Pytanie klienta:
""Osoba od wielu lat jest zatrudniona przez pracodawcę w formie umowy cywilnoprawnej. Z punktu widzenia prawa pracy praca tej osoby wypełnia przesłanki art. 22 par.1 a więc ma określony ściśle ciągle ten sam charakter, jest wykonywana pod nadzorem i kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Pracodawca zawsze jednak odrzucał prośby osoby o nawiązanie stosunku pracy. Państwowa Inspekcja Pracy rozpatrzyła skargę tej osoby i wydała pracodawcy zalecenie nawiązania stosunku pracy. Pracodawca lekceważy jednak opinię PIP. Jaka jest dalsza droga postępowania i jakie grożą w tym wypadku konsekwencje pracodawcy?""
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 33 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, w wyniku ustaleń dokonanych w toku kontroli właściwy inspektor pracy:
1) wydaje decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1-4 oraz 6 i 7;
2) kieruje wystąpienia, o których mowa w art. 11 pkt 8;
3) wnosi powództwa oraz wstępuje do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 11 (a więc w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy)
4) podejmuje inne działania, jeżeli prawo lub obowiązek ich podjęcia wynika z odrębnych przepisów.
1) wydaje decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1-4 oraz 6 i 7;
2) kieruje wystąpienia, o których mowa w art. 11 pkt 8;
3) wnosi powództwa oraz wstępuje do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 11 (a więc w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy)
4) podejmuje inne działania, jeżeli prawo lub obowiązek ich podjęcia wynika z odrębnych przepisów.
Z przedstawionego w pytaniu opisu nie wynika, aby w przedmiotowej sprawie została wydana decyzja (np. nakaz). W związku z powyższym, jeżeli pracodawca lekceważy omawiane zalecenie wydane przez PIP, należy wystąpić do sądu pracy z powództwem o ustalenie istnienia stosunku pracy. Z takim powództwem może wystąpić zarówno sam zainteresowany jak i inspektor pracy.
Należy również dodać, że zgodne z art. 281 pkt 1 kodeksu pracy kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których zgodnie z art. 22 § 1 kp powinna być zawarta umowa o pracę - podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. Opisany czyn stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. W sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika określonych w Kodeksie pracy, oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy. Inspektor może więc wymierzyć pracodawcy grzywnę mandatem lub wystąpić do sądu o ukaranie sprawcy.
Ponadto, właściwy inspektor pracy jest uprawniony do zawiadomienia o naruszeniu przepisów prawa właściwe organy, a w szczególności:
1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych - o naruszeniu przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych;
2) urząd kontroli skarbowej - o naruszeniu przepisów prawa podatkowego;
1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych - o naruszeniu przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych;
2) urząd kontroli skarbowej - o naruszeniu przepisów prawa podatkowego;
Jeżeli w postępowaniu sądowym zostanie ustalone, że pracownika faktycznie wiązał stosunek pracy, pracodawca będzie musiał uiścić zaległe składki ZUS, i skorygować podatki. Nieopłacanie składek ZUS przez płatnika stanowi również wykroczenie, karane grzywą do 5.000 zł, natomiast nieopłacanie podatków jest penalizowane prze kodeks karny skarbowy.