Jakie rodzaje dróg wyróżnia się w Polsce?

Drogi w Polsce, pod względem prawnym, dzielimy na drogi publiczne oraz drogi wewnętrzne. 

Jakie drogi są publiczne?

Droga publiczna to droga zaliczona do jednej z kategorii dróg:

• drogi gminnej,
• drogi powiatowej,
• drogi wojewódzkiej,
• drogi krajowej.

Podstawą do zmiany przebiegu drogi publicznej lub jej zaliczenia do dróg publicznych jest:

• w przypadku drogi gminnej - uchwała Rady Gminy,
• w przypadku drogi powiatowej - uchwała Rady Powiatu,
• w przypadku drogi wojewódzkiej - uchwała Sejmiku Województwa,
• w przypadku drogi krajowej - zmiana rozporządzenia ministra właściwego ds. transportu.

Długość dróg publicznych (wg stanu na koniec 2016 r. - źródło Główny Urząd Statystyczny) wynosi 420 236,10 km.

95,4% dróg – 400 848,0 km jest zarządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego:

• wojewódzkie - 28 920,40 km,
• powiatowe – 124 944,60 km,
• gminne – 246 983,00 km.

Kto zajmuje się zarządzaniem drogami?

Zarządcami dróg są:

• dla dróg krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
• dla dróg wojewódzkich – zarząd województwa,
• dla dróg powiatowych – zarząd powiatu,
• dla dróg gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta),
• w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta,
• funkcje zarządcy dróg krajowych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, oraz dróg wojewódzkich, może pełnić zarząd związku metropolitalnego.

Zarządca drogi może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez zarząd województwa, radę powiatu lub radę gminy.

Zadania zarządcy drogi to m.in:

• opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowych oraz projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich,
• utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą oraz wykonywanie robót interwencyjnych, utrzymaniowych i zabezpieczających, a także utrzymywanie zieleni przydrożnej i realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu, ŠŠ
• pełnienie funkcji inwestora,
• prowadzenie m.in. ewidencji dróg, sporządzanie informacji o drogach publicznych i przekazywanie ich Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad,
• przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym weryfikację cech i wskazanie usterek, które wymagają prac naprawczych lub konserwacyjnych ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego,
• badanie wpływu robót drogowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego,
• wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i zjazdy z dróg oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych. 

Jakie są kategorie dróg?

Kategoria drogi wynika z jej funkcji w sieci drogowej Polski. Ustawa o drogach publicznych wyróżnia następujące kategorie dróg: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne.

Droga zaliczona do jednej z kategorii w rozumieniu ustawy o drogach publicznych musi spełniać wymagania techniczne i użytkowe określone dla następujących klas:

• krajowa – A (autostrada), S (droga ekspresowa) lub GP (główna ruchu przyspieszonego),
• wojewódzka - GP (główna ruchu przyspieszonego) lub G (główna),
• powiatowa - GP (główna ruchu przyspieszonego), G (główna) lub Z (zbiorcza),
• gminna - GP (główna ruchu przyspieszonego), G (główna), Z (zbiorcza), L (lokalna) lub D (dojazdowa).

Jakie mamy klasy dróg?

Klasa drogi określa zbiór wymagań technicznych i użytkowych. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie dzieli drogi na następujące klasy:

• autostrady (oznaczane symbolem A),
• drogi ekspresowe (oznaczane symbolem S),
• drogi główne ruchu przyspieszonego (oznaczane symbolem GP),
• drogi główne (oznaczane symbolem G),
• drogi zbiorcze (oznaczane symbolem Z),
• drogi lokalne (oznaczane symbolem L),
• drogi dojazdowe (oznaczane symbolem D).

Kto zajmuje się finansowaniem dróg w Polsce?

Zadania w zakresie budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz zarządzania nimi finansowane są przez:

• ministra właściwego do spraw transportu za pośrednictwem Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w odniesieniu do dróg krajowych,
• samorząd województwa w odniesieniu do dróg wojewódzkich,
• samorząd powiatowy w odniesieniu do dróg powiatowych,
• gminy w odniesieniu do dróg gminnych.
• miasta na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych.

Zadania w zakresie budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg zakładowych oraz zarządzania nimi finansowane są ze środków podmiotów zarządzających tymi drogami.

Podstawa prawna:

• rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 124);
• ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 2222).
  

na podst. www.gov.pl/infrastruktura

A.J.
Zespół e-prawnik.pl