Wezwanie na komisję alkoholową a niestawienie się na nią

Odpowiedź prawnika: Wezwanie na komisję alkoholową a niestawienie się na nią

Niniejsza opinia prawna zawiera analizę sytuacji oraz wskazanie odpowiedzi na zadane pytania w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2012.1356 j.t., dalej u.w.t.), poglądy doktryny oraz aktualne orzecznictwo sądów polskich. 

Zgodnie z regulacjami u.w.t. osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. Na badanie, o którym mowa wyżej, kieruje gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, na jej wniosek lub z własnej inicjatywy (art. 24-25 u.w.t.).

Z powyższego wynika, że komentowany przepis określa sytuacje, w których gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych podejmuje decyzję o skierowaniu osoby nadużywającej alkoholu na badanie przez biegłego. Sytuacje te obejmują:

a) rozkład życia rodzinnego, przez który należy rozumieć utratę więzi uczuciowej, a także gospodarczej rodziny, 

b) demoralizację małoletnich, czyli takie oddziaływanie na sferę psychiki, które powoduje negatywne odniesienie do wzorów postępowania i ideałów osobowych uważanych za właściwe w społeczeństwie, 

Osoby, o których mowa w art. 24 u.w.t., jeżeli uzależnione są od alkoholu, zobowiązać można do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego. O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone (art. 26 u.w.t.).

W konkluzji w Pana sytuacji został Pn wezwany przed oblicze komisji celem ustalenia czy nadużywa Pan alkoholu - komisja może skierować Pan na badanie lekarskie. Natomiast o przymusowym leczeniu może zdecydować tylko sąd na wniosek komisji. Tym samym komisja nie jest władna do wydania decyzji o zamknięciu Pana w zakładzie leczenia odwykowego. Postępowania przed komisją jest postępowaniem - w ramach tego postępowania może Pan korzystać z pełnomocnika profesjonalnego radcy prawnego lub adwokata). Niemniej w kwestii badań przez biegłego oczywistym jest, że musi się Pan stawić osobiście. Od wniosku komisji do sądu o skierowanie Pana na przymusowe badanie nie przysługuje odwołanie - sprawa po prostu trafi do sądu, który będzie niezależnie orzekał w sprawie. W toku tego postępowania może Pan normalnych zasadach korzystać z pośrednictwa pełnomocnika profesjonalnego. Jeżeli nie stawi się Pan na wezwanie komisji, najprawdopodobniej skieruje ona wniosek do sądu na podstawie posiadanych akt - wtedy badanie odbędzie się w toku postępowania sądowego. Niestawianie się jest jednak ryzykowne - sąd może bowiem zlecić Pana obserwację, która będzie uciążliwa (art. 27 u.w.t.). Sąd dysponuje również środkami przymusowego doprowadzenia Pana na badania przez biegłego.