Nielegalne wyroby tytoniowe nie przejdą...

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, przedłożony przez ministra zdrowia. Proponowane przez rząd zmiany mają wyeliminować z rynku wyroby tytoniowe pochodzące z nielegalnych źródeł.

Najważniejsze rozwiązania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych?

Producent lub importer wyrobów tytoniowych przeznaczonych na polski rynek będzie musiał wystąpić o niepowtarzalny identyfikator oraz stosować odpowiednie zabezpieczenia, służące do śledzenia ruchu i pochodzenia wyrobów tytoniowych, co umożliwi sprawdzenie, czy pochodzą one z legalnego źródła. Celem tych przepisów jest dostosowanie prawa krajowego do dyrektywy 2014/40/UE (chodzi o konieczność umieszczania na opakowaniach wyrobów tytoniowych niepowtarzalnego identyfikatora umożliwiającego śledzenie paczek wyrobów tytoniowych oraz określenie szczegółowych warunków dotyczących norm technicznych zabezpieczenia, pozwalających na weryfikację legalnego źródła ich pochodzenia).

Państwowa Inspekcja Sanitarna będzie miała prawo poboru próbek papierosów w miejscach ich produkcji (obecnie są one pobierane przez producentów, czyli przez podmioty kontrolowane, co rodzi wątpliwości dotyczące przestrzegania przez nich norm jakościowych).

Po zmianach próbki będą pobierane jedynie przez 6 państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych, którzy mają w swojej właściwości miejscowej przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją papierosów (chodzi o stacje w powiatach: augustowskim, grójeckim, poddębickim, poznańskim, radomskim oraz dla miasta Kraków). Celem tego rozwiązania jest ciągła weryfikacja maksymalnego poziomu wydzielanych substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla w dymie papierosowym.

Dostosowano polskie przepisy do regulacji unijnych przez uszczegółowienie zadań realizowanych przez Inspektora ds. Substancji Chemicznych.

Uregulowano sposób komunikacji i współpracy Inspektora ds. Substancji Chemicznych z organami państw trzecich (spoza Unii Europejskiej), organami państw członkowskich UE oraz instytucjami unijnymi, a także organizacjami międzynarodowymi. Inspektor będzie mógł przekazywać informacje (wskazane w ustawie) podmiotom zagranicznym drogą elektroniczną (bez stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego albo podpisu zaufanego).

Implementacja przepisów unijnych i szczegółowe rozwiązania?

Projekt ustawy ma na celu dostosowanie dotychczasowych przepisów do rozwiązań przyjętych w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2183 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiającej wspólny format zgłaszania papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych (Dz.Urz. UE L 309 z 26.11.2015, str. 15) oraz decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2186 z dnia 25 listopada 2015 r. ustanawiającej wspólny format przekazywania i udostępniania informacji o wyrobach tytoniowych (Dz.Urz. UE L 312 z 27.11.2015, str. 5) oraz odwołaniu się do zalecenia Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącego definicji przedsiębiorstw mikro, małych i średnich (notyfikowanego jako dokument nr C(2003) 1422) (Dz.Urz. UE L 124 z 20.05.2003, str. 36) w przypadku, gdy to stosowne. Ponadto doprecyzowuje obowiązujące przepisy w związku z pojawiającymi się wątpliwościami interpretacyjnymi, które pojawiły się podczas wdrożenia do porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylającej dyrektywę 2001/37/WE (Dz.Urz. UE L 127 z 24.04.2014, str. 1, z późn. zm.).

Zaproponowane regulacje dotyczą:

1. wprowadzenia przepisów szczególnych dotyczących postępowań prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 957 i 2439) w zakresie doręczeń: z właściwymi organami państw trzecich, organizacjami międzynarodowymi oraz instytucjami Unii Europejskiej w formie elektronicznej bez konieczności stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego, w postępowaniach dotyczących realizacji przez Inspektora zadań wynikających z przepisów ustawy na adres udostępniony w rejestrze Wspólnego Elektronicznego Punktu Przekazywania Danych w celu uproszczenia procedur i dostosowania ich do tego systemu;
2. dopuszczenia przedkładania przez strony w postępowaniach prowadzonych przez Inspektora do spraw Substancji Chemicznych wyjaśnień w języku angielskim, w formie elektronicznej, bez konieczności stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego oraz przedkładania dokumentacji w języku angielskim oraz prawo Inspektora do spraw Substancji Chemicznych do żądania przedłożenia pism przetłumaczonych na język polski;
3. wprowadzenia kompetencji Inspektora do spraw Substancji Chemicznych w zakresie stwierdzenia niezgodności przedłożonej dokumentacji dotyczącej wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych z wymogami ustawy. Powyższa zmiana ma na celu wprowadzenie procedury służącej zapewnieniu wprowadzania do obrotu jedynie wyrobów spełniających wymagania ustawy;
4. wprowadzenia odniesienia się do zalecenia Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącego definicji przedsiębiorstw mikro, małych i średnich (notyfikowanego jako dokument nr C(2003) 1422) zgodnie z przepisami omawianej dyrektywy;
5. wskazania przypadków, w których przekazane informacje nie są uznawane za tajemnicę handlową zgodnie z art. 6 ust. 2 decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2183 i art. 6 ust. 2 decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2186 w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych dotyczących informacji objętych lub nie tajemnicą przedsiębiorstwa;
6. umożliwienia właściwym organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej przeprowadzenia działań w zakresie poboru próbek papierosów. Wyżej zaproponowane przepisy są związane  z potrzebą zapewnienia zgodności papierosów z wymogami ustawy;
7. doprecyzowania, że wydanie zezwolenia na nowatorski wyrób tytoniowy następuje w drodze decyzji w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych dotyczących formy w jakiej rozstrzyga Inspektor do spraw Substancji Chemicznych;
8. doprecyzowania przepisów dotyczących wielkości opakowań papierosów. Zgodnie z zaproponowanymi przepisami minimalna szerokość ostrzeżenia zdrowotnego umieszczonego na bocznych płaszczyznach opakowania jednostkowego papierosów w opakowaniach w kształcie prostopadłościanu musi być również rozumiana w odniesieniu do głębokości tego rodzaju opakowań. Wyjątkiem są opakowania jednostkowe papierosów w formie pudełka z uchylnym wieczkiem w stylu papierośnicy, których minimalna głębokość została już szczegółowo określona w przepisach ustawy i stanowi 16 mm. W związku z powyższym określenia wymagają jedynie minimalna wysokość oraz szerokość przedniej płaszczyzny tego rodzaju opakowań i są one analogicznie do wymiarów opakowań w kształcie prostopadłościanu. Zgodnie z proponowanymi przepisami opakowanie jednostkowe papierosów w opakowaniach w kształcie prostopadłościanu ma następujące minimalne wymiary: wysokość 68 mm, głębokość 20 mm oraz szerokość przedniej płaszczyzny opakowania 52 mm. Jednocześnie należy zaznaczyć, że w dniu 29 sierpnia 2017 r. Ministerstwo Zdrowia otrzymało pismo Pana Vytenisa Andriukatisa, Komisarza do spraw Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności Komisji Europejskiej, znak: Ref. Ares (2017) 4246534-30/082017, w którym informuje, że Komisja Europejska podziela stanowisko Ministerstwa Zdrowia w przedmiotowej sprawie;
9. dostosowania przepisów krajowych do przyjmowanych przez Komisję Europejską aktów wykonawczych dotyczących art. 15 i art. 16 dyrektywy 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylająca dyrektywę 2001/37/WE. Przyjmowane przez Komisję Europejską akty wykonawcze w przedmiotowym zakresie mają zawierać normy techniczne dla ustanowienia i funkcjonowania systemu śledzenia ruchu i pochodzenia wyrobów tytoniowych, w tym w odniesieniu do oznaczania za pomocą niepowtarzalnego identyfikatora, rejestrowania, przekazywania, przetwarzania oraz przechowywania danych, jak również normy techniczne dla zapewnienia pełnej zgodności systemów używanych do niepowtarzalnych identyfikatorów oraz funkcji powiązanych z innymi systemami w Unii Europejskiej, a także normy techniczne dotyczące zabezpieczenia;
10. doprecyzowania wymogów w zakresie składania zgłoszeń papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych przez wskazanie obowiązku ich dokonania przez każdego importera w przypadku, gdy nie dokonał tego producent oraz określenie obowiązków i uprawnień osoby do kontaktu. Przyjęte rozwiązanie ma na celu zapewnienie, że do obrotu są wprowadzenie wyroby, o których informacja została przekazana Inspektorowi do spraw Substancji Chemicznych. Efektem uznania osoby do kontaktu za pełnomocnika do doręczeń jest usprawnienie komunikacji między organem a przedsiębiorcami;
11. wykreślenia obowiązku załączania oświadczeń w formie elektronicznej i dopuszczenie ich składania we Wspólnym Elektronicznym Punkcie Przekazywania Danych zgodnie z formatem określonym w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/2183. Ma to na celu uporządkowanie sposobu przekazywania danych i dostosowanie do rozwiązań przewidzianych w przepisach europejskich;
12. doprecyzowania procedury w zakresie uzupełnienia braków formalnych zgłoszenia i wskazanie, że ich nieusunięcie jest równoznaczne z niedokonaniem zgłoszenia w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych dotyczących skutków pozostawienia bez rozpatrzenia, w szczególności dotyczących wniesionej opłaty.

Kiedy zmiany mają wejść w życie?

Nowe regulacje, z pewnymi wyjątkami, mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl