość depozytu jest wielkością zmienną, zależną od WIBOR a jej wahania skutkują zyskiem lub stratą potencjalną, której rzeczywista wielkość staje się możliwa do określenia dopiero po wycofaniu depozytu.

Gdyby przyjąć, że Wnioskodawca powinien rozliczać się corocznie z dochodów jakie przynoszą odsetki, z pominięciem bieżącej wartości depozytu (a tej uwzględnić w rozliczeniu nie można przed jego wycofaniem), to mogłaby po zakończeniu zdeponowania powstać sytuacja paradoksalna a mianowicie: wartość depozytu w momencie wykupienia jest znacznie niższa od pierwotnej i strata z tego tytułu przewyższa wypłacone odsetki a Wnioskodawca staję się wierzycielem Skarbu Państwa, przy czym możliwość odzyskania zapłaconych uprzednio podatków staje się iluzoryczna. Wnioskodawca uważa więc, że określenie zobowiązań wobec Skarbu Państwa powinno nastąpić dopiero wówczas, kiedy wszystkie trzy elementy składające się na dochód lub stratę będą możliwe do określenia i zbilansowania a więc po wycofaniu depozytu.

Wnioskodawca, oczekuje wskazania w odpowiedzi właściwych formularzy i terminów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z treści zacytowanego przepisu jednoznacznie wynika zasada powszechności opodatkowania podatkiem dochodowym wszystkich dochodów.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 ww. ustawy nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a) ? c).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:

1) odsetki od pożyczek

2) odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą,

3) odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych,

4) dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni, w tym również:

1. dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych,
2. oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach,
3. podziału majątku likwidowanej spółki (spółdzielni),
4. wartość dokonanych na rzecz udziałowców i akcjonariuszy nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, określoną według zasad wynikających z art. 11 ust. 2-2b,

5) przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c,

6) należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

1. odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,
2. realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,

7) przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu,

8) przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy,

9) nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny,

10) przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Stosownie do art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538). Stosownie do przepisu art. 3 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi przez papiery wartościowe rozumie się:

1. akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
2. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).
   
   

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca nabył w banku papiery dłużne i zdeponował je w tymże banku na okres 5 lat. Bank nalicza Wnioskodawcy co kwartał odsetki, pobierając jednocześnie opłatę za przechowywanie depozytu i informując o jego bieżącej wartości zależnej WIBOR.

Nazwa dłużnych papierów wartościowych bierze się od pojęcia długu. Są to papiery wartościowe opiewające na wierzytelności. Papiery te inkorporują, jako podstawowe prawo majątkowe, wierzytelność właściciela papieru wartościowego wobec wystawcy papieru wartościowego. W przypadku tego rodzaju papierów, wierzytelność pełni samodzielną funkcję. Inne uprawnienia, które w zależności od typu papieru wartościowego, są inkorporowane w papierze wartościowym wierzycielskim, pełnią funkcję akcesoryjną w stosunku do inkorporowanej wierzytelności.

Dłużne papiery wartościowe można podzielić w kilku płaszczyznach:

1. w zależności od emitenta (tego, kto zaciąga dług);

• papiery emitowane przez Skarb Państwa: Obligacje Skarbu państwa oraz Bony Skarbowe.
• papiery emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego (gminy, miasto) tzw. obligacje komunalne;
• papiery dłużne emitowane przez przedsiębiorstwa: obligacje przedsiębiorstw oraz papiery komercyjne.
  
  

2. w zależności od terminu zapadalności (terminu ostatecznego wykupu papierów dłużnych przez emitenta).

• papiery na okres do 1 roku najczęściej nazywane bonami;
• papiery na okres powyżej 1 roku to obligacje.
  
  

Papiery dłużne, których zapadalność jest krótsza niż rok zaliczana są do papierów rynku pieniężnego. Papiery dłużne, których termin wykupu jest dłuższy niż rok zaliczane są do papierów rynku kapitałowego, Do takich papierów należą:

• w przypadku Skarbu Państwa - Obligacje Skarbu Państwa;
• w przypadku jednostek samorządu terytorialnego - obligacje z terminem wykupu powyżej 1 roku;
• w przypadku przedsiębiorstw - obligacje przedsiębiorstw.
  
  

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszenia przychodu o koszty uzyskania z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1, 2 i 4, ust. 5a i 5d, o czym stanowi art. 30a ust. 6 ww.

Bank w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, na podstawie zawartych umów zobowiązujących do obsługiwania dokonywanej przez kontrahenta emisji dłużnych papierów wartościowych, np. obligacji, wykonuje na rzecz kontrahenta czynności w zakresie obsługi procesu emisji, w szczególności prowadzi ewidencję osób uprawnionych, ustala wartość należnych im pożytków oraz przekazuje na rachunek poszczególnych obligatariuszy należne im środki odsetkowe. Z powyższego wynika, iż obowiązek ustalenia i wypłaty wartości pożytków należnych poszczególnym obligatariuszom, a w szczególności wysokość odsetek od dłużnych papierów wartościowych, przejmuje - zgodnie z zawartą umową Bank pełniący rolę agenta emisji.

W opisanej sytuacji Bank nalicza Wnioskodawcy co kwartał należne odsetki. Obowiązki Banku sprawiają, że to na nim, jako podmiocie dokonującym wypłat odsetek od papierów wartościowych, ciąży obowiązek obliczenia i poboru podatku należący do obowiązków płatnika.

W konsekwencji Bank dokonując czynności wypłaty środków na rzecz obligatariuszy z tytułu obsługi emisji papierów wartościowych, w związku z wykonywaniem tych czynności, tj. przekazanie należnych środków odsetkowych, staje się płatnikiem, o którym mowa w art. 41 ust. 4 ustawy, o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Bank, przekazuje kwoty zryczałtowanego podatku, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Jako odrębne źródło przychodów należy traktować odpłatne zbycie dłużnych papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z treścią art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Przy czym, w myśl art. 30b ust. 4 ww. ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodów o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1, wykazać m. in. dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających i obliczyć należny podatek dochodowy.

Na mocy przepisu art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy osiągający przychody z kapitałów pieniężnych zobowiązani są do złożenia w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym zeznania, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym (formularz PIT-38) dochodu (poniesionej straty).

Reasumując:

Z tytułu odsetek naliczanych przez bank co kwartał, bank, jako płatnik na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pobiera i odprowadza zryczałtowany podatek dochodowy, bez udziału podatnika. Z tytułu zdeponowania papierów dłużnych stosownie do treści art. 30b ust. 1 ww. ustawy, będzie Pan zobowiązany do złożenia w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym depozyt zostanie wycofany i zbyte papiery dłużne zeznania, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu lub poniesionej straty na formularzu PIT-38.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja Nr 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB2/415-364/10-4/MK, interpretacja indywidualna