Agresywne psy sąsiada - jak skutecznie interweniować?

Pytanie klienta:

""Na terenie osiedla na którym mieszkam właściciel wypuszcza bez opieki agresywne psy (bez kagańca, bez smyczy!). Psy te zaatakowały i pogryzły bawiące się na osiedlu dziecko. W jaki sposób możemy doprowadzić do odebrania psa właścicielowi i umieszczenia ich w schronisku? Sprawa była wielokrotnie zgłaszana, a właściciel nic nie robi mimo kolejnych mandatów. Prosimy o pomoc!""

Odpowiedź prawnika:

Najważniejsze informacje

W opisanej sytuacji w naszej ocenie mogło dojść do popełnienia przestępstwa narażenia na niebezpieczeństwo (art. 160 § 1 Kodeksu karnego), za które grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. Sąd może orzec przepadek agresywnych psów i ich przekazanie do schroniska. Dostępnych jest kilka skutecznych dróg prawnych do rozwiązania problemu.

Droga karna - zawiadomienie do prokuratury

Najskuteczniejszym rozwiązaniem jest złożenie zawiadomienia o przestępstwie do prokuratury. Sytuacja, w której psy zaatakowały dziecko, wypełnia znamiona przestępstwa z art. 160 § 1 Kodeksu karnego.

Ważne!

Wyprowadzanie psów bez smyczy i kagańca, które w konsekwencji doprowadziło do ataku na dziecko, nie może być traktowane jedynie jako wykroczenie. To przestępstwo narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Kwalifikacja prawna

Zgodnie z art. 160 § 1 Kodeksu karnego: "Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3".

Właściciele psów, mimo wcześniejszych mandatów i ostrzeżeń, kontynuowali niebezpieczne zachowanie. Oznacza to, że mieli świadomość zagrożenia i umyślnie realizowali znamiona tego przestępstwa.

Konsekwencje skazania

Skazanie za przestępstwo z art. 160 § 1 KK umożliwia sądowi orzeczenie:

1. Przepadek psów

Zgodnie z art. 44 § 2 Kodeksu karnego sąd może orzec przepadek przedmiotów, które służyły do popełnienia przestępstwa. Agresywne psy będą przekazane do schroniska zgodnie z art. 38 ustawy o ochronie zwierząt.

2. Kara pozbawienia wolności

Do 3 lat więzienia za umyślne narażenie na niebezpieczeństwo.

3. Dodatkowe środki karne

Zakaz posiadania zwierząt określonej kategorii, nawiązka na cel związany z ochroną zwierząt.

Co zawrzeć w zawiadomieniu do prokuratury?

  • Dokładny opis zdarzenia - kiedy, gdzie i jak doszło do ataku
  • Okoliczności ataku - brak smyczy, kagańca, nadzoru właściciela
  • Historie wcześniejszych incydentów i nakładanych mandatów
  • Listę świadków niebezpiecznego zachowania psów
  • Dokumentację medyczną obrażeń dziecka
  • Zdjęcia i nagrania (jeśli dostępne)

Droga administracyjna - kontrola zezwoleń

Jeśli psy należą do ras uznawanych za agresywne, można złożyć wniosek do wójta/burmistrza/prezydenta miasta o przeprowadzenie kontroli.

Rasy agresywne wymagające zezwolenia

  • Amerykański pit bull terrier
  • Pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin)
  • Buldog amerykański
  • Dog argentyński
  • Pies kanaryjski (Perro de Presa Canario)
  • Tosa inu
  • Rottweiler
  • Akbash dog
  • Anatolian karabash
  • Moskiewski stróżujący
  • Owczarek kaukaski

Konsekwencje braku zezwolenia

  • Kara aresztu lub grzywny (art. 37a ustawy o ochronie zwierząt)
  • Możliwość orzeczenia przepadku zwierzęcia
  • Cofnięcie zezwolenia jeśli psy stanowią zagrożenie
  • Przekazanie psów do schroniska

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o ochronie zwierząt: "Zezwolenia nie wydaje się, a wydane cofa się, jeżeli pies będzie lub jest utrzymywany w warunkach i w sposób, które stanowią zagrożenie dla ludzi lub zwierząt".

Droga cywilna - wymuszenie sprzedaży mieszkania

W przypadku mieszkań w budynkach wielorodzinnych można skorzystać z art. 16 ustawy o własności lokali.

Przesłanki wymuszenia sprzedaży

Wspólnota mieszkaniowa może żądać sprzedaży lokalu w drodze licytacji, jeżeli właściciel:

  • Wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu
  • Czyni korzystanie z nieruchomości wspólnej uciążliwym przez swoje niewłaściwe zachowanie

Sytuacja, w której mieszkańcy nie mogą bezpiecznie korzystać z terenu osiedla z powodu może spełniać te przesłanki - przy czym w praktyce jest to rzadko stosowany przepis.

Procedura

1. Zbieranie podpisów

Potrzebna jest większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach na danej nieruchomości

2. Wniosek do zarządu

Zarząd spółdzielni występuje z żądaniem sprzedaży, działajac w imieniu wspólnoty mieszkaniowej

3. Postępowanie sądowe

Proces cywilny o wymuszenie sprzedaży lokalu w trybie licytacji

Nowe regulacje prawne 2025

Aktualne zmiany w prawie

W 2025 roku trwają prace nad nowelizacją ustawy o ochronie zwierząt, która ma wprowadzić zakaz trzymania psów na łańcuchach oraz obowiązkowe chipowanie i rejestrację zwierząt. Planowane są również zaostrzenia kar za znęcanie się nad zwierzętami.

Praktyczne wskazówki

Jak wzmocnić swoją pozycję prawną?

  • Dokumentuj każdy incydent - data, godzina, świadkowie, zdjęcia
  • Zbieraj podpisy mieszkańców potwierdzające problem
  • Zgłaszaj każde zdarzenie policji i straży gminnej
  • Prowadź korespondencję z zarządem/spółdzielnią na piśmie
  • Zabezpiecz nagrania z kamer monitoringu (jeśli dostępne)

Kolejność działań

Krok 1: Działania pilne

Zawiadomienie do prokuratury o przestępstwie (najskuteczniejsze)

Krok 2: Działania równoległe

Wniosek o kontrolę zezwoleń (jeśli psy z listy ras agresywnych)

Krok 3: Działania długoterminowe

Wymuszenie sprzedaży mieszkania (w przypadku lokali wspólnotowych)

Pamiętaj!

Skuteczność działań zależy od prawidłowego sformułowania wniosków i zorganizowanego działania grupy mieszkańców. Ważne jest, aby wszystkie zawiadomienia były podpisane przez jak największą liczbę osób dotkniętych problemem.

Podsumowanie

Atak agresywnych psów na dziecko to poważne przestępstwo wymagające zdecydowanej reakcji prawnej. Najskuteczniejszą drogą jest zawiadomienie do prokuratury o przestępstwie z art. 160 § 1 KK, które może skutkować przepadkiem psów i ich umieszczeniem w schronisku. Równolegle warto wykorzystać dostępne drogi administracyjne i cywilne, szczególnie w przypadku mieszkań wspólnotowych.

Kluczem do sukcesu jest kompleksowe podejście, solidna dokumentacja i zorganizowane działanie mieszkańców. Nie należy lekceważyć problemu agresywnych psów - prawo daje skuteczne narzędzia do jego rozwiązania.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.