Przedsiębiorca a PFRON

PFRON

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) jest funduszem celowym działającym na mocy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych którego środki przeznaczane są na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych oraz ich zatrudnianie. 

Środki PFRON przeznaczane są między innymi na: 

1. rekompensatę pracodawcom podwyższonych kosztów związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych (dofinansowanie do wynagrodzeń), 
2. refundację pracodawcom kosztów przystosowania, adaptacji i wyposażenia miejsc pracy osób niepełnosprawnych, 
3. dofinansowanie tworzenia i funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej oraz zakładów aktywności zawodowej, 
4. wspierane indywidualnych osób niepełnosprawnych poprzez: 

• udzielanie dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej lub wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, 
• refundację składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących działalność gospodarczą, niepełnosprawnych rolników oraz rolników zobowiązanych do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, 
• dofinansowanie: likwidacji barier architektonicznych w komunikowaniu się i technicznych, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych oraz turnusów rehabilitacyjnych (więcej na ten temat w poradniku „ Zakładanie firmy przez osobę niepełnosprawną”). 

Przychodami PFRON są głównie środki pochodzące z obowiązkowych miesięcznych wpłat pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, a wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w ich zakładzie jest niższy niż 6%. W przypadku państwowych i niepaństwowych szkół, zakładów kształcenia nauczycieli oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych wymagany wskaźnik wynosi 2%. 

Z wpłat na Fundusz zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6%. Zwolnione z wpłat są także podmioty niedziałające w celu osiągnięcia zysku, które prowadzą działalność wyłącznie w zakresie rehabilitacji społecznej, leczniczej bądź edukacji osób niepełnosprawnych lub opieki nad osobami niepełnosprawnymi. Kolejną grupą są pracodawcy, którzy prowadzą zakłady pracy będące w likwidacji albo w stanie upadłości. 

Pozostałe ulgi oraz szczegółowe zasady obliczania, deklarowania i odprowadzania składek na rzecz PFRON, a także możliwości ubiegania się o dotacje z tego funduszu znajdziesz w niniejszym poradniku. 

Kiedy pracodawca ma obowiązki wobec PFRON?

Obowiązki wobec PFRON mają pracodawcy, czyli zatrudniający osoby na podstawie umowy o pracę.

Obowiązki wobec PFRON zachodzą w odniesieniu do podmiotów, które zatrudniają powyżej 25 osób (w przeliczeniu na pełne etaty) i nie są w stanie likwidacji lub w stosunku do nich nie ogłoszono upadłości. 

Do liczby pracowników nie wlicza się osób niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób niebędących osobami niepełnosprawnymi zatrudnionych: 

1. na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego; 
2. przebywających na urlopie rodzicielskim; 
3. przebywających na urlopach wychowawczych; 
4. nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej; 
5. będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy; 
6. nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego, 
7. przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy. 

Podmioty, które nie spełniają ww. kryteriów, są zwolnione z wykonywania jakichkolwiek świadczeń (pieniężnych lub informacyjnych) wobec PRFON. 

Zwolnienie dotyczy także poniżej wymienionych podmiotów niezależnie od ich poziomu zatrudnienia: 

1. domy pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 
2. hospicja w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej; 
3. publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza osób niepełnosprawnych, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnym. 

Przekroczenie wspomnianego progu zatrudnienia spowoduje konieczność realizacji określonych zadań związanych z PFRON.

Zwolnienie z obowiązków wobec PFRON ogranicza zaś dostęp do ulg i niektórych dotacji związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. 

Obowiązek wnoszenia opłat na rzecz PFRON jest rozliczany jest miesięcznie. Stąd czynniki rzutujące na jego powstanie (m.in. poziom zatrudnienia) winny być badane i analizowane w każdym miesiącu kalendarzowym. 

Kolejnym warunkiem dla powstania obowiązków wobec PFRON jest, aby wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosił mniej niż 6%.

Osobą niepełnosprawną jest osoba w stosunku do której orzeczono niepełnosprawność. Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. 

O niepełnosprawności orzekają powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Tryb wydawania orzeczeń został opisany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. 

Osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. 

Dla publicznych i niepublicznych uczelni, wyższych szkół zawodowych, publicznych i niepublicznych szkół, zakładów kształcenia nauczycieli oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wyznaczający obowiązek wnoszenia składek PFRON wynosi 2% przy czym wskaźnik ten oblicza się jako sumę wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych i podwojonego wskaźnika wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy będących osobami niepełnosprawnymi i uczących się lub studiujących w ramach ogólnie obowiązujących w danej jednostce regulaminów nauczania lub studiowania. 

Jeśli zaś liczba zatrudnionych przekracza 25 w przeliczeniu na pełen etat bądź zakład jest w likwidacji albo w stosunku do niego ogłoszono upadłość, albo też wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6%, to brak obowiązków wobec PFRON.

Obowiązki dotyczące wpłat na rzecz PFRON

Kto musi wpłacać pieniądze na rzecz PFRON?

Musi wpłacać pieniądze na rzecz PFRON pracodawca, jeśli stan zatrudnienia w jego firmie:

• wynosi co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (czyli np. 25 pracowników pracujących na pełny etat, ale także 100 pracowników pracujących na ¼ etatu) i 
• równocześnie nie osiąga minimum 6% wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Dla publicznych i niepublicznych uczelni, wyższych szkół zawodowych, publicznych i niepublicznych szkół, zakładów kształcenia nauczycieli oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi 2%.

Kto jest zwolniony z wpłat na rzecz PFRON?

Nie trzeba wpłacać pieniędzy na rzecz PFRON, jeżeli w firmie wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych osiąga wymagane minimum 6% przy stanie zatrudnienia na poziomie 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Z wpłat zwolnione są także publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne niedziałające w celu osiągnięcia zysku, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi.

Obowiązek ten nie dotyczy również przedsiębiorców, których firma jest w likwidacji lub ogłosił upadłość.

Jak ustalić poziom zatrudnienia?

Aby ustalić stan zatrudnienia, to nie wlicza się do liczby pracowników osób niepełnosprawnych, które przebywają na urlopach bezpłatnych. Nie wlicza się również osób pełnosprawnych:

• zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,
• przebywających na urlopach wychowawczych,
• nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej,
• będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,
• nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,
• przebywających na urlopach bezpłatnych.

Należy pamiętać, że:

• osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych od dnia, w którym przedstawi pracodawcy orzeczenie potwierdzające jej niepełnosprawność;
• jeżeli dana osoba przedstawi pracodawcy kolejne orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, to wlicza się ją do tego stanu od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia - o ilei z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna; w takim przypadku osoba niepełnosprawna musi złożyć wniosek o wydanie orzeczenia nie później niż w dniu następującym po tym, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność;
• bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, wlicza się osobę niepełnosprawną do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych również w okresie do 3 miesięcy przed dniem przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia, jeśli z treści tego orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna.

Jak oblicza się wpłaty?

Jeśli przedsiębiorca nie osiąga wymaganego wskaźnika zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych, to musi wpłacić pieniądze na rzecz PFRON.

Wysokość wpłaty oblicza się na podstawie wzoru:

Kz = 0,4065 x Pw x (Zo x 0,06 – Zn)

- gdzie:  

Kz - kwota zobowiązania

Pw - przeciętne miesięczne wynagrodzenie w poprzednim kwartale

Zo - zatrudnienie ogółem w twojej firmie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy

Zn - rzeczywista liczba zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych

Przykład:

Pracodawca w marcu 2015 r. zatrudniał 40 osób w przeliczeniu na pełne etaty. W tym okresie nie zatrudniał pracowników niepełnosprawnych. Ustalenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych: 40 osób × 6% = 2,4 etatu. Oznacza to, że przy zatrudnieniu na poziomie 40 etatów wskaźnik zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych powinien być na poziomie minimum 2,4 etatu.

W związku z nieosiąganiem wymaganego poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych pracodawca musi wnieść opłatę na konto PFRON.

Do wyliczenia należnej kwoty przyjmij przeciętne miesięczne wynagrodzenie w III kwartale 2014 r. w kwocie 3781,14 zł.

Kz = 0,4065 × 3781,14 zł × (40 × 0,06 - 0) = 3689 zł

Przeciętne wynagrodzenie to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale.

Termin wnoszenia wpłat

Należy wpłacać pieniądze na PFRON do 20-go następnego miesiąca po miesiącu, w którym powstał obowiązek wpłaty (tj. kiedy przedsiębiorca zaczął zatrudniać pracowników na poziomie powyżej 25 etatów, przy wskaźniku zatrudnienia osób niepełnosprawnych poniżej 6%). W tym terminie trzeba też wysyłać do PFRON w formie dokumentu elektronicznego odpowiednie deklaracje, z których będzie wynikać kwota wpłaty.

Obowiązek składania deklaracji

Należy rozliczać i deklarować wpłaty na rzecz PFRON co miesiąc. Należy w tym celu składać deklaracje DEK-I-0. Niezależnie od tego, w tym samym terminie, trzeba przygotować również deklarację roczną DEK-R, która jest podsumowaniem deklaracji miesięcznych składanych w danym roku kalendarzowym. Deklaracje te należy przekazać w formie elektronicznej poprzez system e-PFRON2.

Jeżeli więc pracodawca zatrudnia co najmniej 25 pracowników i nie osiąga wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości minimum 6%, to musi dokonywać wpłat i składać deklaracje miesięczne na wzorze DEK-I-0 oraz deklaracje roczne DEK-R.

Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, które są jednostką budżetową, zakładem budżetowym albo gospodarstwem pomocniczym, instytucją kultury oraz jednostką organizacyjną zajmującą się statutowo ochroną dóbr kultury uznanych za pomnik historii i nie osiągają wymaganego 6% wskaźnika, składają deklaracje miesięczne DEK-I-a i deklaracje roczne DEK-R.

Publiczne i niepubliczne uczelnie, wyższe szkoły zawodowe, publiczne i niepubliczne szkoły, zakłady kształcenia nauczycieli oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i resocjalizacyjne, które nie osiągają wskaźnika na poziomie minimum 2% składają deklaracje miesięczne DEK-I-b oraz deklaracje roczne DEK-R.

Dodatkowe deklaracje należy złożyć także wtedy, gdy korzysta się z obniżek (zob. dalej) przez zakupy, które robi się w firmach zatrudniających osoby niepełnosprawne. Do deklaracji podstawowej (DEK-I-0, DEK-I-a, DEK-I-b) załącza się deklarację DEK-I-u, jeśli co najmniej 30% pracowników w tych firmach to:

1. osoby niepełnosprawne zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności lub
2. osoby niewidome, chore psychicznie, upośledzone umysłowo lub osoby z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją – zaliczone do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Obniżenie składek na rzecz PFRON w sytuacji zatrudnienia osób ze szczególnymi schorzeniami

Obniżenie składki na PFRON

Jak wspomniano, jeśli przedsiębiorca zatrudnia co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nie osiąga wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych na poziomie 6%, to musi wpłacać pieniądze na PFRON.

Wskaźnik ten może zostać obniżony, jeżeli zatrudnia on osoby niepełnosprawne ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi wykonywanie pracy. 

Do schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych zalicza się:

1. chorobę Parkinsona,
2. stwardnienie rozsiane,
3. paraplegię, tetraplegię, hemiplegię,
4. znaczne upośledzenie widzenia (ślepotę) oraz niedowidzenie,
5. głuchotę i głuchoniemotę,
6. nosicielstwo wirusa HIV oraz chorobę AIDS,
7. epilepsję,
8. przewlekłe choroby psychiczne,
9. upośledzenie umysłowe,
10. miastenię,
11. późne powikłania cukrzycy.

Sposób obniżenia

Jeśli pracodawca zatrudnia osoby niepełnosprawne dotknięte tymi schorzeniami, to może obniżyć wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych według następującego wzoru:

WO = (3 x ZS + 2 x US) x 100% ÷ ZOG

Gdzie symbole te oznaczają:

WO - wskaźnik obniżający,

ZS - zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych doznacznego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono schorzenia szczególnie utrudniające wykonywanie pracy,

US - zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych doumiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono schorzenia szczególnie utrudniające wykonywanie pracy,

ZOG - zatrudnienie pracowników ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Pracodawca zatrudnia ogółem 100 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, z czego jedna osoba pracuje na pełny etat i legitymuje się znacznym stopniem niepełnosprawności, a druga na 0,5 etatu i legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Osoby niepełnosprawne posiadają schorzenia szczególne (jedna osoba jest niewidoma, a druga ma stwardnienie rozsiane). Schorzenia te obniżają wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych o 4%, zgodnie z wyliczeniem: (3 × 1 + 2 × 0,5) ÷ 100. Stanowi to 4 etaty.

W wyniku obniżenia wskaźnika wymagana liczba pełnych etatów osób niepełnosprawnych spadnie z 6 do 2.

Obniżenie składek na rzecz PFRON w sytuacji zakupu usługi lub towaru od szczególnego podmiotu

Zakres przedmiotowy

Obniżki wpłaty na PFRON mogą dotyczyć każdego nabywcy wyrobów produkowanych lub usług świadczonych przez podmiot zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących:

• osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub
• osobami niewidomymi, psychicznie chorymi lub upośledzonymi umysłowo lub osobami z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją - zaliczonymi do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności

- w wysokości co najmniej 30%.

 Zakup usługi lub wyrobów od podmiotu zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących: 

Warunkiem obniżenia wpłaty jest:

1. udokumentowanie zakupu fakturą;
2. uregulowanie należności za zakup produkcji lub usługi w terminie określonym na fakturze,
3. udokumentowanie przez nabywcę kwoty obniżenia informacją o kwocie obniżenia wystawioną przez sprzedającego.

Sposób ustalania obniżenia

Kwota obniżenia stanowi iloczyn wskaźnika wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności i wskaźnika udziału przychodów.

Dla ww. celów wskaźnik wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności stanowi iloczyn współczynnika wynagrodzeń tych pracowników (iloraz sumy wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych i liczby pracowników niepełnosprawnych ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy) i liczby etatów odpowiadającej różnicy między rzeczywistym zatrudnieniem wszystkich pracowników niepełnosprawnych, a zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%.

Z kolei wskaźnik udziału przychodów, o którym mowa wyżej, stanowi iloraz przychodu ze sprzedaży własnych usług, z wyłączeniem handlu, lub produkcji sprzedającego, zrealizowanych w danym miesiącu  na rzecz nabywcy i przychodu ogółem uzyskanego w tym miesiącu ze sprzedaży własnej produkcji lub usług, z wyłączeniem handlu.

Informację o kwocie obniżenia (INF-U) sprzedający przekazuje nabywcy niezwłocznie po uregulowaniu należności w terminie określonym na fakturze.

Sprzedawca prowadzi też ewidencję wystawionych informacji o kwocie obniżenia oraz przekazuje do PFRON informację miesięczną o informacjach o kwocie obniżenia – w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystawił informacje. Wzór tej informacji (INF-1-u) został opublikowany w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2016 r. w sprawie informacji dotyczących kwot obniżenia wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ewidencji wystawionych informacji o kwocie obniżenia.

Jeżeli chodzi o ewidencję sprzedawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne, to zakres tej ewidencji został określony w par. 3 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2016 r. w sprawie informacji dotyczących kwot obniżenia wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ewidencji wystawionych informacji o kwocie obniżenia. Zapisy w ewidencji są dokonywane na bieżąco, w sposób trwały i czytelny, niezwłocznie po wystąpieniu zdarzenia podlegającego rejestracji (sprzedaż do innego podmiotu w celu obniżenia składek na PFRON). Ewidencja jest przechowywana w siedzibie sprzedającego przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wystawiono informacje uwidocznione w ewidencji.

Ewidencja sprzedawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne może być prowadzona w formie dokumentu pisemnego lub elektronicznego.

W przypadku prowadzenia ewidencji w formie dokumentu pisemnego (ewidencja papierowa), przed przystąpieniem do jej wypełniania karty ewidencji powinny być przeszyte, a strony ponumerowane. Wpisów do ewidencji dokonuje się w sposób trwały i czytelny. Zmian i poprawek w ewidencji dokonuje się tak, aby przekreślony tekst pierwotny pozostał czytelny. Każdą zmianę lub poprawkę należy potwierdzić podpisem osoby dokonującej zmiany lub poprawki oraz podać datę ich wprowadzenia, a w razie potrzeby opisać również w rubryce „uwagi”.

Ewidencja w formie dokumentu elektronicznego (ewidencja elektroniczna) jest prowadzona zgodnie z instrukcją obsługi programu komputerowego wykorzystywanego do prowadzenia tej ewidencji. Warunkiem prowadzenia ewidencji w tej formie jest zapewnienie, by wykorzystywane oprogramowanie i zasoby, w tym zestawienia danych wygenerowane z wykorzystaniem tego oprogramowania, spełniały wymagania Web Content Accessibility Guidelines (WCAG 2.0) co najmniej na poziomie AA.

Sankcje

W przypadku naruszenia ww. zasad lub terminów dla dokonania obniżki sprzedawca jest zobowiązany wnieść na rzecz  PFRON wpłaty (kary) stanowiące odpowiednio 5, 10 lub 30% kwoty obniżenia podanej w ww. informacji. 

Zasady rozliczenia obniżki

Obniżenie wpłaty przysługuje do wysokości 50% wpłaty na Fundusz, do której obowiązany jest nabywca w danym miesiącu.

W przypadku gdy kwota obniżenia przewyższa wartość zrealizowanej produkcji lub usługi, obniżenie wpłaty przysługuje tylko do wysokości kwoty określonej na fakturze pomniejszonej o kwotę VAT.

Przysługująca, a niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniana we wpłatach na Fundusz przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o kwocie obniżenia.

Przykład wykorzystania ulgi:

Wpłata na PFRON wynosi w danym miesiącu 5,000 zł, a uzyskana ulga 3000 zł. Od 1 lipca 2016 r. pracodawca może wykorzystać w danym miesiącu z ulgi tylko 2500 zł, gdyż kwota ta stanowi 50% wpłaty na fundusz. Kwota 500 zł przechodzi do wykorzystania przez pracodawcę na kolejne miesiące, jednak nie później niż do 6 miesięcy od uzyskania informacji o kwocie ulgi.

Zaległości we wpłatach na PFRON

Brak w terminie należnej wpłaty traktowany jest jako powstanie zaległości podatkowej. Pracodawca, wpłacając zaległą kwotę, zobowiązany jest dodatkowo naliczyć odsetki podatkowe (obecnie 8% w skali roku). Naliczać je należy za okres od dnia następnego po dniu upływu terminu, w którym należało dokonać wpłaty do dnia uregulowania zaległości.

Egzekucja wpłat na rzecz PRFON

Każda ze złożonych deklaracji w zakresie wpłat na rzecz PRFON stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego. Należności z tytułu wpłat mogą też być zabezpieczane ustawowym prawem zastawu na ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika. Podlegaja one również zabezpieczeniu hipoteką przymusową na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Podstawą ustanowienia hipoteki jest doręczona decyzja określająca wysokość należności z tytułu wpłat.

Odpowiedzialność karna

Ten kto nie dopełnia obowiązków składania informacji lub deklaracji podlega karze grzywny do 500 złotych. Z kolei karze grzywny do 5.000 zł podlega osoba, która zgłasza nieprawdziwe dane lub udziela nieprawdziwych wyjaśnień w zakresie obowiązków związanych z wpłatami na rzecz PFRON.

Obowiązek w zakresie tworzenia miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych

Zgodnie z art.14 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, osobie zatrudnionej, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca jest obowiązany wydzielić lub zorganizować odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym, nie później niż w okresie trzech miesięcy od daty zgłoszenia przez tę osobę gotowości przystąpienia do pracy. Zgłoszenie gotowości przystąpienia do pracy powinno nastąpić w ciągu miesiąca od dnia uznania za osobę niepełnosprawną.

Powyższego nie stosuje się, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było naruszenie przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika z jego winy lub jego stanu nietrzeźwości - udowodnione przez pracodawcę. Jeżeli pracodawca nie wydzieli lub nie zorganizuje w ww. terminie wspomnianego stanowiska pracy obowiązany jest dokonać, w dniu rozwiązania stosunku pracy z tą osobą, wpłaty na PFRON w wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za pracownika.

Dotacje dla podmiotów zatrudniających osoby niepełnosprawne

Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego

Wymogi formalne

Pracodawcy przysługuje ze środków PFRON miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przysługuje w kwocie:

1. 1.800 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
2. 1.125 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
3. 450 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Powyższe obejmuje pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągających wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%.

Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje:

1. na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury;
2. do wynagrodzeń wypłaconych po dniu złożenia wniosku o refundację,
3. jeżeli wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego nie zostało przekazane na jego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych;
4. jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.

Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie i terminowo poniesionych miesięcznych kosztów płacy.

Ww. dofinansowanie wypłaca PFRON w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy pracownika.

Jeśli jednak pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON przekraczające ogółem kwotę 100 złotych, Prezes Funduszu wydaje decyzję o wstrzymaniu miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę. Decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.

W przypadku nieuregulowania przez pracodawcę zaległości wobec Funduszu do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, za który pracodawcy przysługuje miesięczne dofinansowanie, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania za okres wskazany w decyzji.

Podmioty otrzymujące dofinansowanie wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych muszą do 30 kwietnia każdego następnego roku przedłożyć w oddziale terenowym Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych sprawozdania finansowe za ostatnie 3 lata lub oświadczenia o braku obowiązku sporządzania tych sprawozdań. Powyższy obowiązek dotyczy jedynie średnich i dużych przedsiębiorstw (wielkość w poz. 9 na wniosku Wn-D oznaczona kodem 2 lub 3). Wyłączeni są zaś mikro i mali przedsiębiorcy ( kod 0 lub 1 w poz.9 wniosku Wn-D).

Tryb ubiegania się o dofinansowanie

Pracodawca, który ubiega się o dofinansowanie zobowiązany jest  składać do PFRON:

1. miesięczne informacje o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych (formularz INF- D-P);
2. wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania za dany miesiąc (formularz Wn-D).

Wniosek wraz z ww. informacją  składa się w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczą.

Ww. informacje i wniosek przekazuje się w formie dokumentu elektronicznego przez teletransmisję danych oraz pobiera drogą elektroniczną potwierdzenie wysłanej informacji lub wniosku. Pracodawca może przekazać informacje i wniosek również w formie dokumentu pisemnego. Wzory dokumentów zostały opublikowane jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2016 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych.

Wypłata dofinansowania następuje w terminie 25 dni od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku. Wypłata jest przekazywana na rachunek bankowy pracodawcy.

Zwrot kosztów zatrudnienia pracowników w zakresie pomocy osobom niepełnosprawnym przy wykonywaniu przez nich czynności na stanowisku pracy

Pracodawca, który zatrudnia pracownika niepełnosprawnego, może otrzymać ze środków PFRON zwrot miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników (asystentów) pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika niepełnosprawnego na stanowisku pracy.

Wysokość zwrotu stanowi iloczyn kwoty najniższego wynagrodzenia i ilorazu liczby godzin w miesiącu przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu i miesięcznej liczby godzin pracy pracownika niepełnosprawnego w miesiącu.

Liczba godzin przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu nie może przekraczać liczby godzin odpowiadającej 20% liczby godzin pracy pracownika w miesiącu.

Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy pracownika niepełnosprawnego

Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy, niepozostającą w zatrudnieniu, może otrzymać, na wniosek, ze środków PFRON zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

Zwrotu wspomnianych kosztów dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z pracodawcą.

Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na wyposażanym stanowisku pracy lub o spełnieniu warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na tym stanowisku.

W przypadku gdy okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 36 miesięcy, pracodawca jest obowiązany zwrócić PFRON za pośrednictwem starosty środki w wysokości równej 1/36 ogólnej kwoty zwrotu za każdy miesiąc brakujący do upływu okresu, jednak w wysokości nie mniejszej niż 1/6 tej kwoty. Pracodawca powinien dokonać zwrotu w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną.

Pracodawca jest zwolniony ze zwrotu środków jeżeli zatrudni w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną inną osobę niepełnosprawną, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy, przy czym wynikająca z tego powodu przerwa nie jest wliczana do okresu 36 miesięcznego zatrudnienia.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; 
• rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2016 r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz; 
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania; 
• rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 października 2017 r. w sprawie określenia wzorów miesięcznych i rocznych informacji o zatrudnieniu, kształceniu lub o działalności na rzecz osób niepełnosprawnych;
• rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2016 r. w sprawie informacji dotyczących kwot obniżenia wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ewidencji wystawionych informacji o kwocie obniżenia; 
• rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2016 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych.

Na podst. biznes.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl