Spis treści
- Podstawowe prawo do składania skarg
- Rodzaje skarg i właściwe instytucje
- Skarga na zachowanie personelu medycznego
- Skarga do Narodowego Funduszu Zdrowia
- Rzecznik Praw Pacjenta - najszybsza pomoc
- Rzecznik odpowiedzialności zawodowej
- Ubezpieczenie OC placówek medycznych
- Gdy interwencja nie przynosi rezultatu
- Terminy przedawnienia
- Najważniejsze informacje praktyczne
Podstawowe prawo do składania skarg
Każdy ubezpieczony w systemie opieki zdrowotnej ma fundamentalne prawo do złożenia skargi, jeżeli uważa, że jego prawo do ochrony zdrowia nie jest realizowane w sposób zadowalający. To prawo wynika bezpośrednio z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Ważne!
Każda placówka służby zdrowia funkcjonująca w ramach umowy z NFZ ma obowiązek umieścić w widocznym miejscu informację o dniach i godzinach przyjmowania skarg i wniosków od pacjentów.
Skargi można składać w formie ustnej lub pisemnej. Pacjent ma prawo żądać pisemnego potwierdzenia przyjęcia swojej skargi, co może być szczególnie ważne w przypadkach wymagających dalszego procedowania.
Rodzaje skarg i właściwe instytucje
W zależności od charakteru problemu i tego, kogo skarga dotyczy, należy kierować ją do odpowiednich instytucji. NFZ rozpatruje skargi dotyczące wyłącznie placówek, które mają podpisaną umowę z Funduszem. Oto przegląd najważniejszych możliwości:
Skarga na personel medyczny
Dotyczy niewłaściwego zachowania lekarza, pielęgniarki, rejestratorki lub innego pracownika placówki medycznej.
Skarga na placówkę medyczną
Obejmuje problemy organizacyjne, dostępność świadczeń, warunki w placówce lub funkcjonowanie systemu.
Skarga na działanie NFZ
Dot. sposobu załatwiania spraw przez pracowników Funduszu lub realizacji uprawnień ubezpieczeniowych.
Skarga na zachowanie personelu medycznego
W przypadku problemów z zachowaniem personelu medycznego pierwszym krokiem powinna być interwencja u bezpośredniego przełożonego pracownika:
W szpitalu zwróć się do ordynatora oddziału, w przychodni do kierownika placówki. To najszybszy sposób rozwiązania problemu.
Zapisz datę, godzinę, imię i nazwisko pracownika oraz szczegółowy opis sytuacji. Zachowaj kopie wszystkich dokumentów.
Jeśli rozmowa z przełożonym nie przyniosła rezultatu, złóż formalną skargę w formie pisemnej do dyrekcji placówki.
Skarga do Narodowego Funduszu Zdrowia
Skargę do NFZ można złożyć w przypadkach takich jak odmowa zapisu do lekarza mimo dostępnych terminów, trudności z rejestracją czy nieprzyjmowanie pacjentów w ustalonych godzinach.
Uwaga!
NFZ nie zajmuje się sprawami, które zostały już prawomocnie rozstrzygnięte przez sąd lub inną instytucję administracyjną. Oznacza to, że np. umorzone postępowanie dotyczące zwrotu kosztów leczenia nie podlega ponownemu rozpatrzeniu w ramach skargi do NFZ.
Jak złożyć skargę do NFZ?
Skarga do NFZ powinna zawierać: imię, nazwisko i adres do korespondencji, dane świadczeniodawcy, którego dotyczy, oraz precyzyjny opis zdarzenia. W przypadku składania skargi w imieniu osoby trzeciej konieczne jest dołączenie pisemnego upoważnienia.
Sposoby złożenia skargi do NFZ:
- W formie pisemnej lub ustnej do protokołu w siedzibie oddziału NFZ
- Pocztą tradycyjną na adres właściwego oddziału
- Pocztą elektroniczną
- Przez ePUAP
- W delegaturach NFZ
NFZ ma 30 dni na udzielenie odpowiedzi. Jeśli konieczne będzie przeprowadzenie dodatkowych działań, Fundusz poinformuje o nowym terminie rozpatrzenia sprawy.
Rzecznik Praw Pacjenta - najszybsza pomoc
Do Rzecznika Praw Pacjenta może zgłosić się każda osoba, która uważa, że doszło do naruszenia jej praw jako pacjenta. To często najszybszy sposób uzyskania pomocy.
