Program bezpÅ‚atnej rehabilitacji leczniczej jest skierowany do osób aktywnych zawodowo, którym z powodu przebytej choroby bÄ…dź urazu grozi utrata zdolnoÅ›ci do pracy, ale majÄ… szansÄ™ jÄ… odzyskać. obecnie z tego programu mogÄ… korzystać dodatkowo osoby ze schorzeniami oÅ›rodkowego ukÅ‚adu nerwowego oraz te, które potrzebujÄ… wczesnej rehabilitacji powypadkowej.
Rehabilitacja finansowana przez ZUS to forma prewencji rentowej, przynoszÄ…ca wymierne efekty. DziÄ™ki niej wiele osób może kontynuować karierÄ™ zawodowÄ… mimo przebytych urazów lub ciężkich chorób. ZUS stale bada, którym kolejnym grupom ubezpieczonych może zapewnić takie wsparcie. Dlatego sukcesywnie uruchamia poszczególne profile rehabilitacji leczniczej. Od tego roku z rehabilitacji mogÄ… skorzystać także osoby ze schorzeniami oÅ›rodkowego ukÅ‚adu nerwowego. Ponadto od tego roku osoby, które potrzebujÄ… wczesnej rehabilitacji po wypadkach mogÄ… skorzystać z programu realizowanego w Opolskim Centrum Rehabilitacji w Korfantowie bÄ…dź w oÅ›rodku Vratislavia Medica we WrocÅ‚awiu.
Kto może skorzystać z rehabilitacji leczniczej?
O skierowanie na rehabilitacjÄ™ leczniczÄ…, finansowanÄ… przez ZUS, mogÄ… poprosić swojego lekarza osoby pracujÄ…ce zawodowo i ubezpieczone w ZUS. MajÄ… do tego prawo również ci, którzy pobierajÄ… zasiÅ‚ek chorobowy, Å›wiadczenie rehabilitacyjne bÄ…dź okresowÄ… rentÄ™ z tytuÅ‚u niezdolnoÅ›ci do pracy.
Kiedy można skorzystać z rehabilitacji leczniczej?
Z programu rehabilitacji może skorzystać osoba, kiedy jest zagrożona utratÄ… zdolnoÅ›ci do pracy. Musi jednakże istnieć szansa, że jÄ… odzyska po rehabilitacji. Dodatkowo musi speÅ‚nić jeden z poniższych warunków:
- jest ubezpieczona w ZUS (pracuje zawodowo),
- pobiera zasiłek chorobowy bądź świadczenie rehabilitacyjne,
- pobiera rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy.
Z rehabilitacji można ponadto skorzystać, jeżeli:
- podczas kontroli zwolnienia lekarskiego, na którym obecnie dana osoba przebywa, lekarz orzecznik stwierdzi takÄ… potrzebÄ™,
- dana osoba stara się o świadczenie rehabilitacyjne bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Jak złożyć wniosek o rehabilitację?
Wniosek o rehabilitacjÄ™ leczniczÄ… wypeÅ‚nia lekarz, u którego leczy siÄ™ osoba ubezpieczona. Lekarz może w jej imieniu zÅ‚ożyć wniosek elektronicznie na Platformie UsÅ‚ug Elektronicznych (PUE)/eZUS bÄ…dź w aplikacji mobilnej mZUS dla Lekarza.
Lekarz może też wystawić wniosek w formie papierowej. Taki papierowy wniosek razem z dokumentacjÄ… medycznÄ… osoba ubezpieczona może dostarczyć do dowolnej placówki ZUS osobiÅ›cie, przez peÅ‚nomocnika albo pocztÄ….
Jakie dokumenty należy przygotować?
Trzeba przygotować wniosek o rehabilitacjÄ™ leczniczÄ… w ramach prewencji rentowej ZUS (Wniosek PR-4), który wypeÅ‚ni lekarz, u którego zainteresowany siÄ™ leczy.
Wniosek ten należy zÅ‚ożyć w dowolnej placówce ZUS. Na badanie u lekarza orzecznika należy zabierać przygotowanÄ… dokumentacjÄ™ z leczenia.
Lekarz prowadzący leczenie może elektronicznie złożyć wniosek o rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w imieniu zainteresoanego.
Lekarz może wystawić też wniosek o rehabilitację w trakcie wystawiania zwolnienia elektronicznego (e-ZLA) na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Takiego wniosku nie trzeba zanosić osobiście. Lekarz prześle go elektronicznie do ZUS.
Kto wydaje orzeczenie i skierowanie na rehabilitacjÄ™?
Orzeczenie w sprawie rehabilitacji leczniczej wydaje lekarz orzecznik ZUS:
- po przeprowadzeniu badania bądź
- na podstawie zgromadzonej dokumentacji z leczenia.
Jeśli lekarz orzecznik wyda orzeczenie o potrzebie rehabilitacji, wnioskodawca otrzyma pocztą zawiadomienie o skierowaniu z informacją o terminie oraz miejscu swojej rehabilitacji.
Na jakiej podstawie ZUS rozpatruje wniosek o rehabilitacjÄ™?
Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie na podstawie informacji od lekarza leczÄ…cego i zgromadzonej dokumentacji medycznej lub/oraz po przeprowadzeniu badania.
Orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej jest podstawÄ… do wystawienia „Zawiadomienia o skierowaniu na rehabilitacjÄ™ leczniczÄ…”.
Jakich schorzeń dotyczy program ZUS?
ZUS kieruje na rehabilitację leczniczą w systemie stacjonarnym bądź ambulatoryjnym. System stacjonarny obejmuje pobyt całodobowy w ośrodku rehabilitacyjnym w przypadku schorzeń:
- narzÄ…du ruchu,
- narzÄ…du ruchu po wypadku (wczesna rehabilitacja po wypadkach),
- układu krążenia,
- układu oddechowego,
- psychosomatycznych,
- narządu głosu,
- onkologicznych po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego,
- ośrodkowego układu nerwowego,
Obecnie na rehabilitację w systemie ambulatoryjnym, tzn. codzienne wizyty w wyznaczonych godzinach, można otrzymać skierowanie w przypadku schorzeń narządu ruchu oraz układu krążenia (w tym w ramach rehabilitacji monitorowanej telemedycznie).
Jakie schorzenia można rehabilitować?
Jak wspomniano, zainteresowany może być skierowany na rehabilitację w systemie:
- stacjonarnym (pobyt całodobowy w ośrodku rehabilitacyjnym) w przypadku schorzeń:
- narzÄ…du ruchu,
- narzÄ…du ruchu po wypadku (wczesna rehabilitacja powypadkowa),
- układu krążenia,
- układu oddechowego,
- psychosomatycznych,
- onkologicznych po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego,
- narządu głosu,
- ośrodkowego układu nerwowego;
- ambulatoryjnym (codziennie dojeżdżasz na rehabilitację w wyznaczonych godzinach) w przypadku schorzeń:
- narzÄ…du ruchu,
- układu krążenia, w tym monitorowanego telemedycznie.
Warunki rehabilitacji leczniczej finansowanej przez ZUS
Rehabilitacja lecznicza trwa 24 dni, lecz lekarz w oÅ›rodku może jÄ… wydÅ‚użyć bÄ…dź skrócić. Osoba skierowana na takie leczenie nie ponosi żadnych kosztów zwiÄ…zanych z rehabilitacjÄ…, zakwaterowaniem, wyżywieniem i dojazdem najtaÅ„szym Å›rodkiem komunikacji publicznej. Nie musi też korzystać z urlopu wypoczynkowego, gdyż lekarz wystawi na ten czas zaÅ›wiadczenie ZLA (tzw. zwolnienie lekarskie, pot. L4).
Program rehabilitacji leczniczej jest kompleksowy i ustalany indywidualnie w zależnoÅ›ci od rodzaju schorzenia. Obejmuje niezbÄ™dne badania, fizjoterapiÄ™ ze szczególnym uwzglÄ™dnieniem kinezyterapii, oddziaÅ‚ywania psychologiczne oraz edukacjÄ™ zdrowotnÄ….
ZUS nie ma wÅ‚asnych oÅ›rodków rehabilitacyjnych, dlatego zawiera umowy z placówkami, które muszÄ… speÅ‚nić okreÅ›lone wymagania prawne, kadrowe, lokalowe oraz medyczne. OÅ›rodki zlokalizowane sÄ… na terenie caÅ‚ej Polsce, nie tylko w miejscowoÅ›ciach uzdrowiskowych.
Do oÅ›rodka rehabilitacyjnego należy zabrać ze sobÄ… rzeczy i dokumenty wymienione w Zawiadomieniu o skierowaniu na rehabilitacjÄ™ leczniczÄ…. Trzeba poinformować swój OddziaÅ‚ ZUS – jeżeli skierowana osoba nie może jechać na rehabilitacjÄ™ leczniczÄ….
Ile może trwać rehabilitacja lecznicza?
Rehabilitacja trwa 24 dni, lecz ordynator oÅ›rodka rehabilitacyjnego może jÄ… wydÅ‚użyć bÄ…dź skrócić po uprzedniej zgodzie ZUS. Po zakoÅ„czonej rehabilitacji w oÅ›rodku pensjonariusz otrzyma dokument "Informacja o przebytej rehabilitacji", zawierajÄ…cy najistotniejsze informacje o jej przebiegu oraz stanie zdrowia.
Kto pokrywa koszty rehabilitacji?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych pokrywa koszty rehabilitacji - tj.: leczenia, zakwaterowania oraz wyżywienia.
ZUS zwraca ponadto koszty dojazdu najtaÅ„szym Å›rodkiem komunikacji publicznej z miejsca, w którym uprawniony mieszka, do/z oÅ›rodka rehabilitacyjnego.
Co obejmuje program rehabilitacji leczniczej?
Lekarz w ośrodku rehabilitacyjnym ustali indywidualnie dla uprawnionego zabiegi oraz zajęcia z zakresu:
- fizjoterapii, w tym:
- kinezyterapii, m.in. terapia manualna, ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia czynne wolne, ćwiczenia w wodzie, ćwiczenia grupowe itp.,
- fizykoterapii, m.in. zbiegi z zakresu ciepłolecznictwa, krioterapii, hydroterapii, leczenia polem elektromagnetycznym wielkiej i niskiej częstotliwości, elektroterapii, leczenia ultradźwiękami, laseroterapii itp.,
- masażu, m.in. klasycznego, wibracyjnego itp.;
- oddziaływań psychologicznych, w tym: terapię indywidualną,psychoedukację i treningi relaksacyjne;
- edukacji zdrowotnej w zakresie:
- zasad prawidłowego żywienia,
- czynników ryzyka w chorobach cywilizacyjnych,
- podstawowej wiedzy o chorobie wymagajÄ…cej rehabilitacji,
- czynników zagrożenia dla zdrowia w miejscu pracy,
- podstawowych informacji o prawach i obowiÄ…zkach pracodawcy i pracownika,
- profilaktyki i leczenia uzależnień.
Gdzie mieszczą się ośrodki rehabilitacyjne?
ZUS nie ma wÅ‚asnych oÅ›rodków rehabilitacyjnych. Zawiera umowy z oÅ›rodkami, które muszÄ… speÅ‚nić okreÅ›lone wymagania prawne, kadrowe, lokalowe i medyczne. OÅ›rodki zlokalizowane sÄ… na terenie caÅ‚ej Polski, w tym w miejscowoÅ›ciach uzdrowiskowych.
Zob.:
- lokalizacja oÅ›rodków rehabilitacyjnych wspóÅ‚pracujÄ…cych z ZUS w 2025 roku (plik pdf 606 kb)
- wykaz oÅ›rodków wspóÅ‚pracujÄ…cych z ZUS w 2025 roku (plik pdf 500 kb)
Jak ZUS wybiera ośrodki rehabilitacyjne?
ZUS ogÅ‚asza konkurs ofert w 2 dziennikach o zasiÄ™gu ogólnopolskim. Na stronie ZUS w zakÅ‚adce „Konkursy ofert” publikowane sÄ… szczegóÅ‚owe informacje dotyczÄ…ce konkursu ofert (np. przedmiot zamówienia oraz wymagania, jakie powinni speÅ‚niać oferenci przystÄ™pujÄ…cy do konkursów ofert i formularze ofert).
Zob. ulotki ZUS:
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - narzÄ…d ruchu (plik pdf 895 kb)
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - narzÄ…d ruchu po wypadku (plik pdf 728 kb)
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - układ krążenia (plik pdf 846 kb)
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - układ oddechowy (plik pdf 870 kb)
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - psychosomatyka (plik pdf 835 kb)
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - nowotwór piersi (plik pdf 838 kb)
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - narząd głosu (plik pdf 870 kb)
- Rehabilitacja lecznicza ZUS - ośrodkowy układ nerwowy (plik pdf 457 kb)
Podstawa prawna:
- art. 69 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeÅ„ spoÅ‚ecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 497 z późn. zm.) - link do strony zewnÄ™trznej
- rozporzÄ…dzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 r. w sprawie szczegóÅ‚owych zasad i trybu kierowania przez ZakÅ‚ad UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych na rehabilitacjÄ™ leczniczÄ… oraz udzielania zamówieÅ„ na usÅ‚ugi rehabilitacyjne (Dz.U. z 2019 r. poz. 277) - plik pdf 136 kb