Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Odpowiedź prawna
Tak, pracownik ma pełne prawo decydować o miejscu stosowania kwoty wolnej od podatku i może skutecznie zrezygnować z jej stosowania u dotychczasowego pracodawcy. Jest to fundamentalne prawo podatnika wynikające z obowiązujących przepisów.
Podstawy prawne i aktualne przepisy
Zaliczkę na podatek dochodowy pobieraną przez pracodawcę z wynagrodzenia pracownika zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, pod warunkiem złożenia odpowiedniego oświadczenia PIT-2.
Każdy podatnik rozliczający się według skali podatkowej ma prawo tylko do jednej kwoty wolnej od podatku. Dlatego też pracodawcę trzeba powiadomić o tym, że kwotę wolną od opodatkowania rozlicza się we własnym zakresie lub u innego pracodawcy.
Aktualne kwoty w 2025 roku
Kwota wolna od podatku
30 000 zł rocznie - bez zmian w stosunku do lat poprzednich
Miesięczna kwota zmniejszająca
300 zł miesięcznie (1/12 z 3 600 zł rocznej kwoty zmniejszającej)
Maksymalna liczba płatników
Do 3 pracodawców może zastosować podział kwoty zmniejszającej
Zasady podziału kwoty zmniejszającej między płatników
Kwota zmniejszająca podatek może być podzielona i wykorzystana u maksymalnie 3 płatników w następujący sposób:
Obowiązki pracownika przy zmianie miejsca pracy
To na pracowniku, u którego nastąpiły zmiany w stosunku do stanu faktycznego podanego w złożonym wcześniej oświadczeniu dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT-2), ciąży obowiązek złożenia stosownej informacji.
Procedura powiadomienia pracodawcy
W opisanej sytuacji pracownik postąpił zgodnie z prawem - powiadomił pisemnie pracodawcę o zmianie stanu faktycznego. Pracodawca powinien:
- Przyjąć zawiadomienie pracownika
- Zaprzestać stosowania kwoty zmniejszającej od lutego 2025 roku
- Obliczać zaliczki bez pomniejszenia o kwotę 300 zł miesięcznie
- Uwzględnić zmianę przy obliczaniu wynagrodzenia za luty i kolejne miesiące
Nowoczesne rozwiązania - PIT-2 w wersji 9
Od 2023 roku obowiązuje wzór PIT-2 w wersji 9, który zasadniczo zmienił swoją rolę. To są obecnie "Oświadczenia/Wnioski podatnika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych".
Korzyści nowego formularza PIT-2 (9)
Nowy formularz umożliwia złożenie oświadczenia o podwyższonych kosztach uzyskania przychodu, stosowaniu zwolnień podatkowych (ulga na powrót, dla rodzin 4+ oraz dla pracujących seniorów), kwoty zmniejszającej podatek nawet u 3 płatników, a także u osób uzyskujących dochody z umowy zlecenie lub umowy o dzieło.
Przykłady praktyczne
Sytuacja z pytania
Pracownik przechodzi z pełnego etatu na 1/8 etatu w pierwszej firmie i rozpoczyna pracę w pełnym wymiarze w drugiej firmie. Przenosi stosowanie kwoty wolnej do nowego miejsca pracy.
Alternatywne rozwiązanie
Pracownik mógłby również zastosować podział kwoty zmniejszającej: 1/24 (150 zł) w każdej z firm, jeśli oba zatrudnienia są znaczące pod względem wynagrodzenia.
Konsekwencje dla pracodawcy
Płatnik nie ponosi żadnych konsekwencji z tytułu błędnie pobranych zaliczek na podatek, jeśli wynikało to z zastosowania otrzymanych oświadczeń i wniosków. Jednak pracodawca ma obowiązek przestrzegać otrzymanych zawiadomień.
Uwaga dla pracodawców
Pracodawca nie ma obowiązku weryfikacji prawdziwości oświadczeń pracownika, ale musi je stosować zgodnie z otrzymanymi instrukcjami. Odpowiedzialność za prawidłowość oświadczeń spoczywa na pracowniku.
Rozliczenie roczne
W przypadku niezłożenia PIT-2 zarówno kwotę zmniejszającą podatek jak też inne preferencje i sposoby rozliczenia, o których mowa w PIT-2, można uwzględnić w rozliczeniu rocznym podatnika. Oznacza to, że ewentualne błędy można skorygować w zeznaniu rocznym.
Podsumowanie
Najważniejsze ustalenia
- Pracownik ma prawo decydować o miejscu stosowania kwoty wolnej od podatku
- Może skutecznie zrezygnować z jej stosowania u dotychczasowego pracodawcy
- Powiadomienie pracodawcy jest wystarczające - nie potrzeba jego zgody
- Kwotę można dzielić między maksymalnie 3 płatników
- W 2025 roku kwota wolna wynosi 30 000 zł rocznie (300 zł miesięcznie)