Zmiana statusu zawodowego nauczyciela?

Podwyżki dla nauczycieli, więcej czasu dla ucznia i mniej biurokracji

Prawie 8 mld zł rząd przeznaczy na podwyżkę pensji dla nauczycieli. Przeciętne wynagrodzenie dla nauczyciela wchodzącego do zawodu wzrośnie nawet o 1 412 zł. Minister Edukacji i Nauki przedstawił oświatowym związkom zawodowym rozwiązania, które pozwolą na zmniejszenie biurokracji, dzięki czemu nauczyciel będzie miał więcej czasu dla ucznia. Resort rozpoczął dyskusję nad rozwiązaniami, które pozwolą na podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela. Zaprasza związki zawodowe do dialogu.

Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek, podczas spotkania Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty z przedstawicielami nauczycielskich związków zawodowych i przedstawicielami samorządów terytorialnych, zaproponował zmiany w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli dotyczące: systemu wynagradzania, podwyższenia płac, a także zmian w czasie pracy nauczycieli, awansu zawodowego oraz oceny pracy i urlopu wypoczynkowego. Na uwagi resort czekał do 8 października. Otrzymał opinie związków zawodowych. Dokumenty te szczegółowo przeanalizował.

Propozycja znaczącego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli

Obecnie przeciętne wynagrodzenie nauczyciela stażysty wynosi 3 538 zł. Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1 412 zł i będzie wynosiło 4 950 zł. Nauczyciel kontraktowy obecnie ma 3 927 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1 023 zł i będzie wynosiło 4 950 zł. Nauczyciel mianowany ma obecnie kwotę 5 094 zł wynagrodzenia średniego, od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1 306 zł i będzie wynosiło 6 400 zł. Nauczyciel dyplomowany – jego wynagrodzenie średnie wynosi obecnie 6 510 zł. MEN proponuje, aby jego przeciętne wynagrodzenie wzrosło od 1 września 2022 r. o 1 380 zł i wynosiło 7 890 zł.

MEN proponuje wzrost wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Obecnie pensja zasadnicza nauczyciela stażysty wynosi 2 949 zł. Od 1 września 2022 r. wzrośnie o 1 061 zł i będzie wynosiła 4 010 zł. Nauczyciel stażysta ma obecnie 3 034 zł wynagrodzenia zasadniczego.

Od września 2022 r. wzrośnie ono o 976 zł i będzie wynosiło 4 010 zł. Nauczyciel mianowany ma obecnie 3 445 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od 1 września 2022 r. wzrośnie ono o 1 095 zł i będzie wynosiło 4 540 zł.

Nauczyciel dyplomowany ma obecnie 4 046 zł wynagrodzenia zasadniczego.  Od 1 września 2022 r. wzrośnie o kwotę 1 084 zł i będzie wynosiło 5 130 zł.

Przeciętne wynagrodzenie zamiast średniego

MEN proponuje wprowadzenie przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli zamiast średniego, ustalanego w oparciu o kwotę bazową ogłaszaną corocznie w ustawie budżetowej. Będzie ono wynosiło dla:

• nauczyciela bez stopnia awansu zawodowego – 140 proc.,
• nauczyciela mianowanego – 181 proc.,
• nauczyciela dyplomowanego – 223 proc. kwoty bazowej.

MEN proponuje, aby stawki przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli wynosiły dla:

• nauczyciela nieposiadającego stopnia awansu zawodowego – 4 950 zł, 
• nauczyciela mianowanego – 6 400 zł, 
• nauczyciela dyplomowanego – 7 890 zł. 

Rezygnacja z rozliczania średniego wynagrodzenia, składania sprawozdań i likwidacja dodatku uzupełniającego

MEN proponuje rezygnację z rozliczania kwot wydatkowanych na średnie (przeciętne) wynagrodzenia nauczycieli, ze składania sprawozdań oraz zlikwidowanie dodatku uzupełniającego. W zamian proponuje wprowadzenie dodatkowych mechanizmów ułatwiających osiąganie przez nauczycieli wysokości przeciętnego wynagrodzenia przez zwiększenie udziału wynagrodzenia zasadniczego w wynagrodzeniu przeciętnym nauczycieli.

MEN proponuje zobowiązanie JST do uchwalania regulaminów wynagradzania, nie rzadziej niż raz na trzy lata, a także pozostawienie RIO uprawnień kontrolnych w zakresie osiągania wysokości przeciętnego wynagrodzenia nauczyciela.

Natomiast minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego będą ustalone jako określony % przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli. Minimalne stawki nie będą regulowane w drodze rozporządzenia lecz będą wynikały wyłącznie z ustawy. Każdorazowy wzrost przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli będzie powodował automatycznie wzrost minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli o taki sam %.

W przypadku nauczycieli posiadających tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego będą stanowiły dla:

• nauczyciela nieposiadającego stopnia awansu zawodowego – 81 proc.,
• nauczyciela mianowanego – 71 proc.,
• nauczyciela dyplomowanego – 65 proc.

- przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli.

Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli posiadających tytuł magistra i przygotowanie pedagogiczne będą wynosiły odpowiednio dla:

• nauczyciela bez stopnia awansu zawodowego – 4 010 zł,
• nauczyciela mianowanego – 4 540 zł,
• nauczyciela dyplomowanego – 5 130 zł.

Wynagrodzenie zasadnicze uzależnione od:

• poziomu wykształcenia – ograniczenie grup zaszeregowania według poziomu wykształcenia z trzech do dwóch: I grupa to nauczyciele posiadający wykształcenie wyższe magisterskie i przygotowanie pedagogiczne, II grupa – pozostali nauczyciele,
• etapu rozwoju zawodowego nauczyciela – wzrost wynagrodzenia zasadniczego w związku z uzyskaniem stopnia nauczyciela mianowanego oraz stopnia nauczyciela dyplomowanego.

Dodatkowe propozycje zmian

Minimalne stawki dodatków do wynagrodzenia określone kwotowo w drodze rozporządzenia. Stawki dodatków obowiązujące u danego organu prowadzącego będzie określał sam organ prowadzący, z uwzględnieniem, że stawki te nie mogą być niższe od stawek minimalnych. JST będą uchwalały regulaminy wynagradzania nie rzadziej niż raz na 3 lata.

Wprowadzenie dodatku z tytułu posiadania stopnia specjalizacji zawodowej (dwie stawki dodatku w zależności od tego, czy nauczyciel posiada jeden czy też więcej stopni specjalizacji zawodowej).

Ustalenie wysokości dodatku wiejskiego w stałej kwocie (300 zł), niezależnie od posiadanego stopnia awansu zawodowego, a nie jak dotychczas, jako procent od wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stopniach awansu.

Przesunięcie środków wypłacanych dotychczas na świadczenia „na start” przy jednoczesnym zwiększeniu wynagrodzenia nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie.

Przejście od 2023 r. do powszechnego sposobu naliczania wysokości odpisu na  zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i przesunięcie uwolnionych środków do puli środków na wynagrodzenia nauczycieli.

Podwyżka średnich płac nauczycieli nawet o ponad 1400 zł! 

MEN proponuje znaczący wzrost wynagrodzeń nauczycieli.

• Obecnie średnie wynagrodzenie nauczyciela stażysty wynosi 3 538 zł.
  Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1 412 zł i będzie wynosiło 4 950zł.
• Obecnie średnie wynagrodzenie nauczyciela kontraktowego wynosi 3 927 zł.
• Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1 023 zł i będzie wynosiło 4 950 zł.
• Nauczyciel mianowany ma obecnie kwotę 5 094 zł wynagrodzenia średniego, od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1 306 zł i będzie wynosiła 6 400 zł.
• Nauczyciel dyplomowany – jego wynagrodzenie średnie wynosi obecnie 6 510 zł. MEN proponuje, aby przeciętne wynagrodzenie wzrosło od 1 września 2022 r. o 1 240 zł i wynosiło 7 890 zł.

Minimalne stawki wynagrodzenia większe nawet o 1095 zł!

MEN proponuje wzrost wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli.

• Obecnie pensja zasadnicza nauczyciela stażysty wynosi 2949 zł.
  Od 1 września 2022 r. wzrośnie o 1061 zł i będzie wynosiła 4 010 zł.
• Nauczyciel kontraktowy ma obecnie 3034 zł wynagrodzenia zasadniczego.
  Od września 2022 r. wzrośnie ono o 976 zł i będzie wynosiło 4 010 zł.
• Nauczyciel mianowany ma obecnie 3445 zł wynagrodzenia zasadniczego.
  Od 1 września 2022 r. wzrośnie ono o 1095 zł i będzie wynosiło 4 540 zł.
• Nauczyciel dyplomowany ma obecnie 4046 zł wynagrodzenia zasadniczego.
  Od 1 września 2022 r. wzrośnie o kwotę 1 084 zł i będzie wynosiło 5 130 zł.

Pozostałe propozycje zmian statusu zawodowego nauczycieli

Większe wynagrodzenie za zwiększony wymiar czasu pracy

MEN proponuje podwyższenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli o 4 godziny (z wyjątkiem nauczycieli wychowania przedszkolnego). Zmiany pensum będą wiązały się z ruchami kadrowymi, w związku z tym zakłada 3-letni okres przejściowy, dający możliwość elastycznego przechodzenia na nowy system. Rozwiązania kadrowe będą uwzględniały decyzję nauczyciela o zwiększeniu pensum z jednoczesnym wzrostem wynagrodzenia lub zachowanie dotychczasowego wymiaru pensum i ustalenie proporcjonalnego wynagrodzenia zasadniczego.

Wprowadzenie czasu dostępności nauczyciela w szkole

Doprecyzowanie sposobu rozliczania czasu pracy nauczycieli przez wprowadzenie limitów czasu dostępności w szkole nauczycieli (poza pensum), zróżnicowane ze względu na wielkość tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć.

Do godzin dostępności wliczane będą: spotkania z rodzicami, czas na indywidualne rozmowy z rodzicami, konsultacje z uczniami, wycieczki szkolne, doraźne zajęcia i aktywności związane np. z przygotowaniem akademii, wolontariatem, organizacją i opieką nad uczniami podczas np. dyskotek, rady pedagogiczne.

Zajęcia i czynności realizowane w ramach dostępności w szkole nauczyciela będą rejestrowane na bieżąco (np. wraz z rozliczaniem godzin ponadwymiarowych) i  rozliczane np.  w okresach rocznych w indywidualnej karcie ewidencji czasu pracy.

Nauczyciel tablicowy zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (z wyjątkiem nauczycieli przedszkoli) zobowiązany będzie do bycia dostępnym w szkole w wymiarze 8 godzin tygodniowo.

Zmiany w awansie zawodowym nauczycieli

Zmniejszenie liczby stopni awansu zawodowego

MEN proponuje zlikwidowanie stopnia stażysty i nauczyciela kontraktowego. Nauczyciel wchodzący do zawodu będzie przechodził następującą ścieżkę rozwoju:

• okres wprowadzenia do zawodu nauczyciela (co najmniej 4 lata pracy),
• nauczyciel mianowany,
• nauczyciel dyplomowany.

Egzamin na mianowanie

Wprowadzony zostanie wystandaryzowany zewnętrzny egzamin praktyczny i teoretyczny po okresie wprowadzenia do zawodu. Zdanie egzaminu będzie warunkiem otrzymania przez nauczyciela mianowania.

Więcej praktyki mniej sprawozdań i planów oraz rezygnacja ze staży

MEN proponuje odbiurokratyzowanie ścieżki awansu zawodowego - poprzez rezygnację ze staży, planów rozwoju i sprawozdań. W zamian za to kładzie większy nacisk na umiejętności praktyczne nauczycieli.

Specjalizacje dla dyplomowanych

MEN umożliwi nauczycielom dyplomowanym zdobycie 2 specjalizacji zawodowych (dodatek do wynagrodzenia po uzyskaniu stopnia specjalizacji).

Zachowane zostaną rozwiązania dotyczące uzyskania tytułu honorowego profesora oświaty. Natomiast nauczyciel kontraktowy w okresie przejściowym będzie miał możliwość szybszego uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.

Ocena pracy nauczycieli

Ustalane zostaną przypadki, w których wymagana będzie określona ocena pracy: przed uzyskaniem każdego stopnia awansu zawodowego oraz stopnia specjalizacji zawodowej, przy ubieganiu się o pełnienie określonych funkcji.

W rozporządzeniu określone zostaną szczegółowe kryteria oceny pracy nauczyciela, odnoszące się do kryteriów głównych wskazanych w ustawie.

50 dni urlopu wypoczynkowego dla nauczycieli

MEN proponuje 50 dni urlopu wypoczynkowego nauczycieli szkół feryjnych w dniach roboczych, udzielanego zgodnie z planem urlopów, we wszystkie dni wolne od zająć dydaktyczno–wychowawczych.

Nauczyciel będzie mógł korzystać z urlopu wypoczynkowego w trakcie: ferii zimowych, ferii letnich, zimowej przerwy świątecznej, wiosennej przerwy świątecznej, a także dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w zależności od typu szkoły.

Trwają rozmowy o zmianach w pragmatyce zawodowej nauczycieli – spotkanie kierownictwa MEiN w ramach Zespołu ds. statusu zawodowego nauczycieli

22 października w gmachu Ministerstwa Edukacji i Nauki odbyło się kolejne posiedzenie Zespołu ds. statusu zawodowego pracowników oświaty, poświęcone propozycjom MEiN w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli. W spotkaniu uczestniczyli minister Przemysław Czarnek i wiceminister Dariusz Piontkowski.

Podczas dwugodzinnej dyskusji przedstawiciele korporacji samorządowych oraz nauczycielskich związków zawodowych zaprezentowali swoje opinie na temat dotychczasowych propozycji w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli, w tym m.in. w systemu wynagradzania nauczycieli i czasu ich pracy.

W trakcie dyskusji Minister Edukacji i Nauki uszczegółowił przedstawione miesiąc temu rozwiązania dotyczące stworzenia mechanizmów osłonowych dla nauczycieli w okresie przejściowym wprowadzanych zmian, w tym emerytury nauczycielskiej oraz dostępności nauczycieli w szkole. Zespół ustalił plan dalszych prac. Do 5 listopada br. przedstawiciele Zespołu przekażą przedstawicielom ministerstwa opinie oraz propozycje własnych rozwiązań. Kolejne spotkania, tym razem dwustronne, odbędą się: 18 listopada br. (z udziałem strony rządowej z przedstawicielami związków zawodowych) oraz 25 listopada br. (strony rządowej z przedstawicielami korporacji samorządowych). Dodatkowo MEiN podejmie pracę nad opracowaniem propozycji przepisów w zakresie zmian w pragmatyce zawodowej nauczycieli. 

- "Jesteśmy zadowoleni po bardzo trudnych rozmowach. Dziękujemy za to spotkanie i samorządowcom i związkowcom" – powiedział minister Przemysław Czarnek po spotkaniu Zespołu do dziennikarzy. Podkreślił, że wprawdzie są między stronami rozbieżności, ale była to merytoryczna, spokojna dyskusja. Rozbieżności dotyczą przede wszystkim kwestii połączenia wynagrodzenia nauczycielskiego z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce. – "Jesteśmy gotowi na dalsze rozmowy, ale wyjaśniliśmy naszym partnerom związkowym, że są to decyzje, które zapadają wyżej niż w Ministerstwie Edukacji i Nauki i nie dotyczą one samej woli, bo wola jest, tylko reguł budżetowych, reguł wydatkowych, pewnych rozwiązań prawa budżetowego również na szczeblu unijnym" – powiedział minister Przemysław Czarnek. Dodał, że rozwiązania te muszą wypracować związkowcy w centralach związkowych w ustaleniu z premierem rządu. - "Mamy nadzieję na wypracowanie stanowiska rządowego i związkowego w krótkiej perspektywie czasowej. Minister Edukacji i Nauki podkreślił, że są różnice i obszary, w których trzeba doprecyzować nasze stanowisko, ale widzi zrozumienie dla konieczności zmian systemu wynagradzania nauczycieli i warunków pracy oraz płacy nauczycieli". 

Ponadto Szef MEiN przypomniał, że w ramach programu „Polski Ład” na edukację przekazane będą do samorządów miliardy złotych. – "Zatem warunki pracy nauczycieli można poprawiać korzystając również z tych środków i po te środki należy sięgać i wielu przedstawicieli samorządów tak robi" – zaznaczył minister. 

Obecny na spotkaniu Sekretarz Stanu w MEiN Dariusz Piontkowski w rozmowie z dziennikarzami potwierdził, że spotkanie przebiegało w bardzo dobrej atmosferze, w szczególności w części gdy rozmowy dotyczyły szczegółów. - "Okazało się, że ze stroną związkową w wielu sprawach patrzymy podobnie. Wyjaśnienie pewnych aspektów, mam wrażenie, że pomogło nieco inaczej spojrzeć związkowcom na te sprawy. Jesteśmy nadal otwarci na pewne doprecyzowania i szczegóły" – dodał wiceminister. Podkreślił, że warto rozmawiać, bo dodatkowe pytania i odpowiedzi na nie powodują że te propozycje, które początkowo wydawały się trudne do przyjęcia są potem do zaakceptowania.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl