Paliwa z baków do kontroli!

Kto i komu skontroluje paliwo?

Do zadań Inspekcji Transportu Drogowego należy m.in. kontrola rodzaju używanego paliwa przez pobranie próbek paliwa ze zbiornika pojazdu mechanicznego. 

Chodzi głównie o wykrycie w kontrolowanym paliwie znacznika przeznaczonego do znakowania oleju opałowego lub oleju napędowego przeznaczonego na cele opałowe, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowy. W takich przypadkach lejących do baków paliwo opałowe czekają srogie kary pieniężne.

Kontroli takiej podlegają co do zasady:

1. kierowcy wykonujący transport drogowy lub przewóz na potrzeby własne,  

2. przedsiębiorcy wykonujący transport drogowy lub przewóz na potrzeby własne,  

3. podmioty wykonujące przewozy drogowe:

• w ramach powszechnych usług pocztowych,  

• w ramach usług polegających na przewozie odpadów komunalnych lub nieczystości ciekłych,  

• przez podmioty niebędące przedsiębiorcami 

• w ramach usuwania skutków awarii lub wypadków pojazdami pomocy drogowej.

W związku z tym 20 kwietnia 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie szczegółowego trybu kontroli rodzaju paliwa znajdującego się w zbiorniku pojazdu.

Jak przebiega kontrola rodzaju używanego paliwa znajdującego się w zbiorniku pojazdu mechanicznego?

Kontrolę rodzaju paliwa używanego do napędu pojazdu mechanicznego przeprowadza się przez: 

1. próbę kwasową dokonywaną przez inspektora Inspekcji Transportu Drogowego;

2. analizę dokonywaną przez laboratorium posiadające certyfikat akredytacji w zakresie badań paliw płynnych, wydany przez krajową jednostkę akredytującą zgodnie z przepisami o systemie oceny zgodności. 

Jak pobierana będzie próbka paliwa?

W celu przeprowadzenia takiej kontroli, inspektor w obecności kierującego pojazdem pobiera ze zbiornika kontrolowanego pojazdu próbkę paliwa w niezbędnej ilości, jednak nie większej niż 0,5 dm3. Do pobrania próbki inspektor stosuje urządzenie umożliwiające pobranie paliwa ze zbiornika pojazdu i przelanie lub przetłoczenie go do naczynia, w którym będzie poddane próbie kwasowej, lub do pojemników do ww. analizy. Przed pobraniem próbki urządzenie to inspektor przepłukuje paliwem pobranym ze zbiornika kontrolowanego pojazdu. Paliwo pochodzące z płukania umieszcza się w pojemniku na zlewki. 

W jaki sposób bada się próbki pobranego paliwa?

Próbę kwasową przeprowadza się przez dodanie odpowiedniej ilości próbki paliwa do naczynia, w którym znajduje się 18 % wodny roztwór kwasu solnego, wymieszanie cieczy, a następnie pozostawienie mieszaniny przez okres 10 minut. 

Jeżeli w wyniku próby kwasowej przeprowadzonej w powyższy sposób w naczyniu pojawi się warstwa o zabarwieniu od różowego do czerwonego, wówczas należy uznać, że w kontrolowanym paliwie znajduje się znacznik przeznaczony do znakowania oleju opałowego lub oleju napędowego przeznaczonego na cele opałowe, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym. 

Inspektor, w przypadku zastrzeżenia co do wyniku próby kwasowej lub na żądanie kontrolowanego, może przekazać badaną próbkę do analizy w laboratorium.

 Pobrana do analizy próbka paliwa jest wówczas umieszczana w dwóch jednakowych, szczelnie zamykanych pojemnikach, oznaczonych w sposób pozwalający na identyfikację pojazdu, z którego pobrano próbkę, kierującego tym pojazdem, daty i miejsca pobrania próbki oraz zabezpieczających paliwo przed zmianą jego cech charakterystycznych. W każdym z pojemników umieszcza się co najmniej 0,2 dm3 paliwa. Pojemnik z pobraną próbką paliwa inspektor przekazuje niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia pobrania próbki, do laboratorium posiadającego certyfikat akredytacji w zakresie badań paliw płynnych, wydany przez krajową jednostkę akredytującą zgodnie z przepisami o systemie oceny zgodności. 
Paliwo znajdujące się w jednym z pojemników przeznacza się do badań, natomiast paliwo znajdujące się w drugim z pojemników stanowi zapas kontrolny laboratorium. 

Czym kończy się kontrola?

Niezwłocznie po zakończeniu kontroli rodzaju paliwa znajdującego się w zbiorniku pojazdu sporządza się protokół, którego wzór określa załącznik do omawianego rozporządzenia. Jeżeli w wyniku kontroli obejmującej próbę kwasową dokonywaną przez inspektora Inspekcji Transportu Drogowego nie stwierdzono zastrzeżeń co do rodzaju paliwa znajdującego się w zbiorniku pojazdu, protokół sporządza się wyłącznie na żądanie kierującego kontrolowanym pojazdem, o czym należy go pouczyć.

Protokół sporządza się w dwóch egzemplarzach, a jeżeli zachodzi konieczność przekazania próbki do analizy w laboratorium - w trzech egzemplarzach. Jeden egzemplarz otrzymuje kierujący kontrolowanym pojazdem, drugi dołącza się do akt sprawy, a trzeci egzemplarz, jeżeli został sporządzony, dołącza się do próbki przesyłanej do laboratorium. 

Pozostałość pobranej próbki paliwa, której nie wykorzystano do kontroli, przelewa się lub przetłacza, za zgodą kierującego pojazdem, do zbiornika pojazdu, z którego została pobrana. W przypadku braku zgody kierującego pojazdem pozostałość próbki umieszcza się w pojemniku na zlewki.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie szczegółowego trybu kontroli rodzaju paliwa znajdującego się w zbiorniku pojazdu (Dz. U. 2006 r., Nr 56, poz. 395);

• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. 2004 r., Nr 204, poz. 2088, ze zm.)