Szanse wprowadzenia do prawa pracy klauzuli opt-out

Ministrowie pracy krajów UE pracują nad zmianami dyrektywy o czasie pracy, które polegają na ustaleniu tygodniowej normy czasu pracy maksymalnie do 60 i 65 godzin. Wprowadzenie tej normy możliwe byłoby za uprzednio wyrażoną zgodą na piśmie pracownika (klauzula opt-out).

Zgoda ta nie mogłaby być wyrażona w momencie zawierania umowy o pracę z pracownikiem oraz w ciągu 4 tygodni od zatrudnienia. Istniałaby możliwość cofnięcia zgody przez pracownika, bez żadnych dla niego ujemnych konsekwencji.

Zdaniem PKPP Lewiatan przyjęcie do polskiego prawa pracy klauzuli opt-out jest potrzebne, gdyż wpłynie korzystnie na funkcjonowanie firm: zwiększy elastyczność gospodarowania zasobami ludzkimi i ułatwi proces organizacji pracy. Konieczność wydłużenia czasu pracy jest szczególnie potrzebna przy realizacji zwiększonej liczby zamówień, gdy jest sezonowe zapotrzebowanie, w okresie przedświątecznym lub urlopowym, zwiększonej absencji pracowników z powodu choroby. Przyniosłaby ona wiele korzyści małym pracodawcom, zatrudniającym stosunkowo niewielką liczbę pracowników, gdy nieobecność 2-3 osób może zakłócić normalny tok działania firmy.

Obecne przepisy pozwalają na wydłużenie tygodniowego czasu pracy z 40 do 48 godzin tylko w sytuacji szczególnych, nieprzewidzianych potrzeb pracodawcy. Natomiast klauzula opt-out umożliwiałaby planowanie pracy w dłuższym okresie. W wielu przypadkach ucywilizowałaby też organizację pracy, gdyż wobec braku pracowników, pracodawcy poszukują różnych rozwiązań - prowadzących niekiedy do nadużyć po tylko, aby sprostać wymogom rynku i rosnącej konkurencji.
Z drugiej strony istniejące przepisy ochronne gwarantujące pracownikom dobowy i tygodniowy odpoczynek oraz przeciętnie pięciodniowy tydzień pracy nie pozwalają na stosowanie zbyt długiego czasu pracy. Praca mogłaby trwać maksymalnie przez 13 godzin dziennie. Pozostaje też sprawą otwartą sposób rekompensowania nadgodzin. Zatem jest to rozwiązanie korzystne dla obu stron stosunku pracy.

Postulujemy, aby resort pracy podjął działania w kierunku zmiany przepisów o czasie pracy, uwzględniając słuszne interesy partnerów społecznych i wykazując zrozumienie dla istniejących potrzeb rynkowych. Liczymy, iż strona związkowa, która jest przeciwna tym zmianom, podejmie rozmowy na forum Komisji Trójstronnej w celu wypracowania wspólnego porozumienia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl