Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa,wydaje się z urzędu lub na skutek zawiadomienia o przestępstwie postanowienie o wszczęciu śledztwa, w którym określa się czyn będący przedmiotem postępowania oraz jego kwalifikację prawną (art. 303 kpk). Jeżeli postępowanie nie dostarczyło podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, a nie zachodzą warunki określone w art. 324 kpk, śledztwo zostaje umorzone. Postanowienie o umorzeniu śledztwa powinno zawierać m.in. dokładne określenie czynu i jego kwalifikacji prawnej oraz wskazanie przyczyn umorzenia.
Jedną z przyczyn umorzenia jest brak wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej. Jeżeli ustawa karna przewiduje ściganie przestępstwa na wniosek osoby uprawnionej, brak wniosku osoby pokrzywdzonej jest podstawą do umorzenia postępowania. Przykładowo, przestępstwem ścigany na wniosek jest przestępstwo zgwałcenia (art. 197 kodeksu karnego). Jeśli zostało wszczęte postępowanie przygotowawcze (np. na skutek donosu sąsiada), a osoba pokrzywdzona tym przestępstwem nie złożyła wniosku o ściganie wówczas jest podstawa do umorzenia postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt. 10) kpk.
Złożenie wniosku o ściganie jest prawem (art. 12 kpk), a nie obowiązkiem pokrzywdzonego, który może z tego prawa zrezygnować. Organ ścigania powinien pouczyć osobę uprawnioną do złożenia wniosku o przysługującym jej uprawnieniu (art. 12 § 1 zd. 2 kpk).