Opodatkowanie dochodu z pracy za granicą

Odpowiedź prawnika: Opodatkowanie dochodu z pracy za granicą

Osoby fizyczne (nie tylko obywatele), których miejscem zamieszkania jest terytorium Polski, podlegają w naszym kraju obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na kraj, w którym uzyskały przychody. Jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy, który został określony w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nałożenie przez ustawodawcę takiego obowiązku oznacza, że każdy podatnik mający w Polsce miejsce zamieszkania zobowiązany jest uwzględnić w rozliczeniu podatkowym zarówno przychody uzyskane w kraju, jak i za granicą. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają dochody zarówno w Polsce jak i w Wielkiej Brytanii. Tak jednak nie jest do końca o czym niżej.

Przepisy prawa podatkowego nie definiują określenia "miejsce zamieszkania", aby wyjaśnić jego znaczenie należy posłużyć się definicją zawartą w art. 25 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tą definicją miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy dotyczące nieograniczonego obowiązku podatkowego (art. 3 ust. 1) stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska. W przypadku dochodów z pracy znajdują zastosowanie dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:

• wyłączenie z progresją,

• odliczenie proporcjonalne (Wielka Brytania).

Metoda odliczenia podatku zapłaconego za granicą (zwana inaczej metodą zaliczenia, potrącenia lub kredytu podatkowego) polega na tym, że w Polsce podatek zapłacony za granicą podlega odliczeniu od podatku obliczonego od łącznych dochodów uzyskanych w roku podatkowym, ale tylko do wysokości podatku przypadającego na dochód uzyskany za granicą. Pani jednak nie osiąga dochodów w Polsce.

Taką właśnie umowa została zawarta z Wielka Brytanią. W art. 15 owej umowy czytamy, że w odniesieniu do Pani sytuacji wynagrodzenia za pracę, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (Polsce) osiąga z pracy najemnej, mogą być opodatkowane tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie (Anglia).

Jeżeli praca jest tam wykonywana, to osiągane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie. Bez względu na powyższe postanowienia wynagrodzenia, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie [Polska] osiąga z pracy najemnej wykonywanej na terenie drugiego Umawiającego się Państwa [Anglia], mogą być opodatkowane tylko w pierwszym Państwie [Polska], jeżeli:

1. odbiorca przebywa w drugim Państwie łącznie nie dłużej niż 183 dni podczas danego roku podatkowego i

2. wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma w tym drugim Państwie miejsca zamieszkania lub siedziby, i [Tylko firma z siedzibą w Anglii]

3. wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie. [Firma z Anglii nie może mieć oddziału w Polsce].

Bez względu na poprzednie postanowienia niniejszego artykułu wynagrodzenia z pracy najemnej wykonywanej na pokładzie statku morskiego, samolotu, pojazdu szynowego lub drogowego w komunikacji międzynarodowej mogą być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa. Właśnie do Pani sytuacji będzie miało zastosowanie to uregulowanie. Zatem Pani dochody będą opodatkowane tylko w Anglii mimo posiadania bądź polskiego bądź brytyjskiego obywatelstwa i zamieszkiwania w Polsce.

Podatnicy, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce i w 2004 r. osiągnęli dochody w kraju i za granicą, mają obowiązek złożyć zeznanie roczne, wykazując w nim wszystkie swoje dochody (krajowe i zagraniczne).

Natomiast w przypadku podatników osiągających dochody tylko za granicą, obowiązek złożenia zeznania rocznego zależy od przyjętej w umowie metody zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu.

W sytuacji gdy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nakazuje stosować metodę odliczenia podatku, dochód uzyskany za granicą podlega zsumowaniu z dochodem uzyskanym w kraju, a podatek zapłacony za granicą podlega odliczeniu od podatku należnego w Polsce od całości dochodów. Jeśli umowa międzynarodowa przewiduje metodę odliczenia podatku, a zagraniczne dochody przewyższają dochody zwolnione z opodatkowania (o dochodach zwolnionych z opodatkowania piszemy w dalszej część artykułu), to zawsze istnieje obowiązek złożenia zeznanie rocznego, nawet w przypadku gdy są to jedyne dochody podatnika. Dochody uzyskane za granicą rozlicza się na formularzu PIT-36.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku pozostaje część dochodów osób, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących tam dochody ze stosunku pracy - w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym wykonywana była praca. Od dnia 1 stycznia 2004 r. zwolnienie ma zastosowanie tylko do dochodów, które nie przekraczają rocznie równowartości trzydziestu diet. W związku z tym powszechnie przyjmuje się, że od dochodu uzyskanego za granicą wyrażonego w walucie obcej należy odliczyć, przed przeliczeniem na złote, wartość diet wyrażoną w tej samej walucie (w niektórych przypadkach konieczne będzie jednak stosowne przeliczenie, aby doprowadzić do wspólnej waluty równowartość diet i osiągnięte przychody).

Jeżeli w 2004 r. podatnik za granicą zarobił nie więcej niż 960 GBP (32 GBP x 30) w Wielkiej Brytanii, nie powinien tych dochodów uwzględniać w swoim zeznaniu rocznym.

Osobom, które uzyskują przychody ze stosunku pracy (oraz stosunku służbowego, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy) przysługują koszty uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 ustawy. Co ważne, ustawodawca w tym przepisie nie wyłącza przychodów uzyskanych z pracy za granicą. W związku z tym podatnik uzyskujący przychody z tego źródła, ale położonego za granicą, nie jest pozbawiony prawa do pomniejszenia tych przychodów o koszty uzyskania przychodów.

Dochód z pracy za granicą (pomniejszony o dochód w wysokości stanowiącej równowartość 30 diet) może być pomniejszony o kwoty wymienione w art. 26 ust. 1 ustawy, np. z tytułu dokonanych darowizn, wydatków na cele rehabilitacyjne.

Ponadto, dochód można zmniejszyć o składki określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. zapłacone w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że nie można dochodu pomniejszyć o składki zapłacone na podstawie przepisów obowiązujących za granicą.

Zatem może Pani skorzystać z powyższych ulg podatkowych. Z uwagi na fakt, że nie posiadamy dostatecznej ilości danych nie jesteśmy w stanie dokładnie ustalić należności podatkowej w Polsce. Podajemy poniżej przykład obrazujący sposób obliczania podatku. Przykład

Podatnik w 2004 r. uzyskał następujące dochody:

Suma dochodów wyniosła 110.000,00 zł.

Przyjmijmy, że w Holandii zapłacił podatek w wysokości 25.000,00 zł.

Podatek od sumy dochodów osiąganych przez podatnika obliczony według skali podatkowej wynosi 31.992,48 zł, tj. 17.611,68 zł + 40% od kwoty 35.952,00 zł (110.000,00 zł - 74.048,00 zł).

Na dochód uzyskany za granicą przypada proporcjonalnie  

Kwota podatku przypadająca na dochód uzyskany za granicą jest niższa niż podatek tam zapłacony, zatem podatek zapłacony w Holandii nie może być w całości zaliczony na poczet podatku dochodowego należnego w Polsce, lecz tylko do wysokości podatku przypadającego na dochód uzyskany za granicą, tj. w kwocie 23.267,26 zł.

Podatnik w Polsce zapłaci podatek w wysokości (po zaokrągleniu) 8.725,20 zł (31.992,48 zł - 23.267,26 zł).