Odrzucenie spadku po prababci

Odpowiedź prawnika: Odrzucenie spadku po prababci

W opisanym przypadku z momentem odrzucenia spadku przez Pani dzieci rozpoczął bieg 6-miesięczny termin na przyjęcie lub odrzucenie spadku przez wnuki. Same z uwagi na brak zdolności do czynności prawnych (względnie z ograniczoną zdolnością do tych czynności) nie mogą tego uczynić. W ich imieniu stosowne oświadczenie powinni złożyć rodzice, pod warunkiem, że nie zostali ograniczeni oraz, co oczywiste pozbawieni, władzy rodzicielskiej. Z opisu sprawy wynika, że wskazany termin minął.

W takim przypadku, co do zasady, przyjmuje się, że doszło do przyjęcia spadku wprost, tj. bez ograniczenia odpowiedzialności za długi. Tylko, gdyby spadkobiercami były osoby nie mające pełnej zdolności do czynności prawnych – czyli tak jak w niniejszej sprawie - to brak oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku w terminie 6-miesięcy, skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem odpowiedzialności za długi (art. 1015 § 2 kodeksu cywilnego). Co więcej, zgodnie z art. 1016 k.c. jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, uważa się, że także spadkobiercy, którzy nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia, przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Potwierdza to również Sąd Najwyższy - Izba Cywilna w wyroku z dnia 26 lutego 1970 r. (II CR 388/69, LexPolonica nr 296358, OSNCP 1970/12 poz. 229), który wskazuje: Jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza bez względu na to, czy nastąpiło to wskutek odpowiedniego oświadczenia woli, czy też przez niezłożenie takiego oświadczenia przez osobę nie mającą pełnej zdolności do czynności prawnych, uważa się, że spadkobiercy inni, posiadający pełną zdolność do czynności prawnych, którzy nie złożyli w ustawowym terminie żadnego oświadczenia w kwestii przyjęcia spadku, również przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Powyższe przepisy oznaczają, iż wszyscy spadkobiercy, którzy nie złozyli żadnych oświadczeń dotyczących przyjęcia lub odrzucenia spadku – przyjęli go z dobrodziejstwem inwentarza. Natomiast przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, iż spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, czyli do wysokości aktywów. W przypadku, gdy spadkodawca pozostawił jedynie długi, de facto spadkobiercy nie będą za te długi w ogóle odpowiadać.