Podwójne karanie podatnika za ten sam czyn narusza Konstytucję
Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu dotyczące dodatkowego zobowiązania podatkowego. Trybunał orzekał w sprawie zgodności art. 109 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług z art. 2 Konstytucji.
Dariusz M. prowadził działalność gospodarczą m.in. w zakresie sprzedaży samochodów Przeprowadzona przez urząd skarbowy kontrola stwierdziła zawyżenie kwoty podatku naliczonego do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. Naczelnik urzędu skarbowego ustalił dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30 % zawyżenia kwoty podatku naliczonego do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. Kwestionowany przepis ustawy o podatku od towarów i usług nakazuje nałożenie na podatnika sankcji VAT, gdy w złożonej deklaracji podatnik wykazał kwotę zwrotu podatku naliczonego wyższą od należnej. Dariusz M. odwołał się od tej decyzji w części dotyczącej ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego.Powołał się przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 kwietnia 1998 r., sygn. akt K 17/97. W wyroku tym Trybunał stwierdził, że przepisy ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w zakresie, w jakim dopuszczają stosowanie wobec tej samej osoby za ten sam czyn sankcji administracyjnej określonej przez powołaną ustawę jako "dodatkowe zobowiązanie podatkowe" i odpowiedzialność za wykroczenia skarbowe są niezgodne z Konstytucją. Dyrektor izby skarbowej, do którego odwołał się Dariusz M., utrzymał w mocy decyzję organu podatkowego I instancji. Uznał, że ewentualne odstąpienie od stosowania sankcji podatkowych wobec osób fizycznych w podatku VAT może wynikać tylko z odpowiedniego zapisu w obecnie obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług. Decyzję tę Dariusz M. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Sąd ten stwierdził, że w przypadku wystąpienia zdarzeń, o których mowa w kwestionowanych przepisach zachodzi potