Dozór wierzyciela - egzekucja z ruchomości

Odpowiedź prawnika: Dozór wierzyciela - egzekucja z ruchomości

Z opisu wynika, iż egzekucja będzie prowadzona z ruchomości dłużnika (przyjmujemy, iż takie ma znaczenie pojęcie „towar”).

W pierwszej kolejności należy zatem odwołać się do przepisu artykułu 845 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym do egzekucji z ruchomości komornik przystępuje przez ich zajęcie. Natomiast zgodnie z artykułem 855 kodeksu postępowania cywilnego „Zajęte ruchomości komornik pozostawi we władaniu osoby, u której je zajął. Jednakże z ważnych przyczyn komornik może w każdym stanie postępowania oddać zajęte ruchomości pod dozór innej osobie, nie wyłączając wierzyciela, choćby to było połączone z koniecznością ich przeniesienia. Osoby te pełnią obowiązki dozorcy. Komornik doręcza im protokół zajęcia”.

Z powyższego przepisu wynika, iż zasadą jest pozostawienie ruchomości pod dozorem dłużnika, jednak komornik może z ważnych przyczyn w każdym stadium postępowania oddać zajęte ruchomości pod dozór innej osobie, nie wyłączając wierzyciela. Ocena, czy zachodzą te ważne przyczyny, należy do komornika. Innymi słowy zatem, Pan jako wierzyciel stałby się dozorcą wspomnianych rzeczy, a z aktem powołania na dozorcę łączy się powstanie określonych przez ustawę obowiązków i uprawnień osoby, która wyraziła zgodę na objęcie dozoru. Samo oddanie ruchomości pod dozór innej osobie może nastąpić, choćby było to połączone z koniecznością ich przeniesienia, a koszty przeniesienia wlicza się do kosztów egzekucji, które obciążają dłużnika. Osobom pełniącym obowiązki dozorcy komornik doręcza protokół zajęcia, w którym powinien wpisać treść postanowienia o oddaniu pod dozór, stanowi on bowiem dla dozorcy legitymację do rozporządzania ruchomością. Oddając zajętą ruchomość pod dozór komornik pouczy dozorcę o jego obowiązkach i w razie potrzeby ustali jego wynagrodzenie, biorąc pod uwagę rodzaj i wartość ruchomości, warunki dozoru i czas jego trwania.

Obowiązki te właściwie określa artykuł 856 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym „Dozorca lub dłużnik, któremu powierzono dozór, obowiązani są przechowywać oddane im pod dozór ruchomości z taką starannością, aby nie straciły na wartości, i oddać je na wezwanie komornika lub stosownie do orzeczenie sądu albo na zgodne wezwanie obu stron. Jeżeli dozorca lub dłużnik zobowiązany do wydania ruchomości ich nie oddaje, komornik mu je odbiera. Dozorca obowiązany jest zawiadomić komornika o zamierzonej zmianie miejsca przechowania ruchomości”.

Poza tym co do zasady, dozorca może żądać zwrotu wydatków związanych z przechowywaniem oraz wynagrodzenia za dozór odpowiednio do poniesionych trudów, jednak nie dotyczy to dłużnika, członków jego rodziny wspólnie z nim mieszkających oraz osoby trzeciej, u której rzecz zajęto. Problem pojawia się w przypadku dozoru wierzyciela. W doktrynie bowiem istnieje co do tego spór, tzn. według jednych przedstawicieli (J. Korzonek) wierzyciel nie ma takiego prawa, ponieważ nie jest on dozorcą. Odmiennego zdania natomiast są B. Dobrzański i E. Wengerek, według których wierzyciel, któremu oddano zajętą ruchomość pod dozór, uznany jest wraz z innymi osobami za pełniącego obowiązki dozorcy (a więc wynagrodzenie należałoby mu się).