Ponowna darowizna nieruchomości otrzymanej w darowiźnie

Pytanie klienta:

""Dnia 19.06.2023 r. babcia darowała mamie działkę zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym o powierzchni 927 m2 (wartość 90.000 zł), obciążając ją dożywotnią i nieodpłatną służebnością osobistą. Podatku od darowizn nie pobrano - darowizna w grupie I podatkowej. W dniu 26.09.2023 r. babcia zmarła. Dzisiaj mama chciałaby darować tę nieruchomość mnie, ale nie jesteśmy pewne, jakie konsekwencje i opłaty się z tym wiążą. Jakie konsekwencje, opłaty wiążą się z darowaniem przez mamę przedmiotowej nieruchomości, ewentualnie jak należy postąpić, żeby opłat nie było?""

Odpowiedź prawnika:

Najważniejsze - krótko

Mama może bez podatku darować nieruchomość swojej córce, niezależnie od tego, że otrzymała ją od babci mniej niż 5 lat temu. Członkowie najbliższej rodziny (grupa zerowa) mogą przekazywać sobie darowizny bez podatku, pod warunkiem zgłoszenia ich do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od otrzymania.

Zwolnienie z podatku dla grupy zerowej w 2025 roku

Aktualne przepisy są bardzo korzystne dla darowizn w najbliższej rodzinie. Członkowie tzw. grupy zerowej mogą przekazywać sobie darowizny bez żadnych ograniczeń kwotowych i bez podatku, nawet jeśli wartość przekracza podstawową kwotę wolną wynoszącą 36 120 zł.

Grupa zerowa obejmuje:

  • Małżonka
  • Dzieci i wnuki (zstępni)
  • Rodziców i dziadków (wstępni)
  • Rodzeństwo
  • Pasierba
  • Ojczyma i macochę

Co trzeba zrobić:

  • Zgłosić darowiznę na SD-Z2 (chyba że umowa przyjmje formę notarialną)
  • W terminie 6 miesięcy
  • Udokumentować przelew (jeśli pieniądze)
  • Zapłacić tylko koszty notarialne

Czy można darować nieruchomość otrzymaną w darowiźnie?

W opisywanej sytuacji nie ma żadnych przeszkód prawnych ani podatkowych do ponownego darowania nieruchomości. Fakt, że mama otrzymała nieruchomość od babci w 2023 roku, a babcia zmarła jeszcze w tym samym roku, nie ma wpływu na możliwość dalszego przekazania darowizny.

Ważne

Śmierć pierwotnej darczyńczyni (babci) nie wpływa na prawo do dalszego przekazywania nieruchomości w drodze darowizny. Mama stała się pełnoprawną właścicielką i może swobodnie dysponować nieruchomością, w tym ją darować.

Jakie koszty i formalności?

Koszty notarialne

Jedynym kosztem będą opłaty notarialne za sporządzenie aktu darowizny. Wysokość opłaty notarialnej zależy od wartości nieruchomości i wynosi zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości:

1
Sporządzenie aktu notarialnego

Akt darowizny nieruchomości musi być sporządzony w formie aktu notarialnego. Opłata notarialna od nieruchomości o wartości 90 000 zł wyniesie około 520 zł + VAT.

2
Wpis do księgi wieczystej

Notariusz złoży wniosek o wpis w księdze wieczystej. Opłata sądowa wynosi 200 zł (płaci nabywca, chyba że umowa stanowi inaczej).

3
Zgłoszenie do urzędu skarbowego

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.


Brak podatku od darowizn

Nie wystąpi wiec podatek od darowizny. Warto podkreślić, że:

  • Zwolnienie dotyczy całej wartości nieruchomości, bez względu na kwotę
  • Nie ma znaczenia, że mama otrzymała nieruchomość niedawno od babci
  • Śmierć babci nie wpływa na możliwość skorzystania ze zwolnienia
  • Służebność osobista obciążająca nieruchomość nie stanowi przeszkody

Kwestia służebności osobistej

Nieruchomość jest obciążona dożywotnią i nieodpłatną służebnością osobistą na rzecz babci. Ponieważ babcia zmarła w 2023 roku, służebność osobista wygasła z mocy prawa (art. 295 § 1 Kodeksu cywilnego - służebność osobista wygasa wraz ze śmiercią uprawnionego).

Korzyść

Dzięki wygaśnięciu służebności, córka otrzyma nieruchomość wolną od obciążeń, co zwiększa jej wartość i użyteczność.

Procedura krok po kroku

1
Przygotowanie do wizyty u notariusza

Zebranie dokumentów: księga wieczysta, dowody osobiste, ewentualnie dokumenty potwierdzające wygaśnięcie służebności.

2
Sporządzenie aktu darowizny

Wizyta u notariusza - sporządzenie aktu darowizny nieruchomości z jednoczesnym wnioskiem o wpis do księgi wieczystej

Podsumowanie

Mama może spokojnie darować nieruchomość swojej córce bez żadnego podatku od darowizn. Wystarczy dopełnić formalności - sporządzić akt notarialny. Całkowity koszt operacji to jedynie opłaty notarialne i sądowe, które łącznie wyniosą około 720-800 zł.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.