Kontakt z Rzecznikiem Praw Pacjenta:
- Telefoniczna Infolinia: 800 190 590 (bezpłatna, pn-pt 8:00-18:00)
- Adres: Biuro Rzecznika Praw Pacjenta, ul. Płocka 11/13, 01-231 Warszawa
- ePUAP: /RzPP/skrytka
- eDoręczenia: AE:PL-30624-45146-FDVGI-18
Zadania Rzecznika Praw Pacjenta
Specjaliści pracujący w Biurze Rzecznika na bieżąco pomagają rozwiać wątpliwości, odpowiadają na pytania dotyczące praw pacjenta oraz wskazują, jakie kroki prawne można podjąć. Jeśli pacjent uważa, że jego prawo zostało naruszone, może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania wyjaśniającego, który jest wolny od opłat administracyjnych.
Rzecznik odpowiedzialności zawodowej
W przypadku błędów medycznych, braku należytej staranności w leczeniu lub naruszenia zasad etyki zawodowej, można się zwrócić do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej przy odpowiedniej Izbie Lekarskiej lub Izbie Pielęgniarek i Położnych.
Ważne terminy przedawnienia:
Rzecznik nie może wszcząć postępowania wyjaśniającego jeśli od chwili popełnienia czynu upłynęły 3 lata. Karalność przewinienia zawodowego ustaje po 5 latach.
Co obejmuje odpowiedzialność zawodowa?
Rzecznik rozpatruje skargi na działanie lekarzy niezgodne z aktualną wiedzą medyczną, w tym postawienie niewłaściwej diagnozy, zastosowanie niewłaściwego leczenia oraz zachowanie niezgodne z zasadami etyki lekarskiej.
Zawiadomienie do Rzecznika powinno zawierać:
- Dokładne dane osoby składającej zawiadomienie
- Imię i nazwisko lekarza/pielęgniarki
- Nazwę i adres podmiotu leczniczego
- Dokładną datę zdarzenia
- Szczegółowy opis sytuacji
- Ewentualną dokumentację medyczną
Ubezpieczenie OC placówek medycznych
Wszystkie placówki medyczne udzielające świadczeń w ramach umowy z NFZ mają obowiązek posiadania ubezpieczenia OC. To jedno z podstawowych wymagań NFZ wobec świadczeniodawców.
Prawo do informacji
Każdy świadczeniodawca powinien na żądanie pacjenta udzielić informacji o nazwie i adresie firmy ubezpieczającej. Informację tę można również uzyskać kontaktując się z właściwym oddziałem NFZ.
Gdy interwencja nie przynosi rezultatu
Jeżeli działania w ramach systemu opieki zdrowotnej okażą się nieskuteczne, pozostaje droga sądowa z powództwem cywilnym. Pozew należy skierować przeciwko placówce medycznej odpowiedzialnej za szkodę.
Czego można żądać?
Zwrot kosztów
Wszystkich wydatków związanych z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia (leki, dodatkowe badania, rehabilitacja).
Odszkodowanie
Za doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz pogorszenie jakości życia w związku z błędem medycznym.
Renta
W przypadku utraty zdolności do pracy zawodowej lub znacznego ograniczenia możliwości zarobkowania.
Terminy przedawnienia
Kodeks cywilny określa jasne terminy przedawnienia w sprawach odszkodowawczych. Po ich upływie nie można skutecznie dochodzić odszkodowania na drodze cywilnej.
Postępowanie karne
Gdy zachodzi podejrzenie, że zdarzenie ma związek z czynem karalnym, pacjent ma prawo złożyć zawiadomienie do prokuratury. W takich przypadkach mogą obowiązywać inne terminy przedawnienia.
Najważniejsze informacje praktyczne
Jeśli jesteś niezadowolony z pracy oddziału NFZ, złóż skargę do dyrektora oddziału. W przypadku braku satysfakcjonującej odpowiedzi możesz zwrócić się do Centrali NFZ przy ul. Rakowieckiej 26/30, 02-528 Warszawa.
W przypadku niezadowolenia z decyzji NFZ dotyczącej prawa do ubezpieczenia lub świadczeń zdrowotnych, możesz złożyć odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Niektóre większe placówki medyczne mają własnych Rzeczników Praw Pacjenta. To pracownicy jednostki, którzy pomagają rozwiązywać konflikty na miejscu, często bez konieczności formalnych procedur.
Aktualne dane kontaktowe - 2025
- Centrala NFZ: ul. Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa
- Infolinia NFZ: 800 190 590 (bezpłatna, 7 dni w tygodniu)
- Rzecznik Praw Pacjenta: ul. Płocka 11/13, 01-231 Warszawa
- Telefoniczna Informacja Pacjenta: 800 190 590 (pn-pt 8:00-18:00)
Pamiętaj, że skuteczne dochodzenie swoich praw w systemie opieki zdrowotnej wymaga znajomości właściwych procedur i instytucji. Nie wahaj się korzystać z dostępnych form pomocy - system został stworzony po to, aby chronić Twoje prawa jako pacjenta.