Pozyskiwanie drewna z prywatnego lasu - zasady prawne i obowiązki właścicieli

Pytanie klienta:

""Jestem rolnikiem i posiadam również las. Proszę o wyjaśnienie jakich ograniczeń w pozyskiwaniu przeze mnie drzewa. Mam propozycję od firmy, która chciałaby zakupić ode mnie drewno. Jej właściciel poinformował mnie, że nie muszę w starostwie powiatowym (które ma nadzór nad lasami prywatnymi) zgłaszać faktu pozyskania drewna średniowymiarowego, a on wystawi w moim imieniu fakturę RR dokumentującą tą transakcję. Czy ma rację? Jakie przepisy regulują taką sytuację?""

Odpowiedź prawnika:

Uwaga! Informacja przekazana przez wspomnianą w pytaniu firmę nie jest prawidłowa. Każde pozyskanie drewna z lasu prywatnego musi być zgłoszone do właściwych organów i wymaga cechowania, niezależnie od wymiaru drewna.

Podstawowe zasady prawne

Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (tekst jednolity Dz.U. 2025 poz. 567) reguluje zasady prowadzenia gospodarki leśnej we wszystkich lasach, w tym prywatnych. Zgodnie z tymi przepisami właściciele lasów prywatnych mają określone obowiązki oraz ograniczenia w pozyskiwaniu drewna.

Obowiązki właściciela lasu prywatnego

Właściciel lasu ma obowiązek zapewnienia powszechnej ochrony lasów, w szczególności:

Ochrona przeciwpożarowa

Wykonywanie zabiegów profilaktycznych i ochronnych zapobiegających powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów

Ochrona zdrowotności

Zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie nadmiernie pojawiających się organizmów szkodliwych

Ochrona środowiska

Ochrona gleby i wód leśnych oraz zachowanie naturalnych bagien i torfowisk

Zasady pozyskiwania drewna

Pozyskiwanie drewna z lasu prywatnego może odbywać się wyłącznie:

Na podstawie UPUL

Uproszczony Plan Urządzenia Lasu określa maksymalną ilość drewna do pozyskania w ciągu 10-letniego okresu gospodarczego, nie przekraczającą możliwości produkcyjnych lasu

Na podstawie decyzji starosty

W przypadku braku UPUL lub konieczności wykonania cięć sanitarnych (złomy, wywroty, posusz, drzewa chore)

Procedura pozyskania drewna krok po kroku

1. Sprawdzenie dokumentów

Właściciel sprawdza UPUL lub występuje o decyzję starosty określającą zakres dopuszczalnych cięć

2. Wykonanie wycinki

Wycinka zgodnie z planem lub decyzją, drzewa okrzesane i pozostawione przy pniach

3. Zgłoszenie do cechowania

Złożenie "Wniosku o cechowanie drewna oraz wydanie świadectwa legalności pozyskania drewna" do nadleśnictwa lub starostwa

4. Cechowanie przez organ

Starosta (lub upoważniony leśnik) dokonuje cechowania drewna w miejscu pozyskania

5. Otrzymanie świadectwa

Wydanie bezpłatnego "Świadectwa legalności pozyskania drewna" umożliwiającego transport i sprzedaż

Nadzór nad lasami prywatnymi

Zgodnie z art. 5 ustawy o lasach nadzór nad gospodarką leśną w lasach prywatnych sprawuje starosta. Około 50% starostw powierza jednak prowadzenie tego nadzoru nadleśnictwom na podstawie porozumienia.

Ważne: Informację o tym, kto sprawuje nadzór nad konkretnym lasem prywatnym, najlepiej uzyskać kontaktując się bezpośrednio z właściwym starostwem powiatowym.

Obowiązkowe cechowanie drewna

Każde drewno pozyskane w lasach prywatnych podlega ocechowaniu, bez wyjątków. Ustawa nie przewiduje żadnych odstępstw od tego obowiązku, niezależnie od wymiarów drewna czy jego przeznaczenia.

Cechowanie polega na umieszczeniu na pozyskanym drewnie znaku graficznego, literowego lub cyfrowego oraz kolejnego numeru sztuki albo numeru stosu drewna. Cechowania drewna w lasach prywatnych dokonuje się w miejscu jego pozyskania.

Konsekwencje prawne nielegalnego pozyskania

Właściciel lasu, który pozyskuje drewno niezgodnie z przepisami, podlega odpowiedzialności karnej:

  • Mandat karny: do 500 zł (nakładany przez policję)
  • Grzywna sądowa: od 20 do 5000 zł (art. 158 kodeksu wykroczeń)
  • Przepadek drewna: sąd orzeka przepadek nielegalnie pozyskanego drewna

Współwłasność lasu

W przypadku gdy las znajduje się we współwłasności kilku osób, pozyskanie drewna wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli. Wniosek o cechowanie musi być podpisany przez wszystkich współwłaścicieli lub jeden z nich musi uzyskać zgodę sądu na działanie w imieniu pozostałych.

Obowiązek odnowienia drzewostanu

Właściciel ma obowiązek ponownego wprowadzenia roślinności leśnej w okresie do 2 lat od usunięcia drzewostanu (w przypadku szkód wywołanych przez klęski żywiołowe - do 5 lat).

Podsumowanie - najważniejsze zasady

  • Każde pozyskanie drewna z lasu prywatnego musi być zgodne z UPUL lub decyzją starosty
  • Obowiązkowe cechowanie - bez wyjątków, niezależnie od wymiarów drewna
  • Świadectwo legalności jest niezbędne do transportu i sprzedaży drewna
  • Brak zgłoszenia i cechowania oznacza nielegalne pozyskanie drewna
  • Firma nie może samodzielnie wystawiać dokumentów potwierdzających legalność drewna
  • Kary za naruszenie przepisów są dotkliwe - do 5000 zł grzywny plus przepadek drewna

Wniosek: Informacja przekazana przez firmę jest całkowicie nieprawdziwa. Każde pozyskanie drewna z lasu prywatnego musi być zgłoszone do starosty (lub upoważnionego nadleśniczego) i poddane procedurze cechowania, niezależnie od wymiarów drewna. Tylko organ publiczny może wydać świadectwo legalności pozyskania drewna.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.