Miejsce zamieszkania małoletniego a alimenty
Pytanie:
"W procesie rozwodowym orzeczono, że rodzic X płaci alimenty rodzicowi Y na małoletniego, a małoletni mieszka przy rodzicu Y. Mimo wyroku i za wiedzą sądu, małoletni mieszka z rodzicem X. W procesie zmieniającym postanowienie sądu rozwodowego orzeczono zmianę miejsca zamieszkania, w ten sposób, że ustanowiono je przy rodzicu X. Rodzic Y egzekwuje zaległe alimenty od rodzica X. Rodzic X zamierza wystąpić o alimenty od rodzica Y. Czy obowiązek alimentacyjny obowiązuje w równym stopniu X i Y? Czy możliwa jest sytuacja, że sąd rozpatrując wniosek rodzica X, nakaże mu płacić nadal alimenty rodzicowi Y, mimo że nastąpiła radykalna zmiana warunków (ponieważ jest prawomocne orzeczenie o zmianę miejsca zamieszkania małoletniego)?"
Odpowiedź prawnika: Miejsce zamieszkania małoletniego a alimenty
Obowiązek alimentacyjny obciąża obojga rodziców, jednakże zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Nie zawsze więc rodzice są zobowiązani do spełniania świadczeń alimentacyjnych w tej samej wysokości. Ponadto wykonanie obowiązku alimentacyjnego rodzica względem dziecka może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.
W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana miejsca pobytu dziecka, a co za tym idzie sprawowanie pieczy nad dzieckiem przez drugiego z rodziców, stanowi taką właśnie zmianę stosunków, uzasadniającą zmianę treści wyroku orzekającego alimenty. W takim przypadku jeden z rodziców będzie spełniał swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobistą pieczę nad dzieckiem, a drugi z rodziców przyczyniał się do utrzymania dziecka poprzez świadczenia pieniężne. Podstawą do zmiany wyroku orzekającego świadczenia alimentacyjne jest zmiana stosunków, ale sąd nie dokonuje zmiany orzeczenia z urzędu tylko na wniosek strony. Rodzic, który sprawuje osobistą pieczę na dzieckiem, a także na którym ciąży obowiązek świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka, które zgodnie z wyrokiem sądu spełniane mają być do rąk drugiego małżonka, może domagać się zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Jednakże do czasu zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego małżonek zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych nadal zobowiązany jest te świadczenia spełniać. Jednakże, nic nie stoi na przeszkodzie, aby sąd orzekając o zmianie wyroku orzekającego obowiązek alimentacyjny, orzekł z data wsteczną, choćby chodziło o przypadki świadczeń już wyegzekwowanych. Takie orzeczenie sądu pozwalałoby traktować pobrane przez uprawnionego świadczenia jako nienależne (tak J. Pietrzykowski, w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, s. 646).
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?