Postaraj się o zwrot VAT za materiały budowlane!

Od 1 maja 2004 r. stawka VAT-u na materiały budowlane została podniesiona z 7 do 22 %(od 1.01.1011 wynosi ona zasadniczo 23%). Osoby budujące czy remontujące systemem gospodarczym i zbierające faktury VAT zakupu materiałów budowlanych doczekały się pozytywnego rozstrzygnięcia kwestii zwrotów. Ustawa o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym weszła w życie od początku 2006 r. Jest ona podstawą żądania zwrotu części VAT-u (wynikającego z różnicy w obu stawkach) dla osób, które samodzielnie budują lub remontują dom czy mieszkanie. Oryginały faktur VAT, wystawionych po 1 maja 2004 r. na budujących „systemem gospodarczym”, stanowią, zgodnie z nową ustawą, podstawę wyliczenia kwoty zwrotu.

Ustawa reguluje zasady zwrotu osobom fizycznym części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych przez te osoby w związku z budową i remontem budynku mieszkalnego lub jego części. Zgodnie z niezależną ekspertyzą przeprowadzoną dla podkomisji sejmowej rekompensowanie tym osobom fizycznym skutków podniesienia VAT-u stanowi rodzaj pomocy socjalnej, a sama ustawa nie ingeruje w system tego podatku i nie narusza VI Dyrektywy UE.

Jakich wydatków dotyczy zwrot?

Zwroty osobom fizycznym części wydatków, poniesionych przez nie na zakup materiałów budowlanych w związku z budową lub remontem budynków mieszkalnych czy ich części wraz z infrastrukturą, mają być pokryte z budżetu państwa i wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Zwrot poniesionych wydatków na cele budowlane udokumentowane fakturami dotyczy okresu od 1 maja 2004. Na mocy omawianej ustawy osoba fizyczna będzie więc miała prawo do zwrotu części wydatków na zakup materiałów budowlanych, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7%, a po tej dacie są opodatkowane wyższym podatkiem VAT, poniesionych po 1 maja 2004 r. w związku z:

• budową budynku mieszkalnego;
• nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach;
• remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.

Wykaz robót zaliczanych do remontu budynku lub lokalu mieszkalnego stanowi załącznik do przedmiotowej ustawy. W przypadku remontu budynku (lokalu) mieszkalnego wykonane prace muszą zatem mieścić się w tym wykazie. W przeciwnym wypadku, zwrot VAT nie będzie przysługiwał.

Wykaz materiałów budowlanych, które do dnia 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką VAT w wysokości 7%, a od dnia 1 maja 2004 r. są opodatkowane stawką 22%(od 1.01.1011 – 23%), objętych systemem zwrotu wydatków jest dostępny na stronach Ministerstwa Finansów. Określił je w swoim obwieszczeniu Minister Transportu i Budownictwa.

Ile do zwrotu?

Kwota zwrotu ma wynieść w okresie obowiązywania omawianej ustawy przewidującej stawkę 22% zasadniczo 15/22 (tj. 68,18 %) sumy VAT-u wynikającej z faktur VAT dokumentujących takie wydatki. W przypadku stawek wyższych wynosi ona:

1) 65,22% - dla stawki 23%,

2) 62,50% - dla stawki 24%,

3) 60% - dla stawki 25%

W przypadku złożenie pierwszego wniosku w okresie obowiązywania stawki 22% kwota zwrotu nie może jednak przekroczyć 12,295% kwoty stanowiącej iloczyn:

1. 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, ogłoszonej za kwartał poprzedzający kwartał, w którym inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji o zwrocie - w przypadku robót budowlanych wymagających pozwolenia na budowę;
2. 30 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, ogłoszonej za kwartał poprzedzający kwartał, w którym inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji o zwrocie - w przypadku robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę.

Jeżeli pierwszy wniosek, o którym zostanie złożony w okresie stosowania stawki:

1) 23% - limit kwoty zwrotu wynosi nie więcej niż 12,195%,

2) 24% - limit kwoty zwrotu wynosi nie więcej niż 12,097%,

3) 25%- limit kwoty zwrotu wynosi nie więcej niż 12%

- kwoty stanowiącej odpowiedni iloczyn(wskazany wyżej) dla okresu pięcioletniego liczonego od dnia złożenia tego wniosku.

Natomiast w odniesieniu do wydatków, na podstawie których osoba fizyczna korzystała lub korzysta z odliczenia, na podstawie:

• art. 3 ust. 2, art. 4 ust. 2 i art. 9 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
• art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw oraz art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

- kwota podlegająca zwrotowi w okresie obowiązywania ustawy jest równa 55,23% kwoty podatku VAT wynikającej z faktur VAT, nie więcej jednak niż 9,959% kwoty stanowiącej odpowiedni iloczyn.

Powyższa kwota zwrotu dotyczy wszystkich wydatków udokumentowanych fakturami VAT - bez względu na to, ile dana osoba złoży wniosków o zwrot w okresie obowiązywania ustawy - i podlega zaokrągleniu do pełnych złotych.

Osoby fizyczne mogą zatem otrzymać maksymalnie zwrot ok. 20-22 tys. zł podatku przy budowie mieszkania oraz ok. 10 tys. zł przy remoncie.

Na jakich warunkach następuje zwrot?

Zwrot dotyczy wyłącznie wydatków poniesionych i udokumentowanych fakturami VAT wystawionymi dla osoby fizycznej od 1 maja 2004 r. Prawo do zwrotu przysługuje, o ile osoba fizyczna lub jej małżonek nie dokonywali czynności, których dotyczy zwrot, jako podatnicy podatku od towarów i usług, w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Kolejnym warunkiem zwrotu jest posiadanie:

1. prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane albo tytułu prawnego do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w przypadku remontu;
2. pozwolenia na budowę w przypadku inwestycji, dla której zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane wymagane jest takie pozwolenie.

Jeśli dana osoba pozostaje w związku małżeńskim, obliczona w powyższy sposób kwota zwrotu dotyczy łącznie obojga małżonków.

Jak ubiegać się o zwroty?

Zwroty mają następować na wniosek osoby fizycznej złożony w urzędzie skarbowym raz w roku.

Jeżeli ta osoba pozostaje w związku małżeńskim, wniosek może być złożony wspólnie z małżonkiem lub odrębnie przez każdego z małżonków. Jeżeli małżonkowie składają odrębne wnioski, do różnych urzędów skarbowych, są jednocześnie obowiązani zawiadomić o złożeniu wniosku urząd skarbowy właściwy dla złożenia wniosku przez małżonka. Naczelnik urzędu skarbowego ma 4 miesiące na wydanie decyzji o zwrocie, z określeniem jego kwoty. Inwestorowi może dokonać kompensaty swoich zobowiązań podatkowych o kwotę określoną w decyzji albo zwrot następuje na rachunek bankowy, w kasie urzędu lub pocztą. Gdyby jednak w powyższym terminie nie została wydana decyzja, wnioskodawcy przysługiwać mają odsetki.

Wniosek powinien zawierać co najmniej:

1) imię i nazwisko, identyfikator podatkowy, a w przypadku gdy osobie fizycznej składającej wniosek nie nadano go - rodzaj i numer dokumentu tożsamości tej osoby, w tym również wystawionego w państwie innym niż Rzeczpospolita Polska, adres zamieszkania osoby fizycznej, a w przypadku małżonków - obojga małżonków;

2) wskazanie właściwego urzędu skarbowego, do którego kierowany jest wniosek;

3) rodzaj poniesionych wydatków

4) rok rozpoczęcia inwestycji;

5) wykaz faktur oraz wartość poniesionych wydatków;

6) kwotę zwrotu,

7) oświadczenie o zakresie przeprowadzonego remontu, jeżeli roboty te nie wymagają pozwolenia na budowę;

8) wskazanie sposobu wypłaty kwoty zwrotu; jeżeli wypłata ma nastąpić na rachunek bankowy - wskazanie numeru rachunku osoby fizycznej składającej wniosek, a w przypadku wspólnego wniosku małżonków - numeru rachunku obojga lub jednego z nich, na który ma być dokonany zwrot;

9) podpis osoby fizycznej ubiegającej się o zwrot wydatków, a w przypadku małżonków - podpisy obojga małżonków bez względu na sposób złożenia wniosku: wspólnie z małżonkiem albo odrębnie przez każdego z małżonków.

Przykład takiego wniosku jest dostępny w serwisie e-prawnik.pl: Wzór wniosku o zwrot niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym

Tytuł prawny to na przykład:

• własność
• umowa użyczenia,
• umowa najmu lub dzierżawy, 
• inny stosunek zobowiązaniowy, z którego wynika prawo wnioskodawcy do korzystania z budynku (lokalu) mieszkalnego, np. umowa na podstawie której członek spółdzielni jest obowiązany do ponoszenia kosztów eksploatacji związanych z użytkowaniem nowo wybudowanego lokalu mieszkalnego.

Do wniosku należy załączyć kopię:

1. pozwolenia na budowę albo - w przypadku remontu, niewymagającego pozwolenia na budowę - dokumentu potwierdzającego tytuł prawny osoby fizycznej do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego;
2. faktur dokumentujących poniesione wydatki, których dotyczy zwrot;

Co istotne, od wniosku ani od jego załączników nie trzeba opłacać opłaty skarbowej.

Jak skorygować wniosek?

Zgodnie z art. 167 Ordynacji podatkowej, korekta wniosku to rozszerzenie zakresu żądania lub zgłoszenie nowego żądania. W praktyce skorygowanie wniosku polega na uzupełnieniu lub poprawieniu wniosku wcześniej złożonego i następuje poprzez złożenie nowego wniosku z ponownym wyliczeniem kwoty zwrotu VAT. 

Jeśli składana korekta wiąże się wyłącznie z uzupełnieniem uprzednio złożonego wykazu faktur o nowe niewykazane wcześniej pozycje, nie trzeba sporządzać nowego wykazu, w całości. Wystarczy, że składając korektę wniosku dołączy się uzupełnienie poprzednio złożonego wykazu faktur, wyłącznie o nowo dodane pozycje, a w samej korekcie poinformuje się o dodaniu nowych pozycji. Natomiast w razie rezygnacji z faktur poprzednio zamieszczonych w tym wykazie, wystarczającym będzie poinformowanie w korekcie o wycofanych pozycjach.

Jeżeli wnioskodawca korzysta ze wzoru wniosku opracowanego przez organy podatkowe (tzw. VZM-1 wraz z załącznikami o symbolach VZM-1/A oraz VZM-1/B), to może to uczynić w części „Dodatkowe informacje”.

Pamiętaj, że:

W przypadku złożenia korekty wniosku, termin na wydanie decyzji przez urząd skarbowy biegnie na nowo, stosownie do postanowień art. 167 Ordynacji podatkowej.

Kiedy nastąpi zwrot?

Naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję o zwrocie i określa kwotę zwrotu w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Kwota zwrotu podlega wypłaceniu w terminie 25 dni od dnia doręczenia tej decyzji:

• w kasie urzędu skarbowego lub
• za pośrednictwem poczty (wówczas, zgodnie z art. 77b § 4 Ordynacji podatkowej, jest pomniejszana o koszty jej zwrotu - porto), lub
• za pośrednictwem banku  (w tym przypadku należy podać nr rachunku bankowego).

Jeśli prawidłowość złożonego przez osobę fizyczna wniosku nie budzi wątpliwości, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty, wykazanej we wniosku, bez wydawanie decyzji.

Jeżeli bez winy wnioskodawcy decyzja nie została wydana lub kwota zwrotu nie została wypłacona w odpowiednim terminie, kwota zwrotu podlega (za czas zwłoki) oprocentowaniu w wysokości opłaty prolongacyjnej ustalanej w przypadku odroczenia terminu płatności podatków stanowiących dochód budżetu państwa, obowiązującej odpowiednio w dniu, w którym upłynął termin wydania decyzji lub termin wypłaty kwoty zwrotu.

Pamiętaj, że:

Kwota otrzymanego zwrotu jest wolna od podatku dochodowego opłacanego na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz.U. 2005 r., Nr 177, poz. 1468);
• Ustawa z dnia 21 listopada 2001 r.
• o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. 2001 r., Nr 134, poz. 1509, 2002 r. Nr 19, poz. 194, Nr 78, poz. 715 i Nr 141, poz. 1182 oraz 2003 r., Nr 202, poz. 1956);
• Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2003 r., Nr 202, poz. 1956 i Nr 222, poz. 2201);
• Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2003 r., Nr 202, poz. 1958);
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2010 r., Nr 51, poz. 307, ze zm.);
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Tekst jedn. Dz.U. 2012 r. poz. 749 ze zm.).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl