Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z przepisem art. 1039 § 1 zdanie pierwsze jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.
W świetle powyższego matka mogła więc uczynić na rzecz Pani brata darowiznę z wyłączeniem zaliczania jej na schedę spadkową. Oświadczenie spadkodawcy o zwolnieniu darowizny z obowiązku zaliczenia może być złożone przy dokonywaniu tej darowizny lub w innym momencie. Zachowanie określonej formy nie jest tutaj wymagane. Jeżeli spadkodawca sporządza testament, którego treść nie wyłącza dziedziczenia z ustawy (np. zawiera jedynie zapisy), może także w testamencie zawrzeć postanowienie o wyłączeniu darowizny od obowiązku zaliczenia.
Jedyną możliwością sprawdzenia czy darowizna została rzeczywiście dokonana jest uzyskanie wglądu do ksiąg wieczystych, skąd dowie się Pani kiedy umowa została zawarta i jaka wielkość udziału została darowana Pani bratu. Natomiast okoliczność wyłączenia zaliczania darowizny na schedę spadkową po Pani matce będzie brana pod uwagę przy dokonywaniu działu spadku – jeżeli będzie to dział sądowy, sąd będzie badał te okoliczność w toku postępowania.