Raportowanie schematów podatkowych (MDR)
Celem przepisów MDR jest dostarczenie administracji skarbowej informacji, która bÄ™dzie wykorzystywana przez organy podatkowe do poprawy jakoÅ›ci systemu podatkowego. Dostarczane informacje umożliwiÄ… również szybkÄ… reakcjÄ™ w postaci ewentualnych zmian legislacyjnych.
Przepisy MDR nakierowane sÄ… zwÅ‚aszcza na umożliwienie szybkiego dostÄ™pu administracji podatkowej do informacji o potencjalnie agresywnym planowaniu lub nadużyciach zwiÄ…zanych z planowaniem podatkowym oraz informacji o promotorach i tych, którzy korzystajÄ… ze schematów podatkowych. Przepisy te powinny również zniechÄ™cić podatników oraz ich doradców do wdrażania u podatników uzgodnieÅ„ mogÄ…cych stanowić unikanie opodatkowania.
WystÄ…pienie u danego podatnika schematu podatkowego nie powinno jednak być postrzegane jako sytuacja niewÅ‚aÅ›ciwa lub naganna. Uznanie uzgodnienia za schemat podatkowy nie jest jednoznaczne z objÄ™ciem tego uzgodnienia zakresem zastosowania klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania lub szczególnych regulacji przeciwdziaÅ‚ajÄ…cych unikaniu opodatkowania. Może zdarzyć siÄ™ wiÄ™c sytuacja, w której uzgodnienie, które dokonywane jest w dominujÄ…cej mierze z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i nie speÅ‚nia kryterium „sztucznego sposobu dziaÅ‚ania” w rozumieniu klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, bÄ™dzie polegaÅ‚o obowiÄ…zkowi przekazywania informacji o schematach podatkowych. Przepisy MDR majÄ… bowiem szerszy zakres zastosowania niż przepisy nakierowane na zwalczanie unikania opodatkowania.
W sytuacjach, w których uzgodnienie nie stanowi formy agresywnego planowania podatkowego, obowiÄ…zek przekazania informacji o schemacie podatkowym jest jedynie obowiÄ…zkiem sprawozdawczym. Choć podstawowym celem przepisów MDR jest uzyskiwanie informacji o uzgodnieniach, co do których zachodzi zwiÄ™kszone ryzyko agresywnej optymalizacji podatkowej, to jest to również instrument, który może dostarczyć cennych informacji do analizy funkcjonowania okreÅ›lonych ulg lub preferencji pod kÄ…tem ich oceny ex-post.
Brak reakcji organów podatkowych na przekazanÄ… informacjÄ™ o schemacie podatkowym nie oznacza, że dany schemat podatkowy nie zostanie w przyszÅ‚oÅ›ci zakwestionowany.
Jaki okres podlega regulacjom MDR
Przepisy o MDR wejdÄ… w życie w dniu 1 stycznia 2019 r. MajÄ… wiÄ™c one zastosowanie do schematów podatkowych, dla których jedno ze zdarzeÅ„, które skutkujÄ… obowiÄ…zkiem przekazania informacji wystÄ…piÅ‚o w tym dniu lub później.
W ustawie wprowadzającej uregulowane zostały zagadnienia dotyczące kwestii przejściowych (art 28 ustawy wprowadzającej). Rozwiązania te wynikają z obowiązku implementacji postanowień Dyrektywy (dla schematu podatkowego transgranicznego) bądź z chęci zabezpieczenia interesu publicznego (dla schematu innego niż schemat podatkowy transgraniczny).
Przepis przejÅ›ciowy wprowadza datÄ™ granicznÄ… (odpowiednio 25 czerwca 2018 r. oraz 1 listopada 2018 r. – dalej:data graniczna) wskazujÄ…c na obowiÄ…zek retrospektywnego przekazania informacji o schemacie podatkowym, jeżeli pierwszej czynnoÅ›ci zwiÄ…zanej z jego wdrożeniem dokonano po dacie granicznej.
Okres, za jaki należy zÅ‚ożyć informacjÄ™ o schemacie podatkowym w stosunku do czynnoÅ›ci, które majÄ… miejsce przed 1 stycznia 2019 r., zależy od typu schematu podatkowego, który podlega raportowaniu. W przypadku schematu podatkowego, którym jest:
- schemat podatkowy transgraniczny (definicja schematu podatkowego transgranicznego – art. 86a §1 pkt 12 Ordynacji podatkowej) – schemat podlega raportowaniu, jeżeli pierwszej czynnoÅ›ci zwiÄ…zanej z jego wdrażaniem dokonano przed dniem wejÅ›cia w życie ustawy, nie wczeÅ›niej jednak niż po dniu 25 czerwca 2018 r.,
- inny niż ww. schemat podatkowy (definicja schematu podatkowego – art. 86a §1 pkt 10 Ordynacji podatkowej) – schemat podlega raportowaniu, jeżeli pierwszej czynnoÅ›ci zwiÄ…zanej z jego wdrażaniem dokonano przed dniem wejÅ›cia w życie ustawy, nie wczeÅ›niej jednak niż po dniu 1 listopada 2018 r.
Kiedy powstaje obowiÄ…zek informacyjny MDR?
Aby powstaÅ‚ obowiÄ…zek informacyjny, uzgodnienie musi speÅ‚niać definicjÄ™ schematu podatkowego, a w przypadku schematów innych niż schematy podatkowe transgraniczne, również kryterium kwalifikowanego korzystajÄ…cego.
MDR rozróżnia trzy rodzaje schematów, które podlegajÄ… obowiÄ…zkowi przekazywania informacji:
- schemat podatkowy,
- schemat podatkowy standaryzowany,
- schemat podatkowy transgraniczny.
Przez "schemat podatkowy" (definicja schematu podatkowego – art. 86a §1 pkt 10 Ordynacji podatkowej) rozumie siÄ™ uzgodnienie, które:
- speÅ‚nia kryterium gÅ‚ównej korzyÅ›ci oraz posiada ogólnÄ… cechÄ™ rozpoznawczÄ…,
- posiada szczególnÄ… cechÄ™ rozpoznawczÄ…, lub
- posiada innÄ… szczególnÄ… cechÄ™ rozpoznawczÄ….
Aby mówić o schemacie podatkowym, musi zaistnieć wiÄ™c jeden z nastÄ™pujÄ…cych przypadków:
- Przypadek 1: uzgodnienie speÅ‚nia kryterium gÅ‚ównej korzyÅ›ci oraz posiada ogólnÄ… cechÄ™ rozpoznawczÄ… – użycie łącznika „oraz” oznacza, że obie wymienione przesÅ‚anki muszÄ… zostać speÅ‚nione łącznie;
- Przypadek 2: uzgodnienie posiada szczególnÄ… cechÄ™ rozpoznawczÄ… (w tej sytuacji nie musi być speÅ‚nione kryterium gÅ‚ównej korzyÅ›ci);
- Przypadek 3: uzgodnienie posiada innÄ… szczególnÄ… cechÄ™ rozpoznawczÄ… (w tej sytuacji nie musi być speÅ‚nione kryterium gÅ‚ównej korzyÅ›ci).
Samo speÅ‚nienie definicji schematu podatkowego nie determinuje jednak automatycznie koniecznoÅ›ci przekazania do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) informacji o schemacie podatkowym. Powstanie tego obowiÄ…zku – jeÅ›li taki schemat podatkowy nie speÅ‚nia definicji schematu podatkowego transgranicznego – bÄ™dzie bowiem uzależnione od tego, czy speÅ‚nione jest kryterium kwalifikowanego korzystajÄ…cego (kryterium kwalifikowanego korzystajÄ…cego zdefiniowano w art. 86a §4 Ordynacji podatkowej.). Dopiero przekroczenie jednego z progów zawartych w kryterium kwalifikowanego korzystajÄ…cego (odpowiednio 10 mln euro lub 2,5 mln euro) powoduje, że schemat podatkowy, inny niż schemat podatkowy transgraniczny, bÄ™dzie podlegaÅ‚ obowiÄ…zkowi informacyjnemu.

Schemat podatkowy oraz schemat podatkowy transgraniczny mogą być jednocześnie schematem podatkowym standaryzowanym. O standaryzacji schematu świadczy to, że można go wdrożyć lub udostępnić u więcej niż jednego korzystającego bez konieczności dokonywania zmiany jego istotnych założeń.

Jakich podmiotów dotyczy MDR?
ObowiÄ…zek przekazania informacji o schematach podatkowych może dotyczyć trzech kategorii podmiotów:
- promotora (art. 86a § 1 pkt 7 Ordynacji podatkowej) – którym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemajÄ…ca osobowoÅ›ci prawnej, w szczególnoÅ›ci doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji finansowej doradzajÄ…cy klientom, również w przypadku gdy nie posiada miejsca zamieszkania, siedziby ani zarzÄ…du na terytorium kraju. Podmiot peÅ‚ni role promotora, jeÅ›li w zakresie wykonywanych czynnoÅ›ci:
- opracowuje uzgodnienie,
- oferuje uzgodnienie,
- udostępnia opracowane uzgodnienie,
- wdraża opracowane uzgodnienie,
- lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia
- korzystajÄ…cego – którym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemajÄ…ca osobowoÅ›ci prawnej:
- której udostÄ™pniane jest uzgodnienie,
- u której wdrażane jest uzgodnienie,
- która jest przygotowana do wdrożenia uzgodnienia,
- która dokonaÅ‚a czynnoÅ›ci sÅ‚użącej wdrożeniu uzgodnienia.
- wspomagajÄ…cego – którym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadajÄ…ca osobowoÅ›ci prawnej, w szczególnoÅ›ci biegÅ‚y rewident, notariusz, osoba Å›wiadczÄ…ca usÅ‚ugi prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych, ksiÄ™gowy lub dyrektor finansowy, bank lub inna instytucja finansowa a także ich pracownik, która przy zachowaniu starannoÅ›ci ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnoÅ›ciach, przy uwzglÄ™dnieniu zawodowego charakteru dziaÅ‚alnoÅ›ci, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynnoÅ›ci, podjęła siÄ™ udzielić, bezpoÅ›rednio lub za poÅ›rednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczÄ…cych opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostÄ™pnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia (art. 86a § 1 pkt 19 Ordynacji podatkowej).
ObowiÄ…zki informacyjne w MDR mogÄ… ciążyć na wskazanych podmiotach bez wzglÄ™du to, czy ich miejsce zamieszkania, siedziba lub zarzÄ…d znajduje siÄ™ na terytorium Polski, terytorium paÅ„stw Unii Europejskiej (UE), czy terytorium paÅ„stw trzecich. W przypadku, gdy obowiÄ…zek informowania o schematach podatkowych przez promotora, korzystajÄ…cego lub wspomagajÄ…cego dotyczy schematu podatkowego transgranicznego, przepisy ustawy wprowadzajÄ…cej przewidujÄ… sposób postÄ™powania, wskazujÄ…c paÅ„stwo, które powinno otrzymać informacjÄ™ o schemacie podatkowym oraz procedurÄ™ przekazywania informacji.
Zarówno promotor, jak i wspomagajÄ…cy, co do zasady, nie bÄ™dÄ… zobowiÄ…zani do aktywnego poszukiwania informacji w celu wypeÅ‚nienia obowiÄ…zku informacyjnego o schematach podatkowych. ObowiÄ…zek informowania o schematach podatkowych bÄ™dzie dotyczyÅ‚ informacji znanych przekazujÄ…cemu, bÄ™dÄ…cych w ich posiadaniu. Jeżeli jednak w zakresie wykonywanych przez taki podmiot czynnoÅ›ci (np. weryfikacji wymogów regulacji AML) zidentyfikowane zostanÄ… informacje podlegajÄ…ce zgÅ‚oszeniu MDR, powinny one zostać uwzglÄ™dnione w zgÅ‚oszeniu.
W jakich terminach powinny być przekazane informacje MDR?
Promotor przekazuje informacje o schemacie podatkowym Szefowi KAS w terminie 30 dni:
- od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego,
- od następnego dnia po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego, lub
- od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego
- w zależnoÅ›ci od tego, które z tych zdarzeÅ„ nastÄ…pi wczeÅ›niej.
KorzystajÄ…cy przekazuje Szefowi KAS informacje o schemacie podatkowym w terminie 30 dni:
- od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego,
- od następnego dnia po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego, lub
- od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego
- w zależnoÅ›ci od tego, które z tych zdarzeÅ„ nastÄ…pi wczeÅ›niej.
Termin, w jakim wspomagający powinien wypełnić obowiązki w zakresie MDR, uzależniony jest od typu obowiązku i wynosi:
- 5 dni roboczych od dnia, w którym wspomagajÄ…cy powziÄ…Å‚ lub powinien byÅ‚ powziąć wÄ…tpliwoÅ›ci, że uzgodnienie może stanowić schemat podatkowy,
- 30 dni po dniu w którym wspomagajÄ…cy udzieliÅ‚ bezpoÅ›rednio lub za poÅ›rednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczÄ…cych opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostÄ™pnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia schematu podatkowego, jeÅ›li dostrzegÅ‚ lub powinien byÅ‚ dostrzec, że uzgodnienie, w odniesieniu do którego jest wspomagajÄ…cym, stanowi schemat podatkowy.
Do kogo przekazywane sÄ… informacje MDR?
Informacja o schemacie podatkowym przekazywana jest elektronicznie do Szefa KAS.
Struktury MDR
W zwiÄ…zku z wejÅ›ciem w życie 1 stycznia 2019 r. przepisów dotyczÄ…cych informowania o schematach podatkowych, pod adresem https://mdr.mf.gov.pl udostÄ™pniona zostaÅ‚a funkcjonalność generowania dokumentów MDR oraz ich skÅ‚adania do Szefa KAS.
Pod adresem https://mdr.mf.gov.pl:443/api/ udostÄ™pniona zostaÅ‚a możliwość przesyÅ‚ania dokumentów MDR poprzez bramkÄ™ API.
Ministerstwo Finansów udostÄ™pniÅ‚o struktury logiczne dokumentów na podstawie art. 86n § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa:
- Informacja o strukturach plików MDR.pdf ( 444 KB )
- mdr.xsd ( 67 KB )
- mdr-1.xsd ( 35 KB )
- mdr-2.xsd ( 12 KB )
- mdr-3.xsd ( 20 KB )
- mdr-4.xsd ( 8 KB )
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800, z poźn. zm.);
- ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 2193).
Na podst. www.podatki.gov.pl