Czy małe gospodarstwo rolne otrzyma wsparcie z Unii? Nowości od 1 lutego 2005 r.

W nomenklaturze unijnej gospodarstwo niskotowarowe to takie, którego wielkość ekonomiczna (mierzona wysokością standardowej nadwyżki bezpośredniej) wynosi od 2 ESU do 4 ESU. W Unii Europejskiej wielkość ekonomiczną każdego gospodarstwa określa się przy pomocy jednostek zwanych ESU. Kwota 1 ESU jest równa 1200 euro. Gospodarstwa pod względem wielkości dzieli się nie ze względu na ich powierzchnię, tylko w zależności liczby ESU. I tak gospodarstwa bardzo małe określa się w granicach od 1 do 4 ESU; małe mieszczą się w przedziale od 4 do 8 ESU, a średnio małe mają od 8 do 16 ESU. Pozostałe trzy kategorie gospodarstw średnio dużych, dużych i bardzo dużych liczą ponad 16 ESU i na pewno nie można uznać ich za niskotowarowe.

Co gwarantuje ustawodawca?

Z mocy przepisów ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej to zadania związane z udzielaniem pomocy finansowej w zakresie wspierania rozwoju obszarów wiejskich realizuje agencja płatnicza akredytowana na podstawie przepisów o uruchamianiu środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, wskazana w planie.

Co do zasady pomoc jest udzielana na wniosek producenta rolnego lub grupy producentów rolnych, lub na wniosek jednostki organizacyjnej lub organu realizującego zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich.

1 lutego 2005 r. weszło w życie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich

W zakresie ustalonym w planie rozwoju obszarów wiejskich, rozporządzenie określa szczegółowe warunki i tryb udzielania, wstrzymywania, zawieszania, zwracania i zmniejszania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych, zwanej "płatnością dla gospodarstwa niskotowarowego" oraz przestrzenny zasięg wdrażania tego działania.

Kiedy jest udzielana płatność dla gospodarstwa niskotowarowego, czyli kiedy gospodarstwo rolne może liczyć na pomoc finansową?

Płatność dla gospodarstwa niskotowarowego jest udzielana:

1. do wysokości limitu stanowiącego równowartość w złotych kwoty w euro określonej w planie rozwoju obszarów wiejskich na wspieranie gospodarstw niskotowarowych,

2. według kolejności otrzymania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej "Agencją", wniosków o przyznanie płatności dla gospodarstwa niskotowarowego, zwanych dalej "wnioskami".

Jakie warunki musi spełniać producent rolny, aby uzyskać pomoc finansową (płatność dla gospodarstwa niskotowarowego)?

Płatność dla gospodarstwa niskotowarowego jest udzielana producentowi rolnemu, który:

1. jest osobą fizyczną,

2. prowadził, przez okres co najmniej 3 lat przed dniem złożenia wniosku, działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego i reprodukcyjnego, produkcji warzywniczej, roślin ozdobnych i grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowli i produkcji materiału zarodowego ssaków, ptaków i owadów użytkowych, produkcji zwierzęcej typu przemysłowego, fermowego oraz chowu i hodowli ryb (do okresu tego zalicza się również okres prowadzenia działalności rolniczej przez poprzedniego właściciela gospodarstwa rolnego, jeżeli producent rolny wnioskujący o udzielenie płatności dla gospodarstwa niskotowarowego został właścicielem tego gospodarstwa w drodze dziedziczenia albo jako następca producenta rolnego, któremu przyznano rentę strukturalną),

3. w dniu złożenia wniosku prowadził działalność rolniczą, o której mowa w pkt 2, w gospodarstwie rolnym stanowiącym przedmiot odrębnej własności producenta rolnego albo jego małżonka, albo przedmiot ich współwłasności, oraz będącym gospodarstwem niskotowarowym o wielkości ekonomicznej co najmniej 2 EJW (ESU) i nie więcej niż 4 EJW (ESU),

4. zobowiąże się do:

a) realizacji przedsięwzięć mających na celu restrukturyzację gospodarstwa niskotowarowego:

- dotyczących prowadzenia działalności rolniczej lub pozarolniczej działalności gospodarczej,

- zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego,

b) nieprzenoszenia własności gospodarstwa niskotowarowego przez okres 5 lat od dnia przyznania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego (jednak zobowiązanie to nie dotyczy przeniesienia własności gospodarstwa niskotowarowego na rzecz następcy producenta rolnego, któremu przyznano rentę strukturalną).

Co powinien zawierać plan rozwoju gospodarstwa niskotowarowego?

Plan rozwoju gospodarstwa niskotowarowego powinien zawierać – między innymi - informacje dotyczące:

1. sposobu użytkowania gruntów rolnych,

2. wyposażenia gospodarstwa w budynki, maszyny i urządzenia rolnicze,

3. struktury produkcji roślinnej w gospodarstwie,

4. liczby zwierząt gospodarskich utrzymywanych w gospodarstwie w dniu złożenia wniosku,

5. wielkości ekonomicznej gospodarstwa wyrażonej w EJW (ESU).

Plan rozwoju gospodarstwa niskotowarowego sporządza się na formularzu udostępnionym przez Agencję.

Co traktuje się jako przedsięwzięcia mające na celu restrukturyzację gospodarstwa niskotowarowego?

Przedsięwzięciami takimi są:

1) przestawienie lub przestawianie gospodarstwa niskotowarowego na produkcję metodami ekologicznymi,

2) przystąpienie do grupy lub organizacji producentów rolnych zgodnie z przepisami o grupach producentów rolnych,

3) zakup zwierząt gospodarskich, maszyn rolniczych, gruntu rolnego lub jego dzierżawa;

4) ukończenie szkolenia:

a) prowadzonego zgodnie z warunkami, sposobem i trybem określonym w przepisach wydanych na podstawie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej lub

b) realizowanego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006" w zakresie działania "Szkolenia",

5) uzyskanie pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt,

6) rozpoczęcie prowadzenia produkcji w działach specjalnych produkcji rolnej;

7) zrezygnowanie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług z tytułu dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej oraz świadczenia usług rolniczych,

8) realizacja projektu w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006",

9) osiągnięcie, w okresie pobierania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego, corocznej wartości sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej w wysokości co najmniej 20 tys. zł,

10) rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i osiągnięcie, w okresie pobierania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego, corocznego przychodu w wysokości co najmniej 20 tys. zł.

Kto przyznaje pomoc finansową dla gospodarstwa niskotowarowego?

Płatność dla gospodarstwa niskotowarowego przyznaje, w drodze decyzji administracyjnej, kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania producenta rolnego. Płatność jest udzielana na wniosek producenta rolnego, składany do kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wniosek składa się w dowolnym terminie.

Co należy dołączyć do wniosku o pomoc finansową dla gospodarstwa niskotowarowego?

Do wniosku dołącza się:

1. plan rozwoju gospodarstwa niskotowarowego,

2. dokument potwierdzający prowadzenie działalności rolniczej przez wymagany okres (może to być dokument stwierdzający okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w ostatnich 3 latach przed dniem złożenia wniosku lub dokument potwierdzający okres posiadania gospodarstwa rolnego wraz z oświadczeniem o okresie prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie),

3. dokument potwierdzający prawo własności gospodarstwa niskotowarowego.

Jak często wypłacana jest pomoc finansowa?

Płatność dla gospodarstwa niskotowarowego wypłaca się corocznie, przez okres 5 lat, w złotych. W pierwszym roku wypłaty płatności dla gospodarstwa niskotowarowego płatność tę wypłaca się w terminie 60 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, a począwszy od drugiego roku - w terminie 12 miesięcy od dnia wypłaty poprzedniej płatności.

Czy wypłata pomocy po czterech latach może być uzależniona od spełnienia dodatkowych warunków?

Tak. Płatność dla gospodarstwa niskotowarowego w czwartym i piątym roku wypłaty tej płatności wypłaca się, jeżeli producent rolny:

1) zrealizował przedsięwzięcia zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wypłaty płatności dla gospodarstwa niskotowarowego w trzecim roku realizacji planu, oraz

2) złożył kierownikowi biura powiatowego Agencji, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania producenta rolnego, oświadczenie o zrealizowaniu przedsięwzięć zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego (oświadczenie to składa się na formularzu udostępnionym przez Agencję, w terminie 7 dni od dnia, w którym upłynął w/w termin 6 miesięcy, dołącza się do niego dokumenty potwierdzające ukończenie realizacji przedsięwzięć określonych w planie rozwoju gospodarstwa niskotowarowego).

Pamiętaj, że:

• Plan rozwoju gospodarstwa niskotowarowego sporządza się na formularzu udostępnionym przez Agencję,

• Kierownik biura powiatowego Agencji wydaje decyzje w sprawie przyznania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku,

• Płatność dla gospodarstwa niskotowarowego podlega wstrzymaniu i zwrotowi między innymi w sytuacji, gdy producent rolny przeniósł własność gospodarstwa niskotowarowego przed upływem 5 lat od dnia przyznania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego, Jednak w przypadku gdy w okresie 5 lat od dnia przyznania płatności nastąpi przeniesienie własności gospodarstwa niskotowarowego na rzecz następcy producenta rolnego, któremu przyznano rentę strukturalną, płatność dla gospodarstwa niskotowarowego przysługuje temu następcy, jeżeli w terminie 35 dni od dnia przeniesienia własności tego gospodarstwa złoży oświadczenie, w którym zobowiąże się do realizacji planu rozwoju gospodarstwa niskotowarowego oraz nieprzenoszenia własności tego gospodarstwa do końca okresu objętego zobowiązaniem poprzedniego właściciela tego gospodarstwa.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwodu obszarów wiejskich ze środków pochodzących  Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. 2003 r., Nr 229, poz. 2273),

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. 2004 r., Nr 286, poz. 2870).