Rozdział XV - Wykroczenia przeciwko interesom konsumentów
Kodeks wykroczen
§ 1
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2
Komentarz
Artykuł 133 penalizuje zjawisko tzw. paserstwa biletów, czyli nielegalnego obrotu biletami na imprezy. Przepis ma chronić konsumentów przed zawyżonymi cenami i spekulacją biletami. Karalne jest zarówno nabywanie biletów w celu spekulacyjnej odsprzedaży, jak i sama odsprzedaż z zyskiem. Kodeks uznaje za karalne również usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo do tego wykroczenia.
§ 1
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2
§ 3
Komentarz
Artykuł 134 penalizuje oszustwo handlowe przy sprzedaży towarów i świadczeniu usług. Przepis chroni konsumentów przed nieuczciwymi praktykami handlowymi, takimi jak podawanie nieprawdziwej wagi, fałszowanie miar czy cen. Jeśli szkoda przekracza 100 złotych, czyn może stanowić przestępstwo oszustwa z art. 286 Kodeksu karnego. Przepis chroni również rolników jako dostawców produktów, penalizując oszukańcze praktyki skupujących.
podlega karze grzywny.
Komentarz
Artykuł 135 penalizuje nieuzasadnioną odmowę sprzedaży towaru lub jego ukrywanie przez sprzedawców. Przepis ma na celu ochronę konsumentów przed arbitralnymi decyzjami sprzedawców i zapewnienie dostępności towarów. Karalne jest zarówno fizyczne ukrywanie towaru, jak i bezpodstawna odmowa jego sprzedaży. Odmowa musi być umyślna i nieuzasadniona - usprawiedliwione mogą być przyczyny takie jak rezerwacja towaru czy jego wady.
§ 1
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2
podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny do 1500 złotych.
§ 3
Komentarz
Artykuł 136 chroni konsumentów przed manipulacjami przy oznakowaniu towarów. Penalizowane jest zarówno usuwanie oznaczeń (§ 1), jak i wprowadzanie do obrotu towarów źle oznaczonych lub z usuniętymi oznaczeniami (§ 2). Przepis dotyczy kluczowych informacji dla konsumenta, takich jak cena, termin ważności, data produkcji czy pochodzenie towaru. Usuwanie oznaczeń często ma na celu ukrycie wad towaru lub wprowadzenie konsumentów w błąd co do rzeczywistej wartości produktu.
§ 1
§ 2
podlega karze aresztu albo grzywny.
Komentarz
Artykuł 137 § 2 wymaga od kierowników punktów sprzedaży i zakładów gastronomicznych posiadania dokumentacji potwierdzającej legalność pochodzenia towarów. Przepis ma na celu przeciwdziałanie szarej strefie i handlowi towarami z nielegalnego źródła. Brak faktur lub innych dokumentów może świadczyć o uchylaniu się od opodatkowania lub handlu towarami pochodzącymi z kradzieży. Odpowiedzialność ponosi kierownik placówki, który zobowiązany jest do prowadzenia właściwej dokumentacji.
podlega karze grzywny.
Uwaga: Część tego przepisu dotycząca odmowy świadczenia utraciła moc na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 czerwca 2019 r.
Komentarz
Artykuł 138 penalizuje żądanie i pobieranie przez usługodawców zapłaty wyższej od obowiązującej. Przepis chroni konsumentów przed zawyżaniem cen za świadczone usługi. Część przepisu dotycząca odmowy świadczenia została uznana za niezgodną z Konstytucją przez Trybunał Konstytucyjny w 2019 roku. Obecnie karalne jest tylko żądanie i pobieranie nadmiernej zapłaty, co może dotyczyć sytuacji, gdy istnieją obowiązujące cenniki lub taryfy.
Artykuł uchylony
§ 1
podlega karze grzywny.
§ 2
Komentarz
Artykuł 138b penalizuje naruszanie zakazów sądowych dotyczących stosowania niedozwolonych klauzul umownych. Jeśli sąd zakazał przedsiębiorcy wykorzystywania określonych postanowień wzorców umów jako abuzywnych, a przedsiębiorca mimo to nadal je stosuje, dopuszcza się wykroczenia. W przypadku podmiotów innych niż osoby fizyczne odpowiedzialność ponoszą osoby zarządzające lub upoważnione do zawierania umów. Przepis ma zostać uchylony w 2026 roku w ramach ograniczania obciążeń regulacyjnych.
§ 1
podlega karze grzywny.
§ 1a
§ 2
1) stopy oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu,
2) całkowitej kwoty kredytu,
3) rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania,
podlega karze grzywny.
§ 3
§ 3a
§ 4
Komentarz
Artykuł 138c kompleksowo reguluje wykroczenia związane z udzielaniem kredytów konsumenckich. Przepisy chronią konsumentów przed nieuczciwymi praktykami kredytodawców poprzez penalizację: niewłaściwego informowania przed zawarciem umowy, braku oceny zdolności kredytowej, niepełnych danych w reklamach kredytowych oraz przyjmowania czeków i weksli bez klauzuli "nie na zlecenie". Ta ostatnia klauzula uniemożliwia przeniesienie dokumentu na osoby trzecie, chroniąc konsumenta przed niekontrolowanym obrotem jego zobowiązaniami. W przypadku podmiotów zbiorowych odpowiedzialność ponoszą osoby faktycznie kierujące działalnością.
§ 1
podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2
Komentarz
Artykuł 138d chroni turystów przed osobami podszywającymi się pod wykwalifikowanych przewodników górskich. Prowadzenie grup w terenie górskim wymaga odpowiednich uprawnień i wiedzy, a ich brak stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa turystów. Przepis penalizuje zarówno osoby bezpośrednio wprowadzające w błąd co do swoich kwalifikacji, jak i organizatorów turystyki, którzy zatrudniają osoby bez odpowiednich uprawnień. Ma to szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo w górach i konieczność profesjonalnego przygotowania przewodników.
Artykuł uchylony
§ 1
1) zawiera z konsumentem umowę timeshare, umowę o długoterminowy produkt wakacyjny, umowę pośrednictwa w odsprzedaży timeshare lub długoterminowego produktu wakacyjnego, lub umowę o uczestnictwo w systemie wymiany, bez zachowania właściwych wymogów, dotyczących jej treści lub formy,
2) żąda od konsumenta, z którym zawarł umowę timeshare, umowę o długoterminowy produkt wakacyjny lub umowę o uczestnictwo w systemie wymiany, świadczenia przed upływem określonego w ustawie terminu do odstąpienia od umowy, lub świadczenie takie przed upływem tego terminu od konsumenta przyjmuje,
3) żąda od konsumenta, z którym zawarł umowę pośrednictwa w odsprzedaży timeshare lub długoterminowego produktu wakacyjnego, świadczenia przed rozwiązaniem umowy lub przed doprowadzeniem do nabycia lub zbycia przez konsumenta praw z umowy timeshare lub z umowy o długoterminowy produkt wakacyjny, lub świadczenie takie przed rozwiązaniem umowy lub przed doprowadzeniem do nabycia lub zbycia przez konsumenta praw z umowy timeshare lub z umowy o długoterminowy produkt wakacyjny od konsumenta przyjmuje,
4) żąda od konsumenta, z którym zawarł umowę przedwstępną, zobowiązującą do zawarcia umowy timeshare, umowy o długoterminowy produkt wakacyjny, umowy pośrednictwa w odsprzedaży timeshare lub długoterminowego produktu wakacyjnego, lub umowy o uczestnictwo w systemie wymiany, świadczenia określonego w umowie przedwstępnej przed upływem terminu do odstąpienia od umowy przedwstępnej, lub świadczenie takie przed upływem tego terminu od konsumenta przyjmuje
? podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2
? podlega karze grzywny.
§ 3
? podlega karze grzywny.
§ 4
Komentarz
Artykuł 139a reguluje wykroczenia związane z umowami timeshare i podobnymi produktami wakacyjnymi. Przepisy chronią konsumentów przed nieuczciwymi praktykami w sektorze nieruchomości wakacyjnych, który jest szczególnie podatny na nadużycia. Penalizowane są: wadliwe zawieranie umów, pobieranie płatności przed upływem okresu na odstąpienie od umowy, wprowadzanie w błąd co do charakteru nabywanego prawa oraz nieprzekazywanie wymaganych informacji. Konsument ma prawo odstąpić od takich umów w określonym terminie, a przedsiębiorca nie może żądać płatności przed jego upływem.
podlega karze grzywny.
Komentarz
Artykuł 139b penalizuje naruszenia obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o prawach konsumenta. Przepis ten ma szerokie zastosowanie i obejmuje różnorodne sytuacje, w których przedsiębiorca nie przekazuje konsumentowi wymaganych prawem informacji lub dokumentów. Dotyczy to zarówno umów zawieranych w lokalu przedsiębiorstwa, jak i umów na odległość czy poza lokalem. Właściwe informowanie konsumenta jest fundamentem świadomego i wolnego wyboru, dlatego naruszenia w tym zakresie są traktowane jako wykroczenia.
§ 1
podlega karze grzywny.
§ 2
Komentarz
Artykuł 139c chroni konsumentów w handlu na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa, penalizując przedwczesne pobieranie płatności. Konsument ma prawo odstąpić od takich umów w ciągu 14 dni bez podania przyczyny, a przedsiębiorca w określonych przypadkach nie może żądać płatności przed upływem tego terminu. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy nie przekazano konsumentowi wzoru formularza odstąpienia lub nie poinformowano go o prawie odstąpienia. Przepis zapobiega sytuacjom, w których konsument wpłaca pieniądze, a następnie ma trudności z ich odzyskaniem po skorzystaniu z prawa odstąpienia.
Masz problem z ochroną praw konsumenckich?
Skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Nasi eksperci pomogą Ci w sprawach związanych z reklamacjami, nieuczciwymi praktykami handlowymi, umowami konsumenckimi i dochodzeniem roszczeń od przedsiębiorców.
Zapytaj prawnika o prawa konsumenta