Komu przysługuje prawo do deputatu wynikające z układu zbiorowego?
12 grudnia 2005 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone skargi konstytucyjne Zdzisława W., Stanisława M., Józefa M. dotyczące prawa do świadczenia pieniężnego za deputat węglowy.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 5 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, w części obejmującej zwrot: "z kopalń całkowicie likwidowanych", jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Wszyscy emeryci i renciści pracujący kiedyś w przedsiębiorstwach objętych Układem Zbiorowym Pracy dla Pracowników Zakładów Górniczych, mając takie samo prawo do deputatu węglowego lub jego finansowego ekwiwalentu, powinni mieć zapewnioną równą ochronę tego prawa. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego brak jest jakichkolwiek podstaw, aby prawo majątkowe rozpatrywane w tej sprawie można było różnicować w oparciu o jakieś racjonalne kryterium. Niezależnie od tego, że prawo to związane jest z wcześniejszym stosunkiem pracy emerytów i rencistów zatrudnionych w przedsiębiorstwach różnych kategorii (tj. przedsiębiorstwach górniczych i przedsiębiorstwach robót górniczych), ma jedno źródło - Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Zakładów Górniczych z grudnia 1991 r. (UZP). Wszyscy zatem emeryci i renciści pracujący niegdyś w przedsiębiorstwach objętych UZP, mając takie samo prawo do bezpłatnego węgla realizowanego w formie deputatu węglowego lub jego finansowego ekwiwalentu, winni mieć zapewnioną równą ochronę tego prawa. Nakaz ten wynika z Konstytucji.
W wyniku nowelizacji przepisów zakres podmiotowy ochrony został ograniczony wyłącznie do osób "z kopalń całkowicie likwidowanych". Tym samym emeryci i renciści zatrudnieni niegdyś w przedsiębiorstwach robót górniczych pozbawieni zostali ochrony prawa wynikającego z UZP. Trybunał Konstytucyjny stwierdził że znowelizowany przepis w części obejmującej zwrot: "z kopalń całkowicie likwidowanych", jest niezgodny z Konstytucją, przez to, że w sposób arbitralny różnicuje zakres podmiotowy ochrony majątkowego prawa do ekwiwalentu z tytułu prawa do bezpłatnego węgla.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2005 r., sygn. akt SK 20/04
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?