Trudność ze spłatą zachowku

Odpowiedź prawnika: Trudność ze spłatą zachowku

Na wstępie należy stwierdzić, iż w przypadku uprawomocnienia się orzeczenia ustanawiającego zachowek, powstaje wierzytelność pieniężna. Spadkobierca (dłużnik) jest zobowiązany do zapłaty sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego do zachowku (wierzyciela). Fakt, iż wierzytelność ta powstała w oparciu o ustalenie zachowku, nie ma wpływu na sposób jej dochodzenia. Tak więc, wierzyciel może dochodzić wykonania powyższej wierzytelności w dowolny sposób, w taki, w jaki dochodzi się długów pieniężnych.

Nie ma wątpliwości, iż najlepszym rozwiązaniem w powyższej sytuacji byłoby wnioskowanie do wierzyciela o rozłożenie długu wynikającego z zachowku na raty. Jak jednak wskazuje Pan w stanie faktycznym, uprawniony do zachowku (wierzyciel) nie jest skłonny do takich ustępstw.

Jeżeli nie ma możliwości porozumienia się stron, co do faktu rozłożenia zadłużenia na raty, dłużnik może powołać się w na art. 320 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: kpc), który stanowi: W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.

Art. 320 kpc daje sądowi możliwość orzekania o sposobie spełnienia świadczenia w sposób bardziej dogodny dla zobowiązanego, aniżeli wynikałoby to z regulacji prawa materialnego. Pozwany powinien więc przed wydaniem wyroku wystąpić z wnioskiem o rozłożenie na raty dochodzonej w procesie należności i uzasadnić swój wniosek.

Należy zwrócić uwagę, że instytucja rozłożenia na raty świadczenia może być zastosowana jedynie, gdy zachodzą szczególne okoliczności. Powołany przepis kreuje jedynie możliwość dokonania rozłożenia po stronie sądu, a nie jest jego obowiązkiem.

Nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jak sąd w powyższej sytuacji może zdecydować. Wpływ na jego decyzje będzie miało wiele czynników. Nie istnieją również statystyki stosowania tego przepisu w praktyce.