Mechanizm tzw. podzielonej płatności VAT

Na czym polega mechanizm podzielonej płatności?

Wprowadzone rozwiązanie zmienia technologię w systemie rozliczeń międzybankowych. Umożliwi to podatnikowi zapłatę swojemu kontrahentowi faktury VAT w 2 strumieniach finansowych: w strumieniu netto i w strumieniu VAT. Istota mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę jest dokonywana w taki sposób, iż zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto (bez podatku VAT) jest płacona przez nabywcę na rachunek rozliczeniowy dostawcy (lub jest rozliczana w inny sposób), natomiast pozostała zapłata, odpowiadająca kwocie podatku, jest płacona na specjalny rachunek bankowy dostawcy – rachunek VAT.

Kwota netto będzie więc dostępna dla kontrahenta w tradycyjny sposób bez ograniczeń, VAT natomiast będzie wpływał na specjalnie dedykowane konto. Podatnik będzie miał ograniczone możliwości dysponowania kwotami tam się znajdującymi. Pieniędzmi z tego konta ‒ także na specjalne konto ‒ będzie można płacić VAT poddostawcom lub regulować zobowiązanie VAT w rozliczeniach z fiskusem.

Mechanizm podzielonej płatności znajdzie zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników VAT. Nie będzie miał zatem wpływu na transakcje, których stroną będą nabywcy finalni (konsumenci).

Mechanizm ten będzie dobrowolny, tzn. przyjęte rozwiązanie zakłada dobrowolność w stosowaniu mechanizmu split payment. Inicjatywę w tym zakresie pozostawia się nabywcy towarów i usług. 

Ustawa wprowadza jednak system zachęt, który ma skłaniać przedsiębiorców do korzystania z niego, zwłaszcza wówczas, gdy przedsiębiorca może mieć wątpliwości co do uczciwości swojego kontrahenta. Te zachęty to m.in. przyspieszony do 25 dni zwrot VAT, brak stosowania sankcji w VAT i zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej. Nowelizacja nakłada na banki i SKOK obowiązek założenia wszystkim podatnikom rachunków VAT.

W wyniku senackich poprawek przewidziano, że ze wzoru na wyliczenie kwoty obniżającej zobowiązanie podatkowe powinna wynikać konkretna kwota, którą dopiero potem można zaokrąglić do pełnych złotych. Nowe przepisy dotyczą też realizacji rozliczeń z tytułu wpływu płac z rachunku VAT na rachunek urzędu skarbowego. Na mocy zmian przepisy o rachunku VAT znajdą zastosowanie nie tylko do polecenia zapłaty z prawa bankowego, ale także do polecenia zapłaty z ustawy o usługach płatniczych. Senatorowie przesunęli również termin wejścia w życie ustawy z 1 kwietnia na 1 lipca 2018 r. 

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2018 r., z wyjątkiem przepisów przejściowych określających zasady i terminy otwarcia rachunków VAT przez banki i kasy oszczędnościowo-kredytowe, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Jakie ustawy będą zmienione?

Nowelizacja wprowadza zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych i ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.