Wymóg organizowania palarni

Odpowiedź prawnika: Wymóg organizowania palarni

Dotychczas zgodnie z przepisem §105 ust. 1 r.b.h.p wskazywano obowiązek po stronie pracodawcy w zakresie zapewnienia pracownikom dostępu do pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych, których rodzaj, ilość i wielkość powinny być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników.
Jednym z takich pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, które powinno być zapewnione w zakładzie pracy jest palarnia. Ustawodawca w § 3 ust. 2 załącznika nr 3 do r.b.h.p. nakazuje pracodawcy zatrudniającemu do dwudziestu pracowników zapewnienie, co najmniej ustępów i umywalek, a także warunków do higienicznego przechowywania odzieży własnej (domowej), roboczej i ochronnej oraz do higienicznego spożywania posiłków. Ponieważ w przepisie tym nie wskazano pomieszczenia palarni, można przyjąć, że takie pomieszczenie ma obowiązek zapewnić pracodawca w momencie zatrudnienia co najmniej 20 pracowników. Wymaganie to potwierdził wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 marca 2006 r. stwierdzający "Palarnia musi znaleźć się w każdym budynku, w którym pracuje ponad 20 osób, niezależnie od tego, ile z nich pali papierosy. Z przepisów wynika obowiązek tworzenia palarni" (II SA/Wa 1881/05).

Jednakże pracodawca nie zatrudniający pracowników palących, nie musi tworzyć palarni, gdyż nie będzie ono spełniało swojego podstawowego przeznaczenia, a jednocześnie mówią o tym przepisy § 40 i 41 r.b.h.p. Ponadto jeżeli pracodawca zatrudnia osoby palące wyroby tytoniowe, ale ze względu na organizację pracy (np. praca w terenie - poza siedzibą zakładu pracy) osoby takie nie przebywają na terenie zakładu pracy - to w tym przypadku również nie ma obowiązku tworzenia palarni, bowiem zapewnione jest przestrzeganie art. 5 u.o.z.t. dotyczącego zakazu palenia w pomieszczeniach zakładu pracy oraz zgodność z przepisem § 41 r.b.h.p. (brak pracowników, którzy korzystaliby z palarni na terenie zakładu pracy).

Osoby przebywające na urlopie pozostają nadal zatrudnione przez danego pracodawcę, zatem w tym konkretnym stanie faktycznym przesłanka zatrudnienia minimum 20 pracowników jest spełniona, czyli nadal istniałby wymóg stworzenia palarni na terenie zakładu pracy, chyba że żaden z pozostałych 19 pracowników nie byłby osobą palącą i nie zachodziłaby tym samym konieczność wyznaczania specjalnego miejsca do palenia.

Jednakże kiedy pracodawca nie chce w ogóle tworzyć specjalnie wydzielonych miejsc do palenia wyrobów tytoniowych z pomocą przychodzi mu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.) zmienionego na podstawie nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 81, poz. 529) dalej u.o.z. - obowiązującej od dnia 15 listopada 2010 r. (art. 1 pkt 2), zabrania się palenia wyrobów tytoniowych, z zastrzeżeniem art. 5a:

1. na terenie zakładów opieki zdrowotnej i w pomieszczeniach innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,

2. na terenie jednostek organizacyjnych systemu oświaty, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej,

3. na terenie uczelni,

4. w pomieszczeniach zakładów pracy innych niż wymienione w pkt 1 i 2,

5. (..)

Nowelizacja ta zmieniła całkowicie dotychczasowe uregulowania w zakresie ochrony zdrowia w miejscu pracy i zakłada pełne zniesienie obowiązku tworzenia palarni we wszystkich zakładach pracy. W myśl nowych przepisów spod zakazu palenia wyrobów tytoniowych na terenie zakładu pracy będą wyłączone jedynie specjalnie przystosowane miejsca (palarnie). Jednakże tworzenie palarni będzie dobrowolne i zależeć będzie jedynie od dobrej woli pracodawcy.

Od 15 listopada, pracodawca, właścicielu lub zarządzający obiektem pracy, w którym istnieje całkowity zakaz palenia wyrobów tytoniowych będzie musiał umieścić w widocznych miejscach odpowiednie oznaczenia słowne i graficzne informujące o zakazie palenia na danym terenie. Na pracownikach ciążyć będzie obowiązek zastosowania się do nowego porządku prawnego. Jeśli zatem w regulaminie zostaną wprowadzone odpowiednie zmiany, to pracownicy będę musieli się do nich stosować, dlatego też warto wprowadzić nowe uregulowania do przepisów wewnętrznych firmy.

 Należy jeszcze raz zwrócić uwagę na to, że ten stan prawny wejdzie w życie już z dniem 15 listopada 2010 r.