Szkoda wyrządzona sąsiadowi przez wykonawcę
Pytanie:
"W lipcu 2018 zleciłem wykonanie ogrodzenia mojej posesji firmie D, która w zakresie swojej działalności prowadzi takie prace budowlane. Przed rozpoczęciem robót firma otrzymała ode mnie wyrys z mapy geodezyjnej z zaznaczonym przebiegiem mediów na mojej działce i w jej pobliżu. Podczas wykonywania prac ziemnych pracownicy firmy uszkodzili kabel energetyczny przebiegający obok mojego ogrodzenia zasilający posesję sąsiada. Podczas uszkodzenia byłem nieobecny, przebywałem za granicą. Żona nie uczestniczyła w oględzinach. Natomiast sąsiad był obecny przy uszkodzeniu i naprawie. Kabel został w tym samym dniu naprawiony przez elektryka z firmy D. Po zakończeniu robót rozliczyłem się z firmą na podstawie faktury Vat. Wówczas sąsiad nie zgłaszał do mnie żadnych roszczeń. We wrześniu wystąpiły obfite opady deszczu. Znów byłem nieobecny w domu, ponieważ wraz z małżonką przebywałem na wczasach w Egipcie. W/g zdania sąsiada opady deszczu spowodowały zwarcie i przepalenie się kabla. Sąsiad twierdzi, że kilkakrotnie wzywał patrol energetyczny i że posiada ekspertyzy wskazujące na niewłaściwy sposób naprawy kabla. Sąsiad prawdopodobnie próbował się ze mną skontaktować w tym czasie, ale będąc w Egipcie nie odbierałem telefonów z nieznanych numerów ze względu na wysoki koszt roamingu. W dniu 08.09.08 sąsiad wynajął firmę elektryczną i ułożył nowy kabel. 08.10.08 otrzymałem od sąsiada pisemne wezwanie i kopie faktur do wpłaty na jego konto kwoty 3289 zł w terminie 7 dni. W swoim piśmie sąsiad zaznaczył wyraźnie, że przy braku wpłaty skieruje przeciwko mnie sprawę do sądu. Kopię wezwania za poświadczeniem odbioru przekazałem prezesowi firmy D, która była wykonawcą robót i sprawcą domniemanego uszkodzenia kabla. W terminie 7 dni wysłałem za poświadczeniem odbioru pismo do sąsiada odrzucające jego roszczenia w całości. Powołałem się na art. 429 KC i wskazałem firmę D jako ewentualnego sprawcę szkody, ale bez przesądzania o odpowiedzialności odszkodowawczej. Sąsiad nadal podtrzymuje swoje roszczenia wobec mnie i nie kieruje roszczeń do firmy D. Obawiam się wezwania do sądu w najbliższym czasie. Oczywiście wołałbym tego uniknąć. Czy w w/w sprawie ma zastosowanie art. 429 KC? Jakie jest orzecznictwo sądów w podobnych sprawach? Czy zaniedbałem jakieś czynności prawne i co jeszcze powinienem zrobić?"
Odpowiedź prawnika: Szkoda wyrządzona sąsiadowi przez wykonawcę
Zgodnie z art. 429 kodeksu cywilnego kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.
Przedstawioną sytuację można rozpatrywać łącznie, dla porównania, z art. 430 kc, który stanowi, iż kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
Z opisu sytuacji wynika, że mamy do czynienia z wyłączeniem Pana odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 429 kodeksu cywilnego (w w/w sprawie ma zastosowanie art. 429 kc).
Poniżej cytujemy kilka interesujących wyroków, dotyczących relacji inwestor - wykonawca:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 9 lipca 1998 r. II CKN 835/97
Inwestor, który zlecił prowadzenie budowy i wykonywanie nadzoru inwestorskiego wyspecjalizowanemu przedsiębiorstwu, nie może skutecznie powołać się na przewidziane w art. 429 kc przesłanki zwolnienia od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej w trakcie budowy, w sytuacji gdy mógł z łatwością przewidzieć wystąpienie tej szkody już na etapie zatwierdzania projektu technicznego realizacji inwestycji.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 29 kwietnia 1981 r. IV CR 121/81
1. Nie istnieje ogólna zasada współodpowiedzialności inwestora i wykonawcy za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym przez wykonawcę osobie trzeciej przy wykonywaniu robót budowlanych zleconych przez inwestora. Brak jest jakiegokolwiek przepisu, który by odpowiedzialność taką wprowadził. Nie wynika ona także z przepisów Prawa budowlanego z dnia 24 października 1974 r. (Dz. U. 1974 r. Nr 38 poz. 228), w szczególności z art. 50-51, zamieszczonych w rozdziale 9 - „Kontrola wewnętrzna działalności budowlanej".
2. Inwestor, który powierza wykonanie robót budowlanych wyspecjalizowanemu przedsiębiorstwu budowlanemu, nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez jego pracowników przy wykonywaniu zleconych robót (art. 429 kc). Przepis ten ma zastosowanie także wtedy, gdy inwestorem jest jednostka organizacyjna Skarbu Państwa, odpowiadającego na podstawie art. 417 § 1 kc za szkodę wyrządzoną osobom trzecim przez jego funkcjonariuszy przy wykonywaniu powierzonych im obowiązków.
W tym miejscu należałoby skomentować, iż w/w wyrok odnosi się do poprzednio obowiązującego prawa budowlanego (choć z opisu sytuacji wynika, że budowa dotyczyła ogrodzenia, do którego nie jest wymagane zgłoszenie). Zgodnie z jego art. 50 jednostki organizacyjne i osoby fizyczne uczestniczące w projektowaniu, przygotowywaniu i wykonywaniu robót budowlanych są obowiązane zapewnić właściwy przebieg tych robót, odpowiednią ich jakość oraz zgodność z obowiązującymi przepisami, potrzebami użytkowymi i interesem społecznym.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami (art. 18 ustawy Prawo budowlane) do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie:
-
opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów,
-
objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
-
opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
-
wykonania i odbioru robót budowlanych,
-
w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych
- przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.
Naszym zdaniem jednak powyższa zmiana przepisów nie wpływa na konkluzję płynącą z wyroku - inwestor, który powierza wykonanie robót budowlanych wyspecjalizowanemu przedsiębiorstwu budowlanemu, nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez jego pracowników przy wykonywaniu zleconych robót.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 11 listopada 1977 r. IV CR 308/77
W świetle art. 429 kc inwestor jest zwolniony od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez przedsiębiorstwo trudniące się zawodowo wykonywaniem powierzonych przez niego robót, nie jest natomiast zwolniony od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną jego własnym zaniedbaniem.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 marca 2006 r. I ACa 977/2005
Odpowiedzialność za sposób prowadzenia robót budowlanych (w tym za zabezpieczenie terenu budowy przed osobami nieupoważnionymi) ponosi wykonawca robót a nie inwestor.
Z opisu sytuacji nie wynika, by dopuścił się Pan zaniedbań.
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?