Reaktywacja zabójstwa kwalifikowanego

Nowela przywracająca kwalifikowany typ zabójstwa nie pozwoli na łagodzenie kar więzienia za najcięższe morderstwa oraz brutalne gwałty, które zakończyły się śmiercią ofiary.

Senacki projekt nowelizacji kodeksu karnego został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu. Dokument przywróci do życia art. 148 § 2 wspomnianego kodeksu, który został podważony w zeszłym roku przez Trybunał Konstytucyjny (sygn. P 11/08).

Podważony przepis wprowadzał karę 25 lat więzienia lub karę dożywocia za zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem oraz za brutalne gwałty czy rozboje, w wyniku których ofiara poniosła śmierć. Artykuł był stosowany również wobec zabójstw z użyciem broni palnej lub materiałów wybuchowych.

16 kwietnia 2009 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis został uchwalony przez Sejm bez dochowania trybu wymaganego do jego wydania. Trybunał nie zdecydował się na odsunięcie w czasie terminu utraty mocy obowiązującej przepisu i kwalifikowany typ zabójstwa przestał istnieć wraz z opublikowaniem wyroku (23 kwietnia 2009 roku).

- Wyrok nie spowodował luki w prawie, ponieważ zabójstwa kwalifikowane są nadal karane, tyle że - na mocy przepisu podstawowego (art. 148 § 1) - karą zakreśloną „widełkami" analogicznymi do zabójstwa zwykłego - tłumaczy ustawodawca.

Sądy mogą więc wymierzać obecnie karę 25 lat lub dożywotniego pozbawienia wolności oraz karę od 8 do 15 lat pozbawienia wolności. Sędziowie mają możliwość miarkowania wysokości kary, w tym jej nadzwyczajnego łagodzenia.

Według ustawodawcy najcięższe przestępstwa zasługują na wyższe kary, których nie można łagodzić. Zaproponowano więc ponownie, aby za przestępstwa kwalifikowane zabójcy dostawali nie mniej niż 12 lat, 25 lat albo dożywocie.

Podczas konsultacji projektu sensowność przywrócenia przestępstwa zabójstwa kwalifikowanego poddał w wątpliwość prezes Sądu Najwyższego. Nowela zyskała poparcie Ministerstwa Sprawiedliwości. Resort wyraził jednak obawę o ustęp mówiący o zabójstwie z użyciem broni palnej.

- Problem dotyczy np. policjantów, którzy przekroczą granicę obrony koniecznej. Wtedy - jeśli broń palna pozostanie - będą oni odpowiadać za zabójstwo kwalifikowane, a nie za zabójstwo „podstawowe" - czytamy w uzasadnieniu dokumentu.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl