Cyfrowa przyszłość Europy

Priorytety na najbliższe 5 lat

Komisja Europejska opublikowała komunikat prezentujący priorytety cyfrowe UE na następne 5 lat. Wraz z nim przedstawiono też Białą Księgą nt. sztucznej inteligencji oraz strategię danych.

Komisja Europejska (KE) opracowała główne założenia polityki cyfrowej UE. Ich celem jest maksymalizacja korzyści, jakie - dla wszystkich ludzi - niesie ze sobą cyfryzacja, przy jednoczesnym zachowaniu wartości europejskich.

Europejska suwerenność cyfrowa

W Brukseli opublikowano komunikat o kształtowaniu cyfrowej przyszłości Europy, Białą Księgę w sprawie Sztucznej Inteligencji oraz komunikat „Europejska strategia danych”.

- "Zaprezentowana przez Komisję Europejską nowa strategia cyfrowa to ważny i potrzebny dokument. Szczególnie cieszy fakt, że KE umieściła politykę cyfrową na pierwszym planie swoich priorytetów" – powiedział minister cyfryzacji Marek Zagórski.

Strategia przedstawiona przez Komisję Europejską opiera się na trzech głównych celach:

Cel 1: Technologia dla ludzi – czyli rozwój technologii, która ma rzeczywiście zmieniać życie obywateli.

Komisja stawia na współpracę między państwami członkowskimi i wzywa do inwestycji m.in. w budowę sieci i kapitał ludzki - zarówno na poziomie europejskim, krajowym jak i regionalnym. Jednocześnie KE podkreśla, że do sfinansowania rewolucji cyfrowej potrzebne będą zarówno środki publiczne, jak i prywatne.

Komisja wzywa także do współpracy w obszarze cyberbezpieczeństwa i konieczności budowy zaufania do nowych technologii. Jednym z priorytetów Komisji na następne lata będzie rozwój kompetencji cyfrowych Europejczyków i edukacja.

Cel 2: Uczciwa i konkurencyjna gospodarka cyfrowa – Europa musi stać się niezależna i tworzyć własne rozwiązania cyfrowe, a nie opierać się na technologii zaprojektowanej przez kogoś innego. Kluczem do tego mają być dane i ich ponowne wykorzystanie. Komisja zamierza także zaproponować strategię dla małych i średnich przedsiębiorców, aby również oni mogli skorzystać z dobrodziejstw cyfryzacji.

Jak twierdzi KE - na rynku wewnętrznym, zarówno w jego wymiarze tradycyjnym jak i cyfrowym, powinny obowiązywać te same reguły. Wszystkie firmy powinny konkurować na równych zasadach, a konsumenci powinni mieć pewność, że ich prawa będą respektowane.

Cel 3: Otwarte, demokratyczne i zrównoważone społeczeństwo – czyli utworzenie środowiska godnego zaufania, demokratycznego, w którym prawa podstawowe są szanowane i które jednocześnie jest neutralne dla klimatu i wydajnie wykorzystuje swoje zasoby.

Komisja ma zamiar ponownie zdefiniować rolę i obowiązki platform internetowych. W szczególności w kontekście zamieszczania - w tych serwisach - nielegalnych treści. Według KE, w internecie konsumenci mają mieć większą kontrolę nad swoimi danymi osobowymi, a także nad swoją tożsamością online.

Zdaniem Komisji, reguły dotyczące dzielenia się i zarządzania informacją w sieci muszą być transparentne. Wszystko po to, by zapobiegać kampaniom dezinformacyjnym, na które w ostatnim czasie Europa była narażona.

Słowa klucze, wokół których tworzona jest strategia, to: ludzie, gospodarka, społeczeństwo, zaufanie, świat, demokracja,  sprawiedliwość, egzekwowanie oraz doskonałość.

Ekosystem doskonałości

Podejście KE do Sztucznej Inteligencji (AI) opiera się na strategii danych, promowaniu zdolności innowacyjnych Europy oraz na rozwijaniu etycznej i godnej zaufania Sztucznej Inteligencji. W Białej Księdze Komisja podkreśla, że Europa musi wypracować wspólne podejście w tym zakresie. Po to, by zapobiec fragmentacji rynku.

Głównym celem Komisji jest ponadto stworzenie - dzięki współpracy  z państwami członkowskimi (wspólnych inwestycji i badań) - „ekosystemu doskonałości”, na który składają się: rozwój kompetencji cyfrowych koniecznych dla produkcji i obsługi systemów opartych na AI oraz zaangażowanie MŚP i sektora prywatnego. 

KE zwraca uwagę na fakt, że aby sztuczna inteligencja mogła funkcjonować należy zapewnić dostęp do danych i odpowiedniej infrastruktury komputerowej.

- "Jako Polska opowiadamy się za tym, aby przejrzysta, godna zaufania i niedyskryminująca technologia oparta na Sztucznej Inteligencji stała się znakiem towarowym UE. Jednak nie powinniśmy także zapominać o kształceniu świetnych programistów i specjalistów IT, którzy mogą być naszą najlepszą wizytówką na światowych rynkach" – stwierdził minister cyfryzacji Marek Zagórski.

Ekosystem oparty na zaufaniu

Drugim elementem rozwoju Sztucznej Inteligencji w Europie będzie zbudowanie „ekosystemu opartego na zaufaniu”, co będzie wymagało modernizacji obowiązujących ram regulacyjnych, ale bez jednoczesnego nakładania zbyt dużych obciążeń na mniejszych przedsiębiorców. Komisja proponuje podejście oparte na ocenie ryzyka.

I tak - zdaniem KE - w przypadkach wykorzystania AI w ochronie zdrowia, czy transporcie (wysokie ryzyko) systemy oparte na Sztucznej Inteligencji powinny być przejrzyste, identyfikowalne i nadzorowane przez człowieka. W przypadku zastosowań o niższym ryzyku Komisja rekomenduje dobrowolny system etykietowania.

Biała Księga porusza także kwestię systemu rozpoznawania twarzy do zdalnej identyfikacji biometrycznej. Obecnie taka możliwość jest zabroniona. Może być stosowana tylko w wyjątkowych, należycie uzasadnionych, przypadkach. Komisja chce rozpocząć szeroką debatę na temat ewentualnych wyjątków w tym względzie i zachęca zainteresowane strony do konsultacji.

Europejska strategia w zakresie danych

Komisja Europejska opublikowała 19 lutego 2020 r. europejską strategię w zakresie danych oraz warianty strategiczne zapewniające ukierunkowany na człowieka rozwój sztucznej inteligencji. Działania wpisują się w jeden z priorytetów nowej Komisji Europejskiej pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen, to jest Europy na miarę ery cyfrowej.

Celem strategii w zakresie danych jest objęcie przez Unię Europejską pozycji światowego lidera w dziedzinie gospodarki opartej na danych. Dane są dzisiaj w centrum transformacji cyfrowej, a dostęp do nich jest konieczny dla nieskrępowanego rozwoju i innowacji.

Strategia dostępna jest na stronie Komisji Europejskiej.

Europejska strategia danych - filary

- "Europa ma wszystko, czego potrzeba, aby być liderem w dziedzinie „dużych zbiorów danych”, a jednocześnie zachować swoją suwerenność technologiczną, wiodącą pozycję w przemyśle i konkurencyjność gospodarczą z korzyścią dla europejskich konsumentów" - powiedział Thierry Breton, komisarz ds. rynku wewnętrznego UE. - "Nasze społeczeństwo generuje ogromną liczbę przemysłowych i publicznych danych. Zależy nam, aby europejskie przedsiębiorstwa miały do nich dostęp i na tej podstawie tworzyły wartość dla Europejczyków" – dodał.

Wychodząc z tych założeń, Komisja Europejska opublikowała strategię dotyczącą budowania gospodarki opartej na danych. Zawiera ona działania w obszarze prawa i inwestycji, który miałyby zostać podjęte w ciągu najbliższych pięciu lat. Cel? Zwiększenie - w ramach jednolitego rynku wewnętrznego - wykorzystania danych oraz popytu na produkty i usługi oparte na danych.

Strategia KE w tym zakresie ma cztery główne filary.

W ramach pierwszego - Komisja zaproponuje stworzenie ram prawnych dla zarządzania danymi. Zwiększona ma zostać także dostępności danych sektora publicznego poprzez otwarcie w całej UE zbiorów danych o wysokiej wartości i umożliwienie ich ponownego wykorzystania.

Drugim filarem strategii jest wsparcie rozwoju technologii i infrastruktury cyfrowej. Tak, aby zwiększyć wykorzystanie możliwości związanych z gospodarką opartą na danych. Dlatego Komisja chce współfinansować inwestycje w europejskie projekty dotyczące europejskich przestrzeni danych oraz infrastruktury chmury obliczeniowej.

Trzeci filar strategii to działania na rzecz rozwoju umiejętności cyfrowych. Komisja ma także przeanalizować, w jaki sposób zapewnić obywatelom lepszą kontrolę nad tym, kto ma dostęp do dotyczących ich danych.

Działania sektorowe w celu zbudowania europejskich przestrzeni danych (np. w dziedzinie produkcji przemysłowej, zielonego ładu, mobilności czy zdrowia) – to czwarty filar strategii na rzecz budowania gospodarki popartej na danych.

- "Przedstawione przez Komisję Europejską działania w tym zakresie są zgodne z naszymi postulatami. Zgłaszaliśmy je jeszcze na etapie dyskusji na temat tego, jak powinna wyglądać unijna polityka w obszarze gospodarki opartej na danych" – powiedział minister cyfryzacji Marek Zagórski.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl