Przekształcenie użytkowania wieczystego a VAT

Pytanie:

"Zamierzam przekształcić prawo użytkowania działki w prawo własności w oparciu o ustawę z dnia 25 lipca 2005 roku. Czy w świetle uchwały NSA z dnia 08 stycznia 2007 roku dotyczącej opodatkowania podatkiem VAT opłat rocznych za wieczyste użytkowanie gruntu - a właściwie braku konieczności doliczania tego podatku - gmina powinna naliczyć i odprowadzić VAT od opłaty za przekształcenie wieczystego w własność w drodze decyzji administracyjnej? Czy gmina powinna z urzędu zwrócić podatek VAT lub zaliczyć na poczet bieżących opłat rocznych wszystkim użytkownikom wieczystym, którym ten podatek doliczyła w poprzednich latach, czy też każdy użytkownik wieczysty powinien indywidualnie wnieść wniosek do urzędu? Po upływie jakiego okresu czasu nastąpi przedawnienie roszczenia wobec gminy dotyczące niesłusznie naliczonego podatku zarówno do opłat rocznych, jak i do opłat za przekształcenie?"

Odpowiedź prawnika: Przekształcenie użytkowania wieczystego a VAT

Użytkowanie wieczyste różni się od własności tym, że jest to prawo terminowe (99 lat) i ma węższą treść. Ustanawiane jest za wynagrodzeniem uiszczanym corocznie do 31 marca.

Od 13 października 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. 2005 r., Nr 175, poz. 1459). Na jej podstawie osoba, na rzecz której zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, jest obowiązana do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty z tytułu tego przekształcenia. Opłatę tę ustala właściwy organ w decyzji o przekształceniu stosując odpowiednio niektóre przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami o cenie nieruchomości. Podstawę dla ustalenia tej opłaty stanowi wartość nieruchomości, określona przez rzeczoznawcę majątkowego, pomniejszona o dotychczasowe opłaty za użytkowanie wieczyste. Właściciele nieruchomości mogą w uchwale przyznać bonifikatę. 

Jeżeli przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności dotyczy nieruchomości rolnej, organ właściwy do wydania decyzji może udzielić bonifikaty od ww. opłaty w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność:

  • Skarbu Państwa - za zgodą wojewody;
  • jednostek samorządu terytorialnego - za zgodą właściwej rady lub sejmiku. 

W uchwale z 8 stycznia 2007 r. (sygn. I FPS 1/2006) NSA uznał, że umowy użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004 r. nie podlegają VAT. Gminy i powiaty nie muszą więc do związanych z nimi opłat rocznych ani doliczać VAT, ani płacić go z własnej kasy. NSA uznał, iż czynność oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości na gruncie ustawy o VAT należy traktować jako dostawę towarów ze względu na jego charakter zbliżony do prawa własności. Jeśli zaś uznać, że oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości jest dostawą, to brak jest podstaw do opodatkowania opłat rocznych od umów ustanowionych i wpisanych do ksiąg wieczystych przed 1 maja 2004 r. W przypadku tych umów obowiązek podatkowy powstał w momencie wydania towaru. A w tym czasie czynność taka nie podlegała VAT. Gmina nie powinna zatem naliczać i odprowadzać VAT od opłaty za przekształcenie wieczystego we własność. Organy władzy publicznej nie są podatnikami VAT z tytułu wykonywania zadań, do realizacji których zostały powołane, chyba że zawierają umowy cywilnoprawne. Skoro zaś do przekształcenia dochodzi wskutek decyzji administracyjnych, nie powinno się do opłaty za nie doliczać VAT. 

W rozdziale 9 działu III Ordynacji podatkowej uregulowano zagadnienia nadpłaty podatku. Za nadpłatę uważa się kwotę:

  1. nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku; 
  2. podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej; 
  3. zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej; 
  4. zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej. 

Jeżeli wpłata dotyczyła zaległości podatkowej, na równi z nadpłatą traktuje się także część wpłaty, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę.

Zgodnie z art. 76 § 1 Ordynacji podatkowej, nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu (tzn. obowiązkowo, bez wniosku podatnika) na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem § 2.


Zespół prawników
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika