Przeszukanie mieszkania w porze nocnej

Odpowiedź prawnika: Przeszukanie mieszkania w porze nocnej

Kwestie związane z przeszukaniem mieszkania i dopuszczalnością tego przeszukania regulują przepisy kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z jego przepisami przeszukanie pomieszczeń i innych miejsc jest możliwe w sytuacji, gdy jego celem byłoby wykrycie lub zatrzymanie albo przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej, a także znalezienie rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym, jeżeli istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że osoba podejrzana lub wymienione rzeczy tam się znajdują. Wynika więc z tego, iż w pierwszej kolejności musi zachodzić prawdopodobieństwo ziszczenia się któregoś z powyższych warunków (np. że w pomieszczeniu znajdują się przedmioty, które mogą stanowić dowód w sprawie). W praktyce powinno to wyglądać tak, iż sędzia lub urzędnik prowadzący dochodzenie ma obowiązek przede wszystkim za pomocą przesłuchania danej osoby upewnić się, czy poszukiwany człowiek lub rzecz u niej się znajdują, a w razie odpowiedzi przeczącej będzie mógł przystąpić do rewizji dopiero wtedy, gdy z odpowiedzi przesłuchanego wyniknie uzasadnione podejrzenie, że przesłuchany świadomie lub nieświadomie takiego poszukiwanego człowieka lub rzeczy ukrywa. Przeszukanie może być stosowane w sytuacjach ważkich, bowiem waga ewentualnego przestępstwa musi uzasadniać jego przeprowadzenie. Zgodnie z artykułem 220 powołanego powyżej kodeksu postępowania karnego przeszukania może dokonać prokurator albo na polecenie sądu lub prokuratora Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawie - także inny organ. Natomiast postanowienie sądu lub prokuratora należy okazać osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone. Z powyższego wynika więc jasno, iż co do zasady przeszukanie możliwe jest tylko na podstawie postanowienia o takim przeszukaniu wydanym przez sąd lub przez prokuratora. Ten sam przepis przewiduje jednak wyjątki. Mianowicie w wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Oznacza to, iż możliwe i zgodne z prawem są także przeszukania dokonane tylko po okazaniu legitymacji służbowej, oczywiście pod warunkiem, że jest to przypadek nie cierpiący zwłoki. Poza tym proszę pamiętać, iż kodeks i tak nakazuje, aby w/w postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia doręczyć osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynności na zgłoszone do protokołu żądanie tej osoby. O prawie zgłoszenia żądania należy ją pouczyć. Przeszukanie co do zasady powinno odbyć się w ciągu dnia. Jednak zgodnie z artykułem 221 kodeksu postępowania karnego przeszukania zamieszkałych pomieszczeń można dokonać w porze nocnej tylko w wypadkach nie cierpiących zwłoki; za porę nocną uważa się czas od godziny 22 do godziny 6. Natomiast przeszukanie rozpoczęte za dnia można prowadzić nadal mimo nastania pory nocnej. W porze nocnej można przeszukać (bez dodatkowych ograniczeń) lokale dostępne w tym czasie dla nieokreślonej liczby osób albo służące do przechowywania przedmiotów. Jeżeli więc w opisanym przypadku, przeszukanie spełniało warunki, według których było przeszukaniem nie cierpiącym zwłoki, to w pełni zgodne z prawem było przeprowadzenie go bez postanowienia sądu lub prokuratora i w godzinach nocnych.