Rozdział IV - Warunkowe zawieszenie kary aresztu

Kodeks wykroczen

Artykuły 42-44
Art. 42

§ 1

Wykonanie kary aresztu można warunkowo zawiesić, jeżeli ze względu na okoliczności popełnienia wykroczenia, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz jego zachowanie się po popełnieniu wykroczenia należy przypuszczać, że pomimo niewykonania kary nie popełni on nowego podobnego przestępstwa lub wykroczenia.

§ 2

Warunkowe zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który nie może być krótszy niż 6 miesięcy i nie może przekroczyć roku. Okres próby biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

§ 3

Jeżeli wykroczeniem została wyrządzona szkoda w mieniu, warunkowe zawieszenie wykonania kary może być orzeczone tylko wtedy, gdy szkoda została w całości naprawiona.

Komentarz

Artykuł 42 określa przesłanki warunkowego zawieszenia wykonania kary aresztu. Instytucja ta ma charakter probacyjny i może być zastosowana, gdy istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna wobec sprawcy. Sąd ocenia, czy sprawca pomimo niewykonania kary nie popełni ponownie podobnego przestępstwa lub wykroczenia. Kluczowe znaczenie mają tutaj okoliczności czynu, właściwości osobiste sprawcy oraz jego zachowanie po popełnieniu wykroczenia.

Okres próby wynosi od 6 miesięcy do roku i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. W tym czasie sprawca powinien swoim zachowaniem potwierdzić słuszność prognozy sądu. Istotnym warunkiem zastosowania warunkowego zawieszenia w przypadku wykroczeń majątkowych jest pełne naprawienie szkody przez sprawcę.

Art. 43
Warunkowego zawieszenia wykonania kary nie stosuje się do sprawcy, który:
1) w ciągu 2 lat przed popełnieniem wykroczenia był już karany za podobne przestępstwo lub wykroczenie albo
2) popełnił wykroczenie o charakterze chuligańskim
? chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności organ orzekający uzna zawieszenie wykonania kary za celowe.

Komentarz

Artykuł 43 wprowadza ograniczenia w stosowaniu warunkowego zawieszenia wykonania kary aresztu. Instytucja ta nie powinna być stosowana wobec recydywistów, którzy w ciągu 2 lat przed popełnieniem wykroczenia byli już karani za podobne przestępstwo lub wykroczenie. Świadczy to o braku skuteczności wcześniejszych kar i negatywnej prognozie kryminologicznej.

Drugi wyłącznik dotyczy wykroczeń o charakterze chuligańskim, czyli czynów popełnionych publicznie, bez powodu lub z błahego powodu, okazujących rażące lekceważenie podstawowych zasad porządku prawnego. W takich przypadkach warunkowe zawieszenie wykonania kary byłoby niecelowe ze względu na szczególną szkodliwość społeczną czynu.

Ustawodawca przewidział jednak klauzulę wyjątkowych okoliczności, która pozwala sądowi na zastosowanie warunkowego zawieszenia nawet w przypadkach wymienionych w punktach 1 i 2, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy.

Art. 44

§ 1

Sąd, który orzekł karę aresztu zarządza wykonanie kary, jeżeli ukarany w okresie próby popełnił podobne do poprzedniego przestępstwo lub wykroczenie.

§ 2

Sąd, który orzekł karę aresztu może zarządzić wykonanie kary, jeżeli ukarany w okresie próby popełnił inne przestępstwo lub wykroczenie niż wymienione w § 1.

§ 3

Jeżeli w okresie próby i w ciągu dalszych 2 miesięcy nie zarządzono wykonania kary, ukaranie uważa się za niebyłe.

§ 4

Na postanowienie w przedmiocie zarządzenia wykonania kary aresztu przysługuje zażalenie.

Komentarz

Artykuł 44 reguluje konsekwencje niewłaściwego zachowania sprawcy w okresie próby oraz określa moment, w którym ukaranie staje się niebyłe. Sąd obligatoryjnie zarządza wykonanie kary aresztu, jeżeli ukarany w okresie próby popełnił podobne do poprzedniego przestępstwo lub wykroczenie. Taka sytuacja świadczy o nieskuteczności zastosowanego środka probacyjnego i negatywnej postawie sprawcy.

W przypadku popełnienia innego przestępstwa lub wykroczenia (niepodobnego) sąd ma swobodę decyzyjną - może zarządzić wykonanie kary, ale nie musi. Decyzja powinna uwzględniać charakter nowego czynu i całokształt okoliczności sprawy.

Jeżeli sprawca pozytywnie przeszedł okres próby i nie popełnił nowego przestępstwa lub wykroczenia, a sąd nie zarządził wykonania kary w okresie próby oraz w ciągu dodatkowych 2 miesięcy po jego zakończeniu, ukaranie uznaje się za niebyłe. Oznacza to, że prawne skutki skazania zostają zatarte, co ma istotne znaczenie dla sytuacji prawnej sprawcy.

Masz pytania dotyczące warunkowego zawieszenia kary?

Skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Nasi eksperci pomogą Ci zrozumieć konsekwencje prawne, wyjaśnią przesłanki zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary aresztu oraz doradzą w sprawach związanych z postępowaniem w sprawie o wykroczenie.

Zadaj pytanie prawnikowi