Ułatwienia dla początkujących ryczałtowców

Zryczałtowanie podatku oznacza jego wymierzanie w sposób uproszczony w stosunku do zasad ogólnych (tj. podatku dochodowego od osób fizycznych, opłacanego przy zastosowaniu podstawy obliczania podatku, o której mowa w art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i skali, o której mowa w art. 27 tej samej ustawy), stanowiących regułę i obowiązujących we wszystkich przypadkach, gdy nie są stosowane inne przepisy. Ddodatkowo już w ramach opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przewidziano pewne ułatwienia dla początkujących przedsiębiorców. 

Z jakiego zwolnienia mogą skorzystać początkujący przedsiębiorcy?

Dla początkujących przedsiębiorców przewidziano zwolnienie polegające na odroczeniu i rozłożeniu na raty płatności zaliczek na ryczałt za jeden rok podatkowy. Podatnicy, którzy po raz pierwszy rozpoczęli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, są więc zwolnieni z obowiązków obliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za każdy miesiąc i wpłacania go na rachunek urzędu skarbowego, z tytułu tej działalności, w roku podatkowym następującym:

• bezpośrednio po roku, w którym rozpoczęli prowadzenie tej działalności, jeżeli w roku jej rozpoczęcia działalność ta była prowadzona co najmniej przez pełnych 10 miesięcy, albo 

• dwa lata po roku, w którym rozpoczęli prowadzenie tej działalności, jeżeli w roku jej rozpoczęcia działalność ta była prowadzona co najmniej przez pełnych 10 miesięcy. 

Podatnicy korzystający ze wskazanego wyżej zwolnienia są obowiązani do złożenia zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku, oraz do uiszczenia należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, za rok objęty tym zwolnieniem - z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej - w pięciu kolejnych latach podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym korzystali ze zwolnienia - w wysokości 20% należnego ryczałtu wykazanego w zeznaniu za rok objęty zwolnieniem; ryczałt ten płatny jest w terminach określonych dla złożenia zeznań za pięć kolejnych lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku objętym tym zwolnieniem.

Ułatwienie to stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać ze zwolnienia?

"Podatnikiem rozpoczynającym po raz pierwszy prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej" jest osoba, która w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie 3 lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej nie prowadził małżonek tej osoby, o ile między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Zwolnienie powyższe dotyczy jedynie podatników, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

• w okresie poprzedzającym rok korzystania z tego zwolnienia osiągnęli przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej średniomiesięcznie w wysokości stanowiącej równowartość w złotych kwoty co najmniej 1.000 euro, przeliczonej według średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roku poprzedzającego rok rozpoczęcia tej działalności; 

• od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej do dnia 1 stycznia roku podatkowego, w którym rozpoczynają korzystanie ze zwolnienia, byli małym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, a w okresie poprzedzającym rok korzystania ze zwolnienia zatrudniali, na podstawie umowy o pracę, w każdym miesiącu co najmniej 5 osób w przeliczeniu na pełne etaty; To przeciętne miesięczne zatrudnienie ustala się w przeliczeniu na pełne etaty, pomijając liczby po przecinku; w przypadku gdy przeciętne miesięczne zatrudnienie jest mniejsze od jedności, przyjmuje się liczbę jeden; 

• w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie wykorzystują środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także innych składników majątku (tzn. towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, niebędących środkami trwałymi) - o znacznej wartości - udostępnionych im nieodpłatnie przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, wykorzystywanych uprzednio w działalności gospodarczej prowadzonej przez te osoby i stanowiących ich własność. Przez "znaczną wartość" rozumie się przy tym łączną wartość środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także innych składników majątku stanowiącej równowartość w złotych kwoty co najmniej 10.000 euro przeliczonej według średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roku poprzedzającego rok korzystania z tego zwolnienia. Przy określaniu tych wartości art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się odpowiednio;

• złożyli właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o korzystaniu z tego zwolnienia; oświadczenie składa się w formie pisemnej w terminie do 31 stycznia roku podatkowego, w którym podatnik będzie korzystał z tego zwolnienia.

Kiedy traci się prawo do zwolnienia?

Podatnicy tracą prawo do zwolnienia, jeśli odpowiednio w roku lub za rok korzystania ze zwolnienia albo w pięciu następnych latach podatkowych:

• zlikwidowali działalność gospodarczą albo została ogłoszona ich upadłość lub upadłość spółki, w której są wspólnikami, lub 

• osiągnęli przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej średniomiesięcznie w wysokości stanowiącej równowartość w złotych kwoty niższej niż 1 000 euro, przeliczonej według średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roku poprzedniego, lub 

• w którymkolwiek z miesięcy w tych latach zmniejszą przeciętne miesięczne zatrudnienie na podstawie umowy o pracę o więcej niż 10%, w stosunku do najwyższego przeciętnego miesięcznego zatrudnienia w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub 

• mają zaległości z tytułu podatków stanowiących dochód budżetu państwa, ceł oraz składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, o którym mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135); określenie lub wymierzenie w innej formie - w wyniku postępowania prowadzonego przez właściwy organ - zaległości z wymienionych tytułów nie pozbawia podatnika prawa do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli zaległość ta wraz z odsetkami za zwłokę zostanie uregulowana w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ostatecznej. 

Podatnicy, którzy utracili prawo do zwolnienia w miesiącach od stycznia do listopada roku podatkowego, w którym korzystają z tego zwolnienia - są obowiązani do wpłaty należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym utracili prawo do zwolnienia; w tym przypadku nie nalicza się odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za poszczególne miesiące.

Podatnicy, którzy utracili prawo do zwolnienia w okresie od dnia 1 grudnia roku podatkowego, w którym korzystają z tego zwolnienia do terminu określonego dla złożenia zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za rok podatkowy, w którym korzystali ze zwolnienia - są obowiązani do złożenia zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za rok podatkowy objęty zwolnieniem i zapłaty tego ryczałtu w terminie określonym dla złożenia zeznania; w tym przypadku nie nalicza się odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za poszczególne miesiące roku, w którym podatnicy korzystali ze zwolnienia.

Natomiast podatnicy, którzy utracili prawo do zwolnienia w okresie od upływu terminu określonego dla złożenia zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za rok podatkowy, w którym korzystali ze zwolnienia, do końca piątego roku podatkowego następującego po tym roku - są obowiązani do zapłaty należnego ryczałtu, wykazanego w zeznaniu za rok objęty zwolnieniem, wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od dnia następnego po upływie terminu określonego dla złożenia zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, w którym mieli obowiązek złożyć to zeznanie. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. 1998 r., Nr 144, poz. 930, ze zm.);
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl