Ustanowienie bezpłatnej dożywotnej służebności

Pytanie:

"Wraz z ojcem jesteśmy właścicielami lokalu mieszkalnego w udziale wynoszącym: ja - 1/4, tato 3/4 części. Chcielibyśmy ustanowić notarialnie bezpłatną dożywotnią służebność mieszkania na rzecz osoby trzeciej, która, formalnie, jest dla nas \"obcą osobą\". Zasięgnęłam troszkę informacji na temat podatku od ustanowienia bezpłatnej służebności osobistej i okazuje się, że koszty te są niepokojąco wysokie. Cytuję: \"W wyniku ostatniej nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, dla potrzeb obliczenia kwoty należnego podatku od ustanowienia nieodpłatnej służebności osobistej jej roczna wartość została ustalona jako 4 proc. wartości rzeczy obciążonej służebnością. Jeśli służebność została ustanowiona na czas nieokreślony (np. na czas życia uprawnionego), podstawą opodatkowania jest 4 proc. wartości obciążonej nieruchomości przemnożone przez 10 lat, czyli tak naprawdę 40 proc. wartości całej nieruchomości, na której służebność ta została ustanowiona. (...) obowiązkowi podatkowemu podlega osoba fizyczna, na rzecz której ustanowiono służebność nieodpłatną. Obowiązek ten powstaje z chwilą ustanowienia tego prawa. (...) podstawą opodatkowania jest wartość powtarzających się świadczeń (w tym przypadku prawa służebności) w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego przy ustanowieniu służebności na czas określony przez liczbę lat lub ich części, zaś w przypadku ustanowienia świadczeń na czas nieokreślony ? przez 10 lat. Roczną wartość świadczenia w postaci służebności ustala się w wysokości 4 proc. rzeczy nią obciążonej. Dopiero od tak obliczonej podstawy opodatkowania oblicza się podatek (...) takie ustalenie podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przy służebności w praktyce oznacza, że w przypadku umów zawartych na czas nieoznaczony podstawa opodatkowania będzie równa 40 proc. wartości całej obciążanej nieruchomości (...) W przypadku nieokreślonego z góry czasu użytkowania lub służebności maksymalna podstawa opodatkowania to 40 proc. wartości rzeczy (...) Wówczas może się okazać, że wartość podatku, która w zależności od wartości podstawy opodatkowania wynosi od 3 do 20 proc. tej podstawy(...) Przepraszam, że zawarłam w treści dwukrotnie te same informacje. Nie chciałam opuścić niczego ważnego. Moje pytanie dotyczy wysokości podatku. Notariusz poinformowała nas, że od nieruchomości wartej ok 100000 zł zapłacimy podatek 4000 zł i że będzie to opłata jednorazowa. Proszę o potwierdzenie tej informacji. Jesteśmy w stanie zapłacić jednorazowo 4000 zł podatku, ale jeżeli okazałoby się, że opłata ta miałaby powtarzać się co rok - musielibyśmy zrezygnować."

Odpowiedź prawnika: Ustanowienie bezpłatnej dożywotnej służebności

Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. nieodpłatnej służebności.

Odnośnie podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego w razie ustanowienia świadczeń na czas nieokreślony - przez 10 lat. Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4% wartości rzeczy obciążonej służebnością.

Zatem od wartości służebności ustanowionej na czas nieoznaczony podatek od spadków i darowizn wyniesie 40% podstawy opodatkowania (wartości nieruchomości obciążonej służebnością). W przypadku osób obcych wolna od podatku jest przy tym kwota 4 902 zł, a od pozostałej kwoty podatek wyniesie do 10 278 zł – 12%, do 20 556  zł - 1 233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł, a ponad 20.556 zł - 2 877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł.

Faktycznie zatem przy wartości nieruchomości 100.000 zł, będącej własnością dwóch osób w udziałach po 1 / 4 i 3 / 4, podstawa opodatkowania wynosi odpowiednio 10.000 zł i 30.000 zł, a więc podatek wyniesie odpowiednio 612 zł i 3.785 zł. Podatek jest płatny jednorazowo, a nie corocznie.


Piotr Geliński

Doradca podatkowy

Doradca podatkowy nr 10841; magister prawa (absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego).

Od 2002 r. zdobywał doświadczenie jako współpracownik znanych kancelarii prawnych i kancelarii doradztwa podatkowego. Od 2008 r. wykonuje zawód doradcy podatkowego obecnie w formie spółki doradztwa podatkowego;

Specjalizuje się w: udzielaniu porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych; analizie obciążeń podatkowych i ich optymalizacji, planowaniu podatkowym; ocenie umów pod względem wynikających z nich obowiązków podatkowych; doradztwie w sporach z organami podatkowymi, podczas kontroli podatkowej i skarbowej oraz w postępowaniach z zakresu zobowiązań podatkowych, w tym także w postępowaniach sądowoadministracyjnych.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika