Pożyczka od udziałowca a PCC

Pytanie klienta:

""Ustawa o PCC zwalnia od podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczkę, której udziela udziałowiec spółce z o.o. (w której posiada udziały). Nie trudno sobie wyobrazić sytuację, w której potrzebująca dofinansowania sp. z o.o. w zamian za pokaźną pożyczkę doprowadzi do zbycia małego udziału - oszczędzając na tym równie pokaźny podatek od czynności cywilnoprawnych. Czy umowa pożyczki pomiędzy osobą fizyczną a spółką z o.o., powiązana ze zbyciem niewielkiego udziału, jest zwolniona od PCC? Czy istnieje możliwość zakwestionowania takiej czynności w sytuacji przykładowej: osoba fizyczna nabywa udziały Sp. z o.o. a dnia następnego owa osoba staje się pożyczkodawcą?""

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z art. 9 punkt 10 lit. h) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej (np. sp. z o.o.). Przepis nie dookreśla, że wspólnik musi być wspólnikiem jakiś okres przed udzieleniem pożyczki, nie wskazuje też, że wspólnik musi mieć określony udział w kapitale spółki. Możliwa jest zatem sytuacja, w której osoba obejmuje niewielki udział w spółce, a następnego dnia udziela spółce dużej pożyczki.

Organy podatkowe mają oczywiście prawo oceny i zakwestionowania takich czynności. Jak stanowi bowiem art. 199a § 1 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności.

Mając powyższe na uwadze być może warto rozważyć możliwość skorzystania z innego zwolnienia z PCC – zgodnie z art. 9 punkt 10 lit. g) ustawy o PCC zwolnione są pożyczki na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej, pod warunkiem udokumentowania, że pieniądze będące przedmiotem pożyczki zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków poniesionych na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej w ciągu 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy albo wykorzystania w tym okresie rzeczy oznaczonych co do gatunku, stanowiących przedmiot pożyczki. W tym przypadku nie jest wymagane, aby pożyczkodawca był wspólnikiem spółki; wymaga się jedynie przeznaczenia pieniędzy na prowadzenie działalności gospodarczej w ciągu 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy pożyczki.

Piotr Geliński - Doradca podatkowy

Doradca podatkowy nr 10841; magister prawa (absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego).

Od 2002 r. zdobywał doświadczenie jako współpracownik znanych kancelarii prawnych i kancelarii doradztwa podatkowego. Od 2008 r. wykonuje zawód doradcy podatkowego obecnie w formie spółki doradztwa podatkowego;

Specjalizuje się w: udzielaniu porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych; analizie obciążeń podatkowych i ich optymalizacji, planowaniu podatkowym; ocenie umów pod względem wynikających z nich obowiązków podatkowych; doradztwie w sporach z organami podatkowymi, podczas kontroli podatkowej i skarbowej oraz w postępowaniach z zakresu zobowiązań podatkowych, w tym także w postępowaniach sądowoadministracyjnych.