Bezpośrednie stosowanie dyrektyw unijnych
Pytanie:
"W Unii Europejskiej istnieją tzw. dyrektywy, które nakładają na państwa członkowskie obowiązek dostosowania prawa krajowego tak, by spełniało cele wynikające z danej dyrektywy. Obywatele kraju mogą w razie niezgodności prawa krajowego z dyrektywą unijną stosować się bezpośrednio do tej ostatniej i skutecznie dochodzić swoich praw w sądach krajowych. W Polsce np. w sprawach podatkowych sądy administracyjne mogą zadawać pytania do ETS, organy podatkowe są związane wykładnią przepisów dokonanych przez trybunał. Wynika to jednak ściśle z przepisów krajowych np. ordynacji podatkowej. Dyrektywy nie dotyczą jednak tylko sfery podatków, ale bardzo wielu innych: praw pracowniczych, swobody świadczenia usług, przepływu kapitału, itp. Jak wygląda praktyczna sytuacja polskiego obywatela, który uważa, że jakaś dyrektywa (nie dotycząca podatków) nie została dostatecznie wyrażona w prawie krajowym np.: ustawa wprowadza zakaz, karę czy konieczność zezwolenia na coś, co wg dyrektywy objęte jest całkowitą swobodą? Czy wobec tego tak jak w podatkach też można zastosować się bezpośrednio do dyrektywy?"
Odpowiedź prawnika: Bezpośrednie stosowanie dyrektyw unijnych
Dyrektywy z są skierowane do państw członkowskich UE, zadaniem państwa jest je implementować, co do zasady nie są stosowane bezpośrednio. Jednakże, Europejski Trybunał Sprawiedliwość uznaje, iż w pewnych wypadkach możliwe jest stosowanie bezpośrednie dyrektyw. Jednak przepisy dyrektywy, muszą być:
- bezwarunkowe
- wystarczające precyzyjne i jasne
Ponadto, kolejnym warunkiem bezpośredniego stosowania przepisów dyrektywy, jest brak ich implementacji do prawa krajowego lub implementacja dokonana po terminie, ewentualnie niewłaściwa implementacja.
W związku z tym, po spełnieniu tych warunków, zgodnie z orzeczeniem ETS z 19 I 1982 r. w sprawie Ursula Becker vs. Finanzamt Münster-Innenstadt, jeśli przepisy dyrektywy z punktu widzenia ich treści wydają się bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne, to wobec braku w wyznaczonych terminach przepisów wykonawczych można się na nie powołać wobec wszelkich przepisów prawa krajowego niezgodnych z dyrektywą, bądź też jeśli ich charakter pozwala określić uprawnienia, jakich jednostki mogą dochodzić od państwa.
Potwierdza to orzeczenie ETS z dnia 17 listopada 1993 r. C - 71/92 w sprawie Komisja Wspólnot Europejskich vs. Królestwu Hiszpanii, zgodnie z którym gdy celem dyrektyw jest nadanie praw jednostce, jednostka ta może korzystać z pełni swoich praw i w razie potrzeby powoływać się na nie przed sądem krajowym w przypadku nieprecyzyjnego, błędnego wdrożenia dyrektywy.
Toteż, również w stosunku do innych, niż podatki sfer życia, możliwe jest bezpośrednie powoływanie się na przepisy dyrektywy, nie implementowanej lub implementowanej wadliwie.