Ułatwienia dla inwestycji PKP

Nowe przepisy mają na celu ułatwienie funkcjonowania kolei i usunięcie barier przez uzupełnienie i doprecyzowanie przepisów dotyczących m.in . budowy tuneli kolejowych oraz działalności kolei turystycznych i historycznych.

Jakie zmiany dotyczą kolei?

Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”  oraz ustawy o transporcie kolejowym ma nowelizuje zasady przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych, m.in. uzupełniając dotychczasowe regulacje o kwestie związane z realizacją projektów inwestycyjnych wymagających budowy tuneli. Ponadto zmiany mają na celu wprowadzenie rozwiązań prawnych mających ułatwić działalność podmiotom zajmującym się kolejnictwem w jego aspekcie historycznym lub turystycznym.

Nowelizacja wprowadza w związku z tym zmiany w ustawie z dnia z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz.U. z 2017 r. poz. 680, z późn. zm.). Uprawnia PKP S.A., PLK S.A. oraz utworzone przez PKP spółki przewozowe do nieodpłatnego przekazywania pojazdów historycznych stanowiących ich mienie na rzecz organizacji pozarządowej posiadającej osobowość prawną oraz status organizacji pożytku publicznego lub posiadającej świadectwo bezpieczeństwa lub certyfikat bezpieczeństwa (dokumenty potwierdzające zdolność bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego i wykonywania przewozów kolejowych) oraz co najmniej pięcioletnie doświadczenie w zakresie sprawowania opieki nad zabytkami ruchomymi będącymi wytworami techniki kolejowej. W przepisie określono ponadto elementy niezbędne umowy darowizny, której przedmiotem będzie historyczny pojazd kolejowy. Ponadto uprawniono PKP S.A. oraz PLK S.A. do nieodpłatnego przekazywania materiałów lub urządzeń uzyskanych w wyniku remontu, odnowienia, modernizacji lub likwidacji infrastruktury kolejowej, na rzecz jednostki samorządu terytorialnego albo organizacji pozarządowej, zarządzającej koleją wąskotorową, koleją wpisaną do rejestru zabytków lub do inwentarza muzealiów albo koleją stanowiącą infrastrukturę prywatną.

W ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2117, z późn. zm.) została wprowadzona zmiana określająca nowe wyłączenie spod przepisów ustawy - dla transportu kolejowego wykonywanego na liniach o szerokości toru poniżej 300 mm, który ze względu na swoje niewielkie gabaryty i niskie prędkości, nie powoduje zagrożenia dla użytkowników. Ponadto wprowadzono definicje pojęcia „pojazd historyczny" oraz „pojazd turystyczny". Pojazd historyczny to pojazd kolejowy wpisany do inwentarza muzealiów, lub do inwentarza muzeum lub rejestru zabytków, lub wojewódzkiej ewidencji zabytków, lub będący lokomotywą parową eksploatowaną przed dniem
14 listopada 1997 r., lub spełniający co najmniej jeden z następujących warunków:

• zawiera rozwiązania konstrukcyjne o charakterze unikatowym dokumentujące etapy rozwoju techniki kolejowej,
• jest związany z wydarzeniami historycznymi lub był użytkowany przez znane postacie historyczne.

Istotne zmiany uchwalonej ustawy dotyczą modyfikacji art. 9s ustawy o transporcie kolejowym. W odniesieniu do nieruchomości objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, w celu zapewnienia prawa do wejścia na teren nieruchomości w związku z prowadzeniem inwestycji kolejowej obejmującej budowę lub przebudowę tunelu, a także prace związane z jego konserwacją, utrzymaniem lub usuwaniem awarii, wojewoda w decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej będzie mógł ograniczyć, za odszkodowaniem, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na budowę lub przebudowę tunelu oraz związanych z nim układu drogowego lub urządzeń wodnych, ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń.

Oznacza to, iż na mocy uchwalonej ustawy, powyżej wskazane przedsięwzięcia związane z budową i utrzymaniem tuneli nie wymagają dokonywania wywłaszczenia nieruchomości położonych nad tunelem, natomiast niezbędne jest ograniczenie, za odszkodowaniem, sposobu korzystania z nieruchomości przez właściciela, poprzez zagwarantowanie prawa wejścia na nią inwestorowi oraz posadowienia tam urządzeń umożliwiających korzystanie z tunelu.

Ponadto w ustawie o transporcie kolejowym zostały wprowadzone regulacje wskazujące, że do likwidacji rodzinnych ogrodów działkowych w związku z decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej nie stosuje się przepisów art. 18-24 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, przy czym podmiot, w którego interesie nastąpi likwidacja rodzinnego ogrodu działkowego, będzie zobowiązany wypłacić odszkodowanie na warunkach określonych w art. 9yd ustawy o transporcie kolejowym. 

W zakresie przepisów przejściowych ustawa przewiduje, iż do wniosków o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu oraz o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji złożonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Natomiast do postępowań w sprawie dopuszczenia do eksploatacji pojazdów kolejowych lub podsystemów strukturalnych wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy o transporcie kolejowym w brzmieniu nadanym uchwaloną ustawą. Ponadto do postępowań w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, o której mowa w rozdziale 2b ustawy o transporcie kolejowym w brzmieniu dotychczasowym, wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie uchwalonej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe, przy czym na wniosek PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej albo właściwej jednostki samorządu terytorialnego do postępowań, o których mowa powyżej, stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym obecnie uchwaloną ustawą.

Kiedy zmiany weszły w życie?

Ustawa weszła w życie 1 czerwca 2018 r. 

Zob. też: Ułatwienia dla rozbudowy kolei

A.J.
Zespół e-prawnik.pl