Profile rehabilitacji leczniczej finansowanej przez ZUS

20.4.2025

Program bezpłatnej rehabilitacji leczniczej jest skierowany do osób aktywnych zawodowo, którym z powodu przebytej choroby bądź urazu grozi utrata zdolności do pracy, ale mają szansę ją odzyskać. obecnie z tego programu mogą korzystać dodatkowo osoby ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego oraz te, które potrzebują wczesnej rehabilitacji powypadkowej.

Rehabilitacja finansowana przez ZUS to forma prewencji rentowej, przynosząca wymierne efekty. Dzięki niej wiele osób może kontynuować karierę zawodową mimo przebytych urazów lub ciężkich chorób. ZUS stale bada, którym kolejnym grupom ubezpieczonych może zapewnić takie wsparcie. Dlatego sukcesywnie uruchamia poszczególne profile rehabilitacji leczniczej. Od tego roku z rehabilitacji mogą skorzystać także osoby ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto od tego roku osoby, które potrzebują wczesnej rehabilitacji po wypadkach mogą skorzystać z programu realizowanego w Opolskim Centrum Rehabilitacji w Korfantowie bądź w ośrodku Vratislavia Medica we Wrocławiu.

Kto może skorzystać z rehabilitacji leczniczej?

O skierowanie na rehabilitację leczniczą, finansowaną przez ZUS, mogą poprosić swojego lekarza osoby pracujące zawodowo i ubezpieczone w ZUS. Mają do tego prawo również ci, którzy pobierają zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne bądź okresową rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Kiedy można skorzystać z rehabilitacji leczniczej?

Z programu rehabilitacji może skorzystać osoba, kiedy jest zagrożona utratą zdolności do pracy. Musi jednakże istnieć szansa, że ją odzyska po rehabilitacji. Dodatkowo musi spełnić jeden z poniższych warunków:

jest ubezpieczona w ZUS (pracuje zawodowo),
pobiera zasiłek chorobowy bądź świadczenie rehabilitacyjne,
pobiera rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy.

Z rehabilitacji można ponadto skorzystać, jeżeli:

podczas kontroli zwolnienia lekarskiego, na którym obecnie dana osoba przebywa, lekarz orzecznik stwierdzi taką potrzebę,
dana osoba stara się o świadczenie rehabilitacyjne bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Jak złożyć wniosek o rehabilitację?

Wniosek o rehabilitację leczniczą wypełnia lekarz, u którego leczy się osoba ubezpieczona. Lekarz może w jej imieniu złożyć wniosek elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS bądź w aplikacji mobilnej mZUS dla Lekarza.

Lekarz może też wystawić wniosek w formie papierowej. Taki papierowy wniosek razem z dokumentacją medyczną osoba ubezpieczona może dostarczyć do dowolnej placówki ZUS osobiście, przez pełnomocnika albo pocztą.

Jakie dokumenty należy przygotować?

Trzeba przygotować wniosek o rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS (Wniosek PR-4), który wypełni lekarz, u którego zainteresowany się leczy.

Wniosek ten należy złożyć w dowolnej placówce ZUS. Na badanie u lekarza orzecznika należy zabierać przygotowaną dokumentację z leczenia.

Lekarz prowadzący leczenie może elektronicznie złożyć wniosek o rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w imieniu zainteresoanego.

Lekarz może wystawić też wniosek o rehabilitację w trakcie wystawiania zwolnienia elektronicznego (e-ZLA) na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Takiego wniosku nie trzeba zanosić osobiście. Lekarz prześle go elektronicznie do ZUS.

Kto wydaje orzeczenie i skierowanie na rehabilitację?

Orzeczenie w sprawie rehabilitacji leczniczej wydaje lekarz orzecznik ZUS:

po przeprowadzeniu badania bądź
na podstawie zgromadzonej dokumentacji z leczenia.

Jeśli lekarz orzecznik wyda orzeczenie o potrzebie rehabilitacji, wnioskodawca otrzyma pocztą zawiadomienie o skierowaniu z informacją o terminie oraz miejscu swojej rehabilitacji.

Na jakiej podstawie ZUS rozpatruje wniosek o rehabilitację?

Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie na podstawie informacji od lekarza leczącego i zgromadzonej dokumentacji medycznej lub/oraz po przeprowadzeniu badania.

Orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej jest podstawą do wystawienia „Zawiadomienia o skierowaniu na rehabilitację leczniczą”.

Jakich schorzeń dotyczy program ZUS?

ZUS kieruje na rehabilitację leczniczą w systemie stacjonarnym bądź ambulatoryjnym. System stacjonarny obejmuje pobyt całodobowy w ośrodku rehabilitacyjnym w przypadku schorzeń:

narządu ruchu,
narządu ruchu po wypadku (wczesna rehabilitacja po wypadkach),
układu krążenia,
układu oddechowego,
psychosomatycznych,
narządu głosu,
onkologicznych po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego,
ośrodkowego układu nerwowego,

Obecnie na rehabilitację w systemie ambulatoryjnym, tzn. codzienne wizyty w wyznaczonych godzinach, można otrzymać skierowanie w przypadku schorzeń narządu ruchu oraz układu krążenia (w tym w ramach rehabilitacji monitorowanej telemedycznie).

Jakie schorzenia można rehabilitować?

Jak wspomniano, zainteresowany może być skierowany na rehabilitację w systemie:

stacjonarnym (pobyt całodobowy w ośrodku rehabilitacyjnym) w przypadku schorzeń:
- narządu ruchu,
- narządu ruchu po wypadku (wczesna rehabilitacja powypadkowa),
- układu krążenia,
- układu oddechowego,
- psychosomatycznych,
- onkologicznych po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego,
- narządu głosu,
- ośrodkowego układu nerwowego;
ambulatoryjnym (codziennie dojeżdżasz na rehabilitację w wyznaczonych godzinach) w przypadku schorzeń:
- narządu ruchu,
- układu krążenia, w tym monitorowanego telemedycznie.

Warunki rehabilitacji leczniczej finansowanej przez ZUS

Rehabilitacja lecznicza trwa 24 dni, lecz lekarz w ośrodku może ją wydłużyć bądź skrócić. Osoba skierowana na takie leczenie nie ponosi żadnych kosztów związanych z rehabilitacją, zakwaterowaniem, wyżywieniem i dojazdem najtańszym środkiem komunikacji publicznej. Nie musi też korzystać z urlopu wypoczynkowego, gdyż lekarz wystawi na ten czas zaświadczenie ZLA (tzw. zwolnienie lekarskie, pot. L4).

Program rehabilitacji leczniczej jest kompleksowy i ustalany indywidualnie w zależności od rodzaju schorzenia. Obejmuje niezbędne badania, fizjoterapię ze szczególnym uwzględnieniem kinezyterapii, oddziaływania psychologiczne oraz edukację zdrowotną.

ZUS nie ma własnych ośrodków rehabilitacyjnych, dlatego zawiera umowy z placówkami, które muszą spełnić określone wymagania prawne, kadrowe, lokalowe oraz medyczne. Ośrodki zlokalizowane są na terenie całej Polsce, nie tylko w miejscowościach uzdrowiskowych.

Do ośrodka rehabilitacyjnego należy zabrać ze sobą rzeczy i dokumenty wymienione w Zawiadomieniu o skierowaniu na rehabilitację leczniczą. Trzeba poinformować swój Oddział ZUS – jeżeli skierowana osoba nie może jechać na rehabilitację leczniczą.

Ile może trwać rehabilitacja lecznicza?

Rehabilitacja trwa 24 dni, lecz ordynator ośrodka rehabilitacyjnego może ją wydłużyć bądź skrócić po uprzedniej zgodzie ZUS. Po zakończonej rehabilitacji w ośrodku pensjonariusz otrzyma dokument "Informacja o przebytej rehabilitacji", zawierający najistotniejsze informacje o jej przebiegu oraz stanie zdrowia.

Kto pokrywa koszty rehabilitacji?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych pokrywa koszty rehabilitacji - tj.: leczenia, zakwaterowania oraz wyżywienia.

ZUS zwraca ponadto koszty dojazdu najtańszym środkiem komunikacji publicznej z miejsca, w którym uprawniony mieszka, do/z ośrodka rehabilitacyjnego.

Co obejmuje program rehabilitacji leczniczej?

Lekarz w ośrodku rehabilitacyjnym ustali indywidualnie dla uprawnionego zabiegi oraz zajęcia z zakresu:

fizjoterapii, w tym:
- kinezyterapii, m.in. terapia manualna, ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia czynne wolne, ćwiczenia w wodzie, ćwiczenia grupowe itp.,
- fizykoterapii, m.in. zbiegi z zakresu ciepłolecznictwa, krioterapii, hydroterapii, leczenia polem elektromagnetycznym wielkiej i niskiej częstotliwości, elektroterapii, leczenia ultradźwiękami, laseroterapii itp.,
- masażu, m.in. klasycznego, wibracyjnego itp.;
oddziaływań psychologicznych, w tym: terapię indywidualną,psychoedukację i treningi relaksacyjne;
edukacji zdrowotnej w zakresie:
- zasad prawidłowego żywienia,
- czynników ryzyka w chorobach cywilizacyjnych,
- podstawowej wiedzy o chorobie wymagającej rehabilitacji,
- czynników zagrożenia dla zdrowia w miejscu pracy,
- podstawowych informacji o prawach i obowiązkach pracodawcy i pracownika,
- profilaktyki i leczenia uzależnień.

Gdzie mieszczą się ośrodki rehabilitacyjne?

ZUS nie ma własnych ośrodków rehabilitacyjnych. Zawiera umowy z ośrodkami, które muszą spełnić określone wymagania prawne, kadrowe, lokalowe i medyczne. Ośrodki zlokalizowane są na terenie całej Polski, w tym w miejscowościach uzdrowiskowych.

Zob.:

Jak ZUS wybiera ośrodki rehabilitacyjne?

ZUS ogłasza konkurs ofert w 2 dziennikach o zasięgu ogólnopolskim. Na stronie ZUS w zakładce „Konkursy ofert” publikowane są szczegółowe informacje dotyczące konkursu ofert (np. przedmiot zamówienia oraz wymagania, jakie powinni spełniać oferenci przystępujący do konkursów ofert i formularze ofert).

Zob. ulotki ZUS:

Podstawa prawna:

A.J.
Zespół e-prawnik.pl