Jeśli zdarzy się wypadek samochodowy...? Czynności, które należy wykonać aby ułatwić sobie uzyskanie odszkodowania
Wzrastająca liczba samochodów, brawura kierowców i zły stan nawierzchni dróg powodują, że coraz łatwiej stać się ofiarą wypadku drogowego. Jednakże dzięki istniejącemu obowiązkowi zawierania umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC) łatwiej pokryć szkody które ponieśliśmy na osobie i w mieniu. Warto więc wiedzieć jakie kroki podjąć, aby ułatwić sobie uzyskanie odszkodowania.
Co zrobić, jeśli mieliśmy wypadek drogowy (kolizję)?
- Przede wszystkim należy upewnić się, że nikomu nic się nie stało, a w razie konieczności udzielić niezbędnej pomocy osobom poszkodowanym (m.in. wezwać karetkę pogotowia). Nieudzielenie pomocy może mieć poważne konsekwencje karnoprawne (o ile mogliśmy udzielić takiej pomocy bez narażenia swego życia lub zdrowia).
- Jak najszybciej zanotować numer rejestracyjny współuczestnika wypadku, markę, typ i kolor jego pojazdu, wygląd kierowcy - to wszystko może się przydać jeżeli winowajca ucieknie z miejsca wypadku.
- Jeśli nie ma ofiar śmiertelnych lub osób rannych jak najszybciej usuń pojazd z jezdni na pobocze lub zabezpiecz miejsce kolizji. W przeciwnym razie zostaw wszystko tak jak w chwili wypadku do przyjazdu policji w celu umożliwienia przeprowadzenia im czynności dochodzeniowo-śledczych. Pamiętaj m.in. o ustawieniu w odpowiedniej odległości od samochodu trójkąta ostrzegawczego (odlegość trójkąta od pojazdu uzależniony jest od rodzaju drogi, np. na autostradzie jest to 100m). Przypomnieć należy, że trójkąt ostrzegawczy należy do obowiązkowego wyposażenia samochodu, a jego brak może być ukarany mandatem karnym.
- Zorientuj się, czy są świadkowie kolizji i zanotuj ich dane osobowe (ich zeznania mogą okazać się pomocne przy ustalaniu winnego kolizji).
- Poproś o okazanie dokumentów i zanotuj dane drugiego kierowcy: nazwisko, adres, numer prawa jazdy, firmę w której samochód jest ubezpieczony i numer polisy OC. Nie odmawiaj, jeżeli również zostaniesz poproszony o swoje dokumenty.
- W przypadku mniejszej wagi możemy zaniechać wzywania policji i wspólnie z drugim kierowcą odtworzyć przebieg kolizji, określić rozmiary szkód w obu pojazdach i określić winnego. Jeśli to my zawiniliśmy, nie uchylajmy się od odpowiedzialności, jeśli zaś drugi kierowca, to wytłumaczmy mu nasze racje i poprośmy o spisanie oświadczenia. W razie różnicy zdań i niemożności porozumienia należy wezwać policję. Tak samo należy postąpić, jeżeli są ofiary w ludziach albo podejrzewamy, że współuczestnik kolizji jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, ma fałszywe dokumenty lub że wypadek miał związek z przestępstwem.
Po zakończeniu czynności na miejscu zdarzenia, powinniśmy zawiadomić o całej sytuacji naszą firmę ubezpieczeniową (na piśmie za pokwitowaniem lub wysłać listem poleconym), dostarczyć jej posiadane dowody dotyczące wypadku i ułatwić ustalenie przez nią okoliczności wypadku i rozmiaru szkód.
Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku, ubezpieczyciel przeprowadza postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego, zasadności roszczeń i wysokości odszkodowania (tzw. postępowanie likwidacyjne, postępowanie w sprawie likwidacji szkody).
Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia OC na podstawie:
- uznania roszczenia uprawnionego,
- zawarcia z nim ugody lub
- prawomocnego orzeczenia sądowego.
Wypłata winna nastąpić w ciągu 30 dni od dnia zawiadomienia o wypadku. W przypadku gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania lub wypłacić je w niższej wysokości informując uprawnionego o powodach i podstawie prawnej takiej decyzji. Wtedy pozostaje sądowe dochodzenie roszczenia.
Może się zdarzyć i tak, że sprawca wypadku nie mógł zostać zidentyfikowany (brak danych dotyczących tożsamości kierowcy lub danych pojazdu) - np. kierowca zbiegł z miejsca wypadku lub zdarzenie miało miejsce na zatłoczonym parkingu w czasie naszej nieobecności. Wtedy poszkodowany zgłasza wniosek o wypłatę odszkodowania do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (za pośrednictwem któregokolwiek ubezpieczyciela prowadzącego ubezpieczenia OC), który wypłaca odszkodowanie tylko za szkodę na osobie. Jeżeli sprawca jest znany, a nie posiadał ważnego ubezpieczenia OC, Fundusz wypłaca osobie uprawnionej odszkodowanie za szkodę na osobie i mieniu.
Pamiętaj, że:
- Kierujący pojazdem jest zobowiązany podać swoje dane personalne uczestnikom wypadku, przy czym okazanie dokumentów nie oznacza jeszcze przyznania się do winy, natomiast odmowa ich okazania powinna nas skłonić do wezwania policji.
- Nie akceptuj żadnych "prób polubownego załatwienia sprawy" z pominięciem ubezpieczycieli. Kwota zaproponowana ci przez sprawcę wypadku może okazać się nawet kilkunastokrotnie niższa od rzeczywistego kosztu naprawy uszkodzeń (nierzadko niewidocznych w pierwszej chwili).
- Policja po przybyciu na miejsce, wyjaśnieniu okoliczności i spisaniu notatki może nałożyć mandat na kierowcę, którego uzna za winnego spowodowania kolizji, co może wpływać na ustalenie osoby odpowiedzialnej za rekompensatę szkody.
- Ucieczka z miejsca wypadku skutkoważ może odpowiedzialnością karną, jak i odpowiedzielnością regresową (zwrotną) sprawcy wobec towarzystwa ubezpieczeniowego.
- Za nieuiszczenie składki OC grozi opłata karna, która wnoszona jest do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r. nr 124, poz. 1152)
- Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. 1997 r., Nr 98, poz. 602).
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?