Mały ZUS już w 2019 roku
Jednoosobowe firmy, których przychody nie przekraczają 2,5-krotności płacy minimalnej, zapłacą niższe, proporcjonalne do przychodu składki.
Na jakiej podstawie, od 1 stycznia 2019 r. najmniejsi polscy przedsiębiorcy zapłacą niższy ZUS?
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę zmienia ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778, ze zm.; dalej: ustawa o s.u.s.) oraz ustawę z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 508, ze zm.; dalej: ustawa o KAS). Ma ona na celu obniżenie składek ZUS dla małych firm. Zgodnie z nowelizacją, osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, których przeciętne miesięczne przychody nie przekraczają 2,5-krotności minimalnego wynagrodzenia, będą mogły płacić obniżone, proporcjonalne do przychodu składki na ubezpieczenie społeczne. Dotychczas przedsiębiorcy niezależnie od wysokości przychodu płacą taką samą składkę ZUS.
Po co zmiany?
- "Mały ZUS dla małych firm to ogromna korzyść dla najmniejszych polskich przedsiębiorców. Dziękuję Panu Prezydentowi za to, że swoim podpisem przypieczętował zmiany. Dzięki nim właściciele najmniejszych biznesów będą płacili składki na ubezpieczenia społeczne dostosowane do ich przychodów. Liczę też, nowe przepisy zachęcą przedsiębiorców działających w szarej strefie do jej opuszczenia" – powiedziała minister Jadwiga Emilewicz o podpisanej przez Prezydenta ustawie o tzw. małym ZUS.
- "Z nowych regulacji skorzysta nawet kilkaset tys. jednoosobowych firm. A to dlatego że spodziewamy się, że, oprócz niemal 200 tys. uprawnionych, wiele osób zalegalizuje prowadzoną przez siebie działalność. Wszystko dzięki temu, że nie będą już musiały płacić nieproporcjonalnie wysokich składek. Tzw. mała działalność gospodarcza niesie ze sobą ogromne oszczędności dla firm. Mowa tu nawet o 1,5 mld zł w 2019 r." – tak o ustawie mówił już wcześniej wiceminister Mariusz Haładyj.
Przyjęte rozwiązania mogą wpłynąć na rozwój przedsiębiorczości, pobudzić aktywność zawodową, ograniczyć tzw. szarą strefę oraz poprawić „przeżywalność” przedsiębiorstw, a przede wszystkim ich rentowność. Projektodawca ustawy oszacował, że jej obowiązywanie przyniesie realną korzyść ekonomiczną około 175 tys. przedsiębiorców.
Jak jest teraz i co się zmieni?
Obecnie przedsiębiorcy niezależnie od wielkości przychodu płacą taką samą składkę ZUS. Wynosi ona 1.232,16 zł. Istnieje wprawdzie opcja płacenia niższego ZUS-u (wnoszącego 520 zł za ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne), ale dotyczy ona tylko osób zakładających firmę po raz pierwszy i obowiązuje przez 2 lata od jej założenia.
Zmiana ustawy o s.u.s. ma na celu dostosowanie wysokości obciążeń ponoszonych przez przedsiębiorców (prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą) z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne do ich możliwości finansowych. Dzięki zmianom osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, których przeciętne miesięczne przychody nie przekraczają 2,5-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. to 5.250 zł), będą mogły płacić obniżone składki na ubezpieczenia społeczne, niezależnie od stażu firmy. Składki będą proporcjonalne do przychodu.
Ustawa uzależnia najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych od uzyskiwanego przez nich rocznego przychodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, który w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 30–krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (w razie rozpoczęcia lub zawieszenia działalności gospodarczej w ciągu roku kalendarzowego limit przychodów ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu). Jednocześnie tak wyznaczona najniższa podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.
Przedstawiona propozycja ma charakter fakultatywny, a osoby, do których jest skierowana, mogą zadeklarować, jako miesięczną podstawę wymiaru składek, kwotę wyższą od najniższej podstawy wymiaru.
Poza kręgiem adresatów powyższych unormowań znoszących bariery funkcjonowania niewielkich podmiotów uczestniczących w obrocie gospodarczym, znalazły się osoby, które lub do których:
- w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i korzystały ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221, ze zm.);
- spełniają warunki określone w art. 18a ustawy o s.u.s., tzn. korzystają z preferencyjnej podstawy wymiaru składek dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą;
- w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez mniej niż 60 dni kalendarzowych;
- w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2–5 ustawy o s.u.s.;
- wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej;
- ustalały najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, zgodnie z nową regulacją, przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zmiana ustawy o KAS ma na celu umożliwienie przekazywania przez KAS – na żądanie ZUS – informacji o przychodach podatnika w celu weryfikacji poprawności ustalania najniższej podstawy wymiaru przez ubezpieczonego.
Komplementarny system
Mały ZUS to kolejna zmiana w prawie, którą można zaliczyć do proprzedsiębiorczych ułatwień wprowadzonych w ostatnim czasie. Co ważne jest to zmiana komplementarna z innymi nowymi regulacjami.
Dlaczego? Jeśli przedsiębiorca zaczyna działalność i jego miesięczny przychód jest niższy niż połowa najniższej pensji krajowej (obecnie wynoszącej 2.100 zł), w ogóle nie musi rejestrować swojej działalności. Jeśli zacznie mu się powodzić lepiej, musi założyć firmę, ale może skorzystać z tzw. ulgi na start, czyli przez pół roku od rejestracji przedsiębiorstwa będzie zwolniony ze składek społecznych.
Później, przez kolejne 2 lata, ten sam przedsiębiorca będzie miał możliwość korzystania ze wspomnianej wcześniej składki 520-złotowej, a po tym czasie będzie mógł korzystać z udogodnień przyjętego teraz małego ZUS-u (jeśli spełni wspomniane już w komunikacie kryterium przychodowe).
Jakie będą oszczędności?
Nie sposób podać jednej kwoty, którą zaoszczędzi każdy z przedsiębiorców korzystających z małego ZUS-u. Będzie ona bowiem zmieniała się wraz z minimalną pensją krajową oraz będzie powiązana z kwotą przychodu przedsiębiorcy. Można powiedzieć, że uprawnieni do korzystania z małego ZUS-u w 2019 r. będą musieli płacić składki wynoszące co najmniej 520 zł, nie wyższe jednak niż 1.232 zł.
Jako przykład wysokości składek można podać przypadek przedsiębiorcy, który miesięcznie uzyskuje przychód w kwocie 2.100 zł. Po wejściu w życie nowych przepisów będzie płacił do ZUS-u jedynie 660 zł miesięcznie, nie zaś, jak obecnie, 1.232 zł. W jego przypadku oszczędności wyniosą więc ok. 570 zł miesięcznie. Mikro- i małe firmy po zmianie przepisów płacić mogą miesięcznie na ZUS ok. 660 zł, a nie ponad 1,2 tys. Wyraźnie jednak należy podkreślić, że mowa o tym konkretnym przykładzie - jak już wspomniano, podanie jednej kwoty oszczędności dla każdego z uprawnionych przedsiębiorców nie jest możliwe.
Kiedy mały ZUS wejdzie w życie?
Data wejścia w życie nowelizacji to 1 stycznia 2019 r. Wyjątek dotyczy art. 3 (ogłoszenie komunikatu Prezesa ZUS o współczynniku na 2019 r.), który wejdzie w życie z dniem ogłoszenia.
Zob. też:
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?