Poręczenie wekslowe

Należy przypomnieć, iż weksel jest papierem wartościowym którego posiadacz może domagać się spełnienia świadczenia wynikającego z jego treści od osoby podpisanej na wekslu.

Kto może udzielić poręczenia wekslowego?

Poręczenia wekslowego może udzielić jedynie osoba mająca zdolność do czynności prawnych a więc:
1) osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych
2) osoba prawna
3) jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, posiadająca jednak zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań własnym działaniem – np. spółka jawna.
Osoba która udzieliła poręczenia wekslowego nazywana jest avalistą.

Dopuszczalne jest także udzielenie poręczenia przez kilka osób wspólnie. Wówczas ich odpowiedzialność będzie solidarna.

Jeżeli poręczycielem jest osoba pozostająca w związku małżeńskim, do ważności avalu obecnie nie jest konieczna zgoda współmałżonka avalisty. Poręczenie bowiem nie zostało umieszczone wśród czynności, które wymagaja zgody drugiego małżonka. Zgoda ta może być umieszczona albo na samym wekslu (np. obok poręczenia) albo w oddzielnym dokumencie.

Czy avalistą może być osoba już zobowiązana z weksla ?

Poręczenie wekslowe ma na celu umocnienie pewności zapłaty sumy wekslowej. Dlatego też nie może ono być udzielone za osoby wobec których avalista sam już odpowiada wekslowo. Osoba podpisana już na wekslu może być więc poręczycielem wekslowym osoby która jest wcześniej od avalisty zobowiązana do zapłaty.

Forma poręczenia wekslowego

Poręczenie wekslowe, choć wywołuje podobne do zwykłego poręczenia skutki prawne, charakteryzuje się większym rygoryzmem oraz formalizmem .
Poręczenie wekslowe może być udzielone tylko na wekslu. Każdy inny dokument w którym osoba posiadająca zdolność do czynności prawnych zobowiązuje się do poręczenia za osobę odpowiadającą wekslowo, ma charakter zwykłego poręczenia uregulowanego w kodeksie cywilnym.

Poręczenie wekslowe udzielane jest na wekslu. Sam podpis na przedniej stronie weksla uważa się za udzielenie poręczenia, chyba że jest to podpis wystawcy lub trasata. Należy podkreślić, że do poręczenia wekslowego sam podpis wystarcza tylko wówczas, gdy jest złożony na przedniej stronie weksla. Aby poręczyć na odwrotnej stronie weksla lub na przedłużku należy podpis poprzedzić odpowiednia klauzula poręczeniową. Zwyczaj wykształcił kilka dopuszczalnych wyrażeń uważanych za poręczenie, m.in.

• per aval

• ręczę

• poręczam

• aval

Poręczenie można ograniczyć do pewnej kwoty. Jeżeli jednak nie zaznaczymy do jakiej wysokości udzielamy poręczenia, domniemuje się, że poręczenie zostało udzielone co do całego zobowiązania wekslowego.
Poręczenie powinno wskazywać osobę poręczonego – czyli podmiot za który poręczono. Osobę taka często nazywa się także avalatem lub avalantem. Jeżeli jednak nie określono osoby avalata, domniemuje się, że poręczenia udzielono za wystawcę weksla.

Zobowiązanie wekslowe charakteryzuje się szczególnym rygoryzmem gdyż osoba posiadająca weksel może domagać się spełnienia sumy wekslowej bez względu na przyczynę jaka była podstawą wystawienia weksla. Cechę tę nazywa się abstrakcyjnością zobowiązania wekslowego. Podobna cecha odnosi się także do zobowiązania poręczyciela wekslowego.
Poręczyciel wekslowy, jeżeli nie ograniczył swej odpowiedzialności do konkretnej kwoty, odpowiada w takim samym zakresie jak ten za kogo poręcza.
Surowość poręczenia wekslowego przejawia się w jego samoistnym charakterze. Oznacza to, że avalista jest zobowiązany z weksla nawet wówczas, gdy zobowiązanie za które poręczył okaże się nieważne z jakiejkolwiek przyczyny (z wyjątkiem wady formalnej np. nieważności weksla).
Poręczyciel poręcza albo do wysokości określonej w poręczeniu kwoty albo za sumę wekslową. Jednakże odpowiedzialność poręczyciela zawsze ulega ograniczeniu tylko do tej sumy wekslowej która widniała na wekslu w chwili składania poręczenia. Podobna zasada odnosi się do poręczenia cywilnego które również nie może zostać zwiększone przez czynność prawną dłużnika z wierzycielem po udzieleniu.
Poręczyciel który spełnił świadczenie z weksla może w całości dochodzić roszczenia zwrotnego lecz tylko wobec osób przed nim na wekslu podpisanym.

Słowniczek:

• Wystawca weksla – osoba która zobowiązuje się do zapłaty sumy wekslowej (przy wekslu własnym) albo osoba która wskaże osobę zobowiązaną do zapłaty sumy wekslowej (przy wekslu trasowanym)

• Trasat – osoba wskazana przez wystawcę do zapłaty sumy wekslowej

• Przedłużek – trwale połączony z wekslem dokument, na którym udzielne są podpisy w razie braku miejsca na wekslu.

Pamiętaj że:

• spółka cywilna nie ma zdolności do czynności prawnych – zobowiązania z weksla mogą za nią zaciągać tylko jej wspólnicy

• poręczenie wekslowe jest nieodwołalne

• obowiązek zapłaty nie może być uzależniony od żadnego warunku a warunek taki umieszczony przy poręczeniu powoduje nieważność avalu

• poręczenie zabezpiecza jedynie zapłatę długu wekslowego, nie zabezpiecza jednak przyjęcia weksla

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. prawo wekslowe (Dz. U. 1936 r., Nr 37, poz. 282)

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.