Unia Europejska przeciwko karze śmierci

Przedstawiciele instytucji UE i Rady Europy podpisali wspólną deklarację, która potwierdza ich dążenie do zniesienia kary śmierci na świecie. W Warszawie organizacje pozarządowe propagują list otwarty i przygotowują happening.

Z okazji Światowego i Europejskiego Dnia przeciwko karze śmierci, przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej, jako przedstawiciele Unii Europejskiej, oraz Przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego, Przewodniczący Komitetu Ministrów i Sekretarz Generalny Rady Europy podpisali wspólną deklarację. Deklaracja ta potwierdza ich zaangażowanie w kontynuację prac mających na celu zniesienie kary śmierci na świecie.

Wiceprzewodniczący KE Jacques Barrot, odpowiedzialny za sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo, powiedział, że "Europa utworzyła strefę wolną od kary śmierci, która rozciąga się od Islandii na zachodzie do Władywostoku na wschodzie i od Norwegii na północy do południowo-wschodniej Turcji. To niewątpliwie jedno z największych osiągnięć Europy. Tym niemniej, publiczna debata społeczna wskazuje na potrzebę ciągłego powtarzania, że zniesienie kary śmierci ma zasadnicze znaczenie dla ochrony godności ludzkiej. Dlatego też Komisja Europejska działa wspólnie z organizacjami pozarządowymi, bardzo aktywnymi na tym polu."

Zarówno Rada Europy, jak i Unia Europejska sprzeciwiają się całkowicie stosowaniu kary śmierci - bez względu na okoliczności - i systematycznie apelują o zniesienie tej kary na całym świecie. Kara śmierci stanowi pogwałcenie najbardziej fundamentalnego z praw człowieka - prawa do życia. To dlatego zakaz stosowania kary śmierci jest jednym z kluczowych zapisów unijnej Karty Praw Podstawowych. Jasno stwierdza ona, że w Unii "nikt nie może być skazany na karę śmierci ani poddany jej wykonaniu."

Obchody w Warszawie

W ramach obchodów Europejskiego dnia przeciw karze śmierci w Polsce przed siedzibą Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej organizacje pozarządowe zorganizowały spotkanie, podczas którego zbierano podpisy pod listem otwartym.

"Unia Europejska bazuje na wartościach, które również mówią o poszanowaniu godności człowieka, a kara śmierci nie odpowiada tym wartościom.

Zależy nam, aby Unia Europejska promieniowała na cały świat wartościami, które wyznaje. Dzień przeciwko karze śmierci przypominać ma całemu światu, że człowiek wymaga szacunku. Nie mamy żadnego prawa do wymierzania kary śmierci." - podkreślała Róża Thun - Dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Warszawie, która spotkała się z organizatorami akcji.

"Szczęśliwie doczekaliśmy udziału Polski w ustanowieniu tego uroczystego dnia. Cieszymy się, że prawie cały nasz kontynent jest wolny od kary śmierci, pragniemy, by cały świat się od niej uwolnił." - napisano w liście przesłanym do władz Rady Europy.

"Polska wychodzi do roli promowania Europejskiego dnia przeciw karze śmierci, dzięki młodzieży i ludziom dobrej woli, którzy prywatnie angażują się, żeby to święto dzisiaj było. To wielka radość." - mówiła Halina Bortnowska - przewodnicząca rady Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

"Ten dzień obchodzony w całej Europie jest bardzo ważny, ponieważ wskazuje, że cywilizacja europejska oparta na wartościach poszanowania życia musi dać przykład światu, że istnieje gama innych środków, które mogłyby być podejmowane wobec sprawców przestępstw." - stwierdziła dr Hanna Machińska - Dyrektor Biura Informacji Rady Europy.

"Ludzie mogą bardzo dużo zrobić, jeśli faktycznie chcą znieść karę śmierci. Jest to kara okrutna, nieodwracalna, a zdarzają się błędy i co najgorsze nie zmniejsza ona liczby przestępstw." - powiedziała Draginja Nadaždin z Amnesty International.

O godz. 16.30 przed pomnikiem Kopernika na Krakowskim Przedmieściu odbędzie się happening w obronie Sayeda Kambakhsha, studenta i dziennikarza z Afganistanu skazanego na śmierć za bluźnierstwo.

Szerzej

Unia Europejska odgrywa wiodącą rolę w walce o zniesienie kary śmierci na świecie. Zachęca do publicznej debaty, umacniając sprzeciw opinii publicznej wobec kary śmierci i naciskając na kraje, w których ciągle się ją wykonuje, do jej zniesienia lub przynajmniej wprowadzenia moratorium na jej wykonywanie. Zaangażowanie Unii Europejskiej w walkę o zniesienie kary śmierci przejawia się także znaczącym finansowym wsparciem dla konkretnych projektów, jako że jest to jeden z priorytetów Europejskiej Inicjatywy na rzecz Demokracji i Praw Człowieka.
Wysiłki w tym zakresie podejmowane przez UE zwieńczyło przyjęcie w grudniu 2007 r. przez Zgromadzenie Narodowe ONZ ogólnoświatowego moratorium na wykonywanie kary śmierci.

Fakty

• 92 państwa i terytoria całkowicie zniosły karę śmierci.

• 10 państw dopuszcza karę śmierci tylko w przypadku wyjątkowych zbrodni, takich jak zbrodnie wojenne.

• 35 państw w praktyce nie stosuje kary śmierci - od ponad 10 lat nie wykonały żadnej egzekucji, mimo iż nie ustanowiły prawa wykluczającego stosowanie kary śmierci.

Oznacza to, że już 137 krajów zniosło karę śmierci w prawie lub w praktyce. Od 2005 r. karę śmierci zniosło 10 państw.
Mimo to wskaźnik wykonywanych egzekucji na świecie pozostaje ciągle wysoki. W 2007 r. straconych zostało przynajmniej 1252 osób w 24 krajach, a przynajmniej 3347 w 51 krajach zostało skazanych na karę śmierci. 88 proc. wszystkich egzekucji na świecie wykonywanych jest w 5 krajach: Chinach, Iranie, Arabii Saudyjskiej, Pakistanie i w USA. To pokazuje, że działania podejmowane przez Unię Europejską, jako światowego lidera w walce o zniesienie kary śmierci, pozostają jak najbardziej aktualne i konieczne.

W ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka, od 1994 r. ponad 15 milionów euro zostało przeznaczone na wspieranie projektów społeczeństwa obywatelskiego w zakresie walki z karą śmierci.

Więcej informacji:

http://ec.europa.eu/commission_barroso/barrot/index_en.htm
http://ec.europa.eu/external_relations/human_rights/adp/index.htm
http://ec.europa.eu/europeaid/where/worldwide/eidhr/index_en.htm
Materiały dźwiękowe i zdjęcia dostępne będą na stronie http://ec.europa.eu/polska/index_pl.htm

źródło: Komisja Europejska, z www.ukie.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl