Bezpieczeństwo na morzu: Trzeci pakiet morski w drugim czytaniu

Kontrola państwa portu

Projekt dyrektywy w sprawie kontroli państwa portu zmierza do usprawnienia kontroli statków wpływających do europejskich portów. Posłowie wprowadzili to projektu poprawki, które zaostrzają procedury kontrolne, precyzują kryteria wyboru statków podlegających inspekcji oraz parametrów do określenia profilu ryzyka statku. Komisja Europejska opracuje bazę danych zawierającą profile ryzyka statków, która pozwoli identyfikować te statki, które powinny zostać poddane inspekcji.

System monitorowania i informacji o ruchu statków

Wniosek Komisji Europejskiej przewiduje ustanowienie przejrzystych i rygorystycznych ram prawnych w zakresie przyjmowania zagrożonych statków w porcie schronienia. Decyzje takie powinny zapadać w ramach niezależnego organu posiadającego kompetencje w zakresie przyjmowania zagrożonych statków. Posłowie argumentują, że potrzebny jest organ ponoszący wyłączną odpowiedzialność za udzielenie pomocy z możliwością podejmowania całkowicie niezależnych decyzji na podstawie znajomości wszystkich faktów.

Dochodzenia w przypadku wypadków

Projekt tej dyrektywy wprowadza wytyczne dotyczące dochodzeń technicznych i wymiany doświadczeń po poważnych wypadkach morskich. Celem dochodzeń technicznych nie jest określenie odpowiedzialności cywilnej lub karnej za wypadek, ale ustalenie jego okoliczności i rozpoznanie przyczyn, co pozwoliłoby na wyciagnięcie odpowiednich wniosków i wdrożenie środków zapobiegawczych pozwalających uniknąć podobnych zdarzeń w przyszłości.

PE przyjął poprawki, które wzmacniają niezależność organów dochodzeniowych i precyzują różnicę między dochodzeniami technicznymi, a tymi, których celem jest określenie odpowiedzialności karnej. Posłowie chcą też poprawić skuteczność systemu wczesnego ostrzegania i współpracy między państwami członkowskimi.

Odpowiedzialność z tytułu wypadków

Celem tej propozycji jest zapewnienie pasażerom statków morskich podobnego poziomu bezpieczeństwa, jaki zapewniają inne środki transportu. Projekt rozporządzenia przewiduje zwiększenie granic odpowiedzialności przewoźników pasażerskich na morzu i obowiązkowe ubezpieczenie pasażerów statków. Poprawka rozszerzająca zakres odpowiedzialności na operatorów statków na wodach śródlądowych nie uzyskała wymaganego poparcia.

Wprowadzono także inne mechanizmy, których celem jest zapewnienie pomocy pasażerom w uzyskaniu odszkodowania i których podstawę stanowią szeroko przyjęte zasady stosowane w obowiązujących systemach odpowiedzialności i odszkodowań dotyczących zanieczyszczenia środowiska naturalnego.

Inspekcje i przeglądy na statkach

Składając ten wniosek legislacyjny Komisja Europejska dąży do usprawnienia pracy towarzystw klasyfikacyjnych. Towarzystwa klasyfikacyjne to zwykle podmioty prywatne upoważnione przez stosowny organ państwa członkowskiego do przeprowadzania w jego imieniu inspekcji i przeglądów na statkach.

Dwie propozycje dyrektyw, nad którymi nadal toczą się prace w Radzie to:

Zgodność z wymaganiami państwa bandery

Celem tej dyrektywy jest podniesienie atrakcyjności bander państw członkowskich, poprawa jakościowa floty i zachowanie konkurencyjności w stosunku do krajów trzecich. Projekt proponuje wzmocnienie bezpieczeństwa na morzach, ochronę ludzi morza i środowiska przez unijne egzekwowanie wypełniania międzynarodowych zobowiązań przez państwa bandery. Zobowiązania musza być wypełniane zarówno przed jak i po przyznaniu bandery. Wprowadzony ma zostać audyt państw bandery.

Odpowiedzialność cywilna i gwarancje finansowe armatorów

Projekt dyrektywy ma na celu włączenie do prawa wspólnotowego Protokołu z 2002 roku Konwencji Ateńskiej w sprawie przewozów morskich pasażerów i ich bogactw. Dyrektywa powinna w perspektywie średnioterminowej umożliwić modernizację prawa dotyczącego odpowiedzialności cywilnej w dziedzinie morskiej. Dyrektywa ma na celu wprowadzenie dostosowanego wspólnotowego systemu, który z jednej strony zniesie pułap odpowiedzialności cywilnej, z drugiej wprowadzi obowiązek ubezpieczenia dla armatorów.

Wcześniejsze regulacje w zakresie bezpieczeństwa transportu morskiego

Unia Europejska już wcześniej przyjęła dwa pakiety środków prawnych w zakresie bezpieczeństwa na morzu - tak zwane zasady Erika I i Erika II. Wzmocniono wtedy między innymi kontrole statków w portach, wprowadzono zakaz transportu ropy przez statki jednokadłubowe, a także utworzono Europejską Agencje Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA).

W listopadzie 2005 r., Komisja przygotowała nową serię środków legislacyjnych (pakiet Erika III), w tym omawiane projekty legislacyjne, a także dwa projekty dyrektyw przyjęte przez Parlament Europejski w marcu 2007 r. - w sprawie zgodności z wymaganiami dotyczącymi państwa bandery (sprawozdanie Marty VINCENZI (PSE, IT)) oraz regulującej kwestie związane z odpowiedzialnością cywilną i gwarancjami finansowymi dla armatorów (sprawozdanie Gillesa SAVARY (PSE, FR)). Państwa członkowskie nadal pracują nad wspólnym stanowiskiem wobec dwóch ostatnich projektów.

Dirk STERCKX (ALDE, BE)
Sprawozdanie w sprawie wspólnotowego systemu monitorowania i informacji o ruchu statków       
 
Jaromír KOHLÍČEK (GUE/NGL, CZ)
Sprawozdanie w sprawie dochodzenia w sprawach wypadków w sektorze transportu morskiego             
Paolo COSTA (ALDE, IT)
Sprawozdanie w sprawie odpowiedzialności przewoźników pasażerskich na morzu z tytułu wypadków    
 
Dominique VLASTO (EPP-ED, FR)
Sprawozdanie w sprawie kontroli państwa portu (przekształcenie)           
 
Luis DE GRANDES PASCUAL (EPP-ED, ES)
Oganizacje dokonujące inspekcji i przeglądów na statkach (przekształcenie)         
 
Luis DE GRANDES PASCUAL (EPP-ED, ES)
Sprawozdanie w sprawie organizacji dokonujących inspekcji i przeglądów na statkach (przekształcenie)    

Źródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polska