Wkrótce będzie Ogólnopolska Sieć Edukacyjna

26.11.2017

Ruszy OSE

Już 1 września przyszłego roku pierwsze szkoły zaczną funkcjonować w Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE). To nie tylko podłączenie do szybkiego internetu, ale również dostęp do treści edukacyjnych oraz darmowe narzędzia bezpieczeństwa w sieci, pozwalające jednocześnie identyfikować i przeciwdziałać globalnym i lokalnym zagrożeniom.

– "Program Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej oznacza dla szkolnictwa zupełne przewartościowanie sposobu nauczania. Nie nastąpi to natychmiast, bo szkoły muszą zostać podłączone do sieci. Zajmie to nam lata 2018–2020, z największym nasileniem inwestycji, których będzie prawie 13 tys. w 2019 roku. Już w 2018 roku zaczną się prace przygotowawcze i pierwsze inwestycje w 1,5 tys. szkół. Wszystko dokończymy w 2020 roku, kiedy 100 proc. szkół znajdzie się w szybkiej sieci" – podkreśliła Anna Streżyńska, Minister Cyfryzacji.

Dziś tylko kilka tysięcy spośród 30,5 tys. szkół w Polsce jest w zasięgu sieci o przepustowości co najmniej 100 Mb/s. Wprowadzenie OSE ma zniwelować wykluczenie cyfrowe, przyczynić się do wyrównywania szans edukacyjnych uczniów oraz rozwoju kompetencji i umiejętności cyfrowych. Obecnie bowiem, pod względem kompetencji informatycznych, polscy uczniowie odstają od rówieśników z Europy. Raport Edu-Tech 2016 wskazuje, że plasujemy się poniżej średniej dla państw OECD (287 przy 295 pkt). To poważne wyzwanie dla szkół, na które OSE jest odpowiedzią.

Szybki internet i jego zasoby to wielka szansa dla rozwoju uczniów, o ile są oni równolegle chronieni przed zagrożeniami obecnymi w sieci. Nie chodzi tu tylko o treści nieadekwatne do wieku uczniów, ale także o przejawy negatywnych zachowań, generowane w świecie wirtualnym i odbijające się na rzeczywistych ludzkich interakcjach.

Co reguluje ustawa z dnia 27 października 2017 r. o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej?

Ustawa ma na celu utworzenie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE) mającej zapewniać szkołom podstawowym i ponadpodstawowym szerokopasmowy dostęp do Internetu wraz z usługami gwarantującymi sieciowe i teleinformatyczne bezpieczeństwo. Ustawa zakłada wykorzystanie istniejącej lub planowanej infrastruktury do budowy OSE. Finansowanie budowy i funkcjonowania OSE ma zostać pokryte ze środków budżetu państwa z możliwością wykorzystania środków z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Celem ustawy jest więc powołanie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, będącej publiczną siecią telekomunikacyjną, za pomocą której operator będzie dostarczał szkołom podstawowym, ponadpodstawowym i artystycznym, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, usługę dostępu do szerokopasmowego Internetu oraz świadczył usługi szeroko pojętego bezpieczeństwa sieciowego i teleinformatycznego.

Zgodnie z ustawą, operatorem OSE będzie Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy, nadzorowany przez Ministra Cyfryzacji. Operator OSE ma zapewniać szkołom dostęp do Internetu o symetrycznej przepustowości co najmniej 100 Mb/s. Minister właściwy do spraw informatyzacji będzie mógł zezwolić na czasowe (do 12 miesięcy) dostarczanie dostępu do Internetu o niższych parametrach, w przypadku gdy warunki techniczne istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej nie pozwalają na świadczenie usługi spełniającej ww. standard. Ponadto, operator OSE ma również świadczyć szkołom usługi w zakresie bezpieczeństwa teleinformatycznego, tworzyć i udostępniać usługi ułatwiające dostęp do technologii cyfrowych orać promować zasady bezpiecznego korzystania z tych technologii.

Szkoły będą mogły zostać przyłączone do OSE w terminach wynikających z harmonogramu opracowanego przez operatora OSE, wskazującego możliwy termin rozpoczęcia świadczenia usług danej szkole. Harmonogram ten będzie udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej operatora OSE i aktualizowany nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy. Jeżeli szkoła nie złoży do operatora OSE wniosku o świadczenie usług lub zaprzestanie korzystania z tych usług, organ prowadzący szkołę będzie miał obowiązek zapewnienia tej szkole szerokopasmowego dostępu do Internetu o symetrycznej przepustowości co najmniej 100 Mb/s. Minister właściwy do spraw informatyzacji, na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, będzie mógł udzielić zgody na świadczenie usługi niespełniającej ww. parametrów, w przypadku gdy warunki techniczne istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej nie pozwalają na wykonanie tego obowiązku.

Koszty działania operatora OSE będą pokrywane ze środków budżetu państwa oraz środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Nieodpłatne będzie korzystanie przez szkołę z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu o symetrycznej przepustowości 100 Mb/s lub usługi o niższych parametrach, świadczonej przez operatora OSE, jak również korzystanie przez szkołę ze świadczonych przez operatora OSE usług bezpieczeństwa teleinformatycznego, obejmujących ochronę przed szkodliwym oprogramowaniem oraz monitorowanie zagrożeń i bezpieczeństwa sieciowego. Ponadto, nieodpłatne będzie korzystanie przez szkołę z usług ułatwiających dostęp do technologii cyfrowych.

Kiedy nowe przepisy zaczną obowiązywać?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisu umożliwiającego złożenie przez operatora OSE wniosku o udzielenie dotacji celowej, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Szybki i bezpieczny internet w szkołach – wyrównywanie szans edukacyjnych

Do 2020 r. wszystkie szkoły w Polsce zostaną połączone w ramach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, dzięki czemu uzyskają one dostęp do bezpłatnego internetu o przepustowości minimum 100/100 Mb/s oraz możliwość korzystania z nowoczesnych narzędzi edukacyjnych. Model wdrożenia OSE zakłada umożliwienie korzystania z jej usług pierwszym szkołom od 1 września 2018 r. oraz stopniowe podłączanie do sieci kolejnych szkół:

2018 rok – do 1,5 tys. lokalizacji,
2019 rok – do 12,7 tys. lokalizacji,
2020 rok – do 19,5 tys. lokalizacji (wartość docelowa).

Koszty wdrożenia OSE szacowane są na 320 mln zł (pozyskane z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa), zaś koszty jej funkcjonowania (w tym koszty zakupu usług od operatorów telekomunikacyjnych w celu świadczenia szkołom bezpłatnych usług dostępu do internetu) wyniosą ponad 1,3 mld zł w perspektywie 10 lat (od 2022 roku ok. 164 mln zł rocznie) i zostaną sfinansowane z budżetu państwa. Prace nad OSE w Ministerstwie Cyfryzacji rozpoczęły się od pierwszej w historii kompleksowej inwentaryzacji stanu dostępu do Internetu w jednostkach oświatowych, z której wynikało, że jedynie ok. 23% z nich znajduje się w zasięgu sieci o przepustowości co najmniej 100 Mb/s. Jednocześnie ponad 40% jednostek oświatowych korzysta z usług dostępu do Internetu o przepustowościach nieprzekraczających 10 Mb/s. Oznacza to, że większość jednostek oświatowych w Polsce jest wykluczona cyfrowo. Brak powszechnego dostępu do szybkiego Internetu w szkołach stanowi zaś przeszkodę w budowie potencjału intelektualnego społeczeństwa oraz utrzymywania skutecznej przewagi konkurencyjnej gospodarki. Rafał Lew-Starowicz zastępca dyrektora Departamentu Podręczników, Programów i Innowacji MEN podkreślił, że MEN w nowym prawie oświatowym kładzie duży nacisk na rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów oraz zapewnienie bezpieczeństwa w sieci. Zaznaczył też, że szkoły uzyskają pomoc resortu w zakupie sprzętu komputerowego i multimedialnego, umożliwiającego pełne wykorzystanie możliwości OSE. Istotne jest tu również szkolenie nauczycieli, aby mogli oni efektywnie stosować nowe technologie i potrafili właściwie reagować na zagrożenia z nimi związane. Już teraz, jak dodał, kadra pedagogiczna w polskich szkołach zdaje sobie sprawę z konieczności inwestowania w kompetencje cyfrowe. Do tej pory zasoby internetowe w większości szkół były wykorzystywane w niewielkim stopniu. W zakresie przeprowadzonych przez NASK PIB ogólnopolskich badań „Nastolatki 3.0” (w roku szkolnym 2015/2016) zapytano uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, jak często nauczyciele wykorzystują internet podczas lekcji. Odpowiedź, która pada najczęściej, to: „nigdy”. Prawie 61% udziela takiej odpowiedzi w odniesieniu do lekcji fizyki oraz chemii, na lekcjach matematyki odsetek ten wynosi prawie 60%, na biologii – 55,8%, zaś na WOS – 57,3%. Częściej z internetu korzystają nauczyciele języków obcych i języka polskiego. Blisko 28% uczniów nigdy nie spotkało się z użyciem internetu na zajęciach z języka obcego, a prawie 35% na zajęciach z języka polskiego. Co czwarty respondent zadeklarował, że na zajęciach z informatyki nauczyciel nigdy nie wykorzystał technologii czy zasobów internetowych (ponad 25%). Teraz dzięki OSE na terenach dotychczas wykluczonych cyfrowo, przy wsparciu państwa, powstanie najnowocześniejsza infrastruktura z szybkim internetem. W 2018 roku rozpocznie się wyrównywanie szans dzieci ze szkół w najmniejszych miejscowościach, które będą mogły korzystać z internetu 100 Mb/s na tych samych zasadach, co ich rówieśnicy z dużych miast. Jak wspomniano, ustawa przewiduje stworzenie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej. Będzie to publiczna sieć telekomunikacyjna, dzięki której szkoły podstawowe i ponadpodstawowe otrzymają bezpłatny dostęp do szybkiego Internetu wraz z usługami bezpieczeństwa teleinformatycznego oraz usługami ułatwiającymi dostęp do technologii cyfrowych. Zgodnie z nowymi przepisami, OSE będzie siecią wirtualną, opartą na istniejącej lub planowanej infrastrukturze telekomunikacyjnej będącej własnością operatorów telekomunikacyjnych lub jednostek samorządu terytorialnego (do której operator sieci OSE będzie musiał uzyskać dostęp). Ustawa przewiduje również możliwość inwestowania w infrastrukturę telekomunikacyjną przez operatora sieci OSE, ale wyłącznie, jeśli będzie to niezbędne do zapewnienia jednostkom oświatowym dostępu do sieci OSE. Wprowadzenie OSE wpłynie na zmianę sposobu kształcenia uczniów i nauczycieli poprzez powszechne wykorzystanie zasobów edukacyjnych dostępnych przez Internet (zapewnianych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej lub jego jednostki podległe). Przyczyni się także do rozwoju nowych form kształcenia oraz kompetencji i umiejętności cyfrowych (w tym powszechnej nauki programowania). Przede wszystkim jednak wprowadzenie OSE wpłynie na wyrównanie szans edukacyjnych wszystkich uczniów w Polsce, w szczególności zamieszkujących tereny o niskiej gęstości zaludnienia i uczących się w szkołach o małej liczbie uczniów, dla których dostęp do wiedzy i nowoczesnych technologii jest podstawowym elementem podnoszenia ich potencjału edukacyjnego. Ustawa jest konsekwencją przyjęcia przez rząd 13 czerwca 2017 r. uchwały w sprawie realizacji Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej „100 Mega na 100-lecie”. Inicjatywa Ministerstwa Cyfryzacji - zakładająca zapewnienie wszystkim szkołom w Polsce możliwości bezpłatnego dostępu do szybkiego Internetu – wpisuje się w obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Będzie to także jeden z największych w skali Unii Europejskiej program dotyczący cyfryzacji szkół.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Ruszy OSE

Co reguluje ustawa z dnia 27 października 2017 r. o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej?

Kiedy nowe przepisy zaczną obowiązywać?

Szybki i bezpieczny internet w szkołach – wyrównywanie szans edukacyjnych

Komentarze