Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Kluczowe informacje
Dozór policyjny to środek zapobiegawczy stosowany bez określenia konkretnego czasu trwania. Każdy oskarżony może w dowolnym momencie złożyć wniosek o jego uchylenie lub zmianę, a organ orzekający ma 3 dni na rozstrzygnięcie takiego wniosku.
Czas trwania dozoru policyjnego
Dozór policyjny jest środkiem zapobiegawczym stosowanym na podstawie art. 275 Kodeksu postępowania karnego. W przeciwieństwie do tymczasowego aresztowania, dla dozoru policyjnego nie ma określonego maksymalnego czasu trwania w przepisach prawa. Teoretycznie może więc trwać przez cały okres postępowania karnego.
Tymczasowe aresztowanie
Wymaga określenia czasu trwania w postanowieniu oraz wyznaczenia terminu, do którego ma trwać
Dozór policyjny
Nie ma obowiązku określania czasu trwania - stosowany na czas nieokreślony
Środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa. Gdy te okoliczności przestaną być aktualne, przestanie istnieć podstawa do stosowania środka.
Ważne!
Czas spędzony na dozorze policyjnym nie może być wliczony do wyroku, co oznacza, że nie zmniejsza ewentualnej kary pozbawienia wolności. Dozór policyjny nie jest karą, lecz środkiem zapobiegawczym.
Obowiązki osoby pod dozorem
Oddany pod dozór ma obowiązek stosowania się do wymagań zawartych w postanowieniu sądu lub prokuratora. Obowiązki mogą obejmować:
Zakazy dotyczące przemieszczania się
Zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu, zgłaszanie się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu
Obowiązki informacyjne
Zawiadamianie o zamierzonym wyjeździe oraz terminie powrotu
Zakazy kontaktu
Zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób
Inne ograniczenia
Zakaz przebywania w określonych miejscach oraz inne ograniczenia niezbędne do wykonywania dozoru
Procedura składania wniosku o uchylenie dozoru
Kto może złożyć wniosek?
Oskarżony może składać w każdym czasie wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego. W imieniu oskarżonego wniosek może złożyć także jego obrońca.
Wspólne czy osobne wnioski?
Chociaż prawnie możliwe jest złożenie wspólnego wniosku przez kilka osób podejrzanych w tej samej sprawie, zaleca się składanie wniosków oddzielnie. Taka jest powszechna praktyka, a ponadto łatwiej jest szczegółowo uzasadnić indywidualne okoliczności każdej osoby.
Podstawa prawna
Podstawą prawną jest art. 254 § 1 Kodeksu postępowania karnego. Oskarżony nie musi podawać podstawy prawnej w swoim wniosku - wystarczy, że wskaże czego wniosek dotyczy i to uzasadni.
Wymagania dotyczące treści wniosku
Określenie żądania
Jasne wskazanie, czy wnioskuje się o uchylenie dozoru, czy o jego zmianę na inny środek zapobiegawczy
Uzasadnienie
Uzasadnienie jest wymagane i powinno być szczegółowe. Należy wskazać przyczyny, dlaczego dozór powinien zostać uchylony lub zmieniony
Argumenty merytoryczne
Wskazanie, że przestały istnieć przyczyny zastosowania dozoru lub że powstały okoliczności uzasadniające jego uchylenie
Terminy i procedura
W przedmiocie wniosku rozstrzyga, najpóźniej w ciągu 3 dni, prokurator (w postępowaniu przygotowawczym), a po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu - sąd, przed którym sprawa się toczy.
Prawo do zażalenia
Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskarżonemu zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy wniosek został złożony po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie środka zapobiegawczego.
Przesłanki uchylenia dozoru
Dozór policyjny należy uchylić lub zmienić, jeżeli ustaną przyczyny, wskutek których został on zastosowany, lub powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie albo zmianę. Przykłady takich okoliczności:
Zmiana sytuacji prawnej
Umorzenie części postępowania, zmiana kwalifikacji prawnej czynu na mniej surową
Zmiana okoliczności faktycznych
Przesłuchanie wszystkich świadków (gdy podstawą była obawa matactwa), poprawa stanu zdrowia pokrzywdzonego
Zmiany osobiste
Znalezienie stałego zatrudnienia, uregulowanie sytuacji rodzinnej, podjęcie leczenia
Upływ czasu
Długotrwałość dozoru bez naruszenia jego warunków, bliskość zakończenia postępowania
Podsumowanie
Dozór policyjny to środek zapobiegawczy stosowany bez określenia konkretnego czasu trwania, który może teoretycznie trwać przez cały okres postępowania. Każdy oskarżony ma prawo w dowolnym momencie wystąpić o jego uchylenie lub zmianę, składając szczegółowo uzasadniony wniosek. Zaleca się składanie wniosków indywidualnie, a nie wspólnie przez kilka osób. Podstawa prawna wniosku nie musi być wskazywana przez oskarżonego, ale konieczne jest przekonujące uzasadnienie.