Dozór policyjny - czas trwania, procedura uchylenia i najważniejsze zasady

Pytanie klienta:

""W postanowieniu o zastosowaniu dozoru policyjnego nie określono na jak czas będzie on stosowany wobec podejrzanego. Czy zatem należy rozumieć jako czas nieoznaczony? Czy kilka osób podejrzanych w tej samej sprawie może złożyć wniosek do prokuratora o uchylenie dozoru, czy muszą to zrobić każdy z osobna? Czy we wniosku o uchylenie dozoru trzeba podawać podstawę prawną wniosku, jeśli tak to jaką? Czy trzeba wniosek uzasadniać?""

Odpowiedź prawnika:

Kluczowe informacje

Dozór policyjny to środek zapobiegawczy stosowany bez określenia konkretnego czasu trwania. Każdy oskarżony może w dowolnym momencie złożyć wniosek o jego uchylenie lub zmianę, a organ orzekający ma 3 dni na rozstrzygnięcie takiego wniosku.

Czas trwania dozoru policyjnego

Dozór policyjny jest środkiem zapobiegawczym stosowanym na podstawie art. 275 Kodeksu postępowania karnego. W przeciwieństwie do tymczasowego aresztowania, dla dozoru policyjnego nie ma określonego maksymalnego czasu trwania w przepisach prawa. Teoretycznie może więc trwać przez cały okres postępowania karnego.

Tymczasowe aresztowanie

Wymaga określenia czasu trwania w postanowieniu oraz wyznaczenia terminu, do którego ma trwać

Dozór policyjny

Nie ma obowiązku określania czasu trwania - stosowany na czas nieokreślony

Środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa. Gdy te okoliczności przestaną być aktualne, przestanie istnieć podstawa do stosowania środka.

Ważne!

Czas spędzony na dozorze policyjnym nie może być wliczony do wyroku, co oznacza, że nie zmniejsza ewentualnej kary pozbawienia wolności. Dozór policyjny nie jest karą, lecz środkiem zapobiegawczym.

Obowiązki osoby pod dozorem

Oddany pod dozór ma obowiązek stosowania się do wymagań zawartych w postanowieniu sądu lub prokuratora. Obowiązki mogą obejmować:

Zakazy dotyczące przemieszczania się

Zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu, zgłaszanie się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu

Obowiązki informacyjne

Zawiadamianie o zamierzonym wyjeździe oraz terminie powrotu

Zakazy kontaktu

Zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób

Inne ograniczenia

Zakaz przebywania w określonych miejscach oraz inne ograniczenia niezbędne do wykonywania dozoru

Procedura składania wniosku o uchylenie dozoru

Kto może złożyć wniosek?

Oskarżony może składać w każdym czasie wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego. W imieniu oskarżonego wniosek może złożyć także jego obrońca.

Wspólne czy osobne wnioski?

Chociaż prawnie możliwe jest złożenie wspólnego wniosku przez kilka osób podejrzanych w tej samej sprawie, zaleca się składanie wniosków oddzielnie. Taka jest powszechna praktyka, a ponadto łatwiej jest szczegółowo uzasadnić indywidualne okoliczności każdej osoby.

Podstawa prawna

Podstawą prawną jest art. 254 § 1 Kodeksu postępowania karnego. Oskarżony nie musi podawać podstawy prawnej w swoim wniosku - wystarczy, że wskaże czego wniosek dotyczy i to uzasadni.

Wymagania dotyczące treści wniosku

Określenie żądania

Jasne wskazanie, czy wnioskuje się o uchylenie dozoru, czy o jego zmianę na inny środek zapobiegawczy

Uzasadnienie

Uzasadnienie jest wymagane i powinno być szczegółowe. Należy wskazać przyczyny, dlaczego dozór powinien zostać uchylony lub zmieniony

Argumenty merytoryczne

Wskazanie, że przestały istnieć przyczyny zastosowania dozoru lub że powstały okoliczności uzasadniające jego uchylenie

Terminy i procedura

W przedmiocie wniosku rozstrzyga, najpóźniej w ciągu 3 dni, prokurator (w postępowaniu przygotowawczym), a po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu - sąd, przed którym sprawa się toczy.

Prawo do zażalenia

Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskarżonemu zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy wniosek został złożony po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie środka zapobiegawczego.

Przesłanki uchylenia dozoru

Dozór policyjny należy uchylić lub zmienić, jeżeli ustaną przyczyny, wskutek których został on zastosowany, lub powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie albo zmianę. Przykłady takich okoliczności:

Zmiana sytuacji prawnej

Umorzenie części postępowania, zmiana kwalifikacji prawnej czynu na mniej surową

Zmiana okoliczności faktycznych

Przesłuchanie wszystkich świadków (gdy podstawą była obawa matactwa), poprawa stanu zdrowia pokrzywdzonego

Zmiany osobiste

Znalezienie stałego zatrudnienia, uregulowanie sytuacji rodzinnej, podjęcie leczenia

Upływ czasu

Długotrwałość dozoru bez naruszenia jego warunków, bliskość zakończenia postępowania

Podsumowanie

Dozór policyjny to środek zapobiegawczy stosowany bez określenia konkretnego czasu trwania, który może teoretycznie trwać przez cały okres postępowania. Każdy oskarżony ma prawo w dowolnym momencie wystąpić o jego uchylenie lub zmianę, składając szczegółowo uzasadniony wniosek. Zaleca się składanie wniosków indywidualnie, a nie wspólnie przez kilka osób. Podstawa prawna wniosku nie musi być wskazywana przez oskarżonego, ale konieczne jest przekonujące uzasadnienie.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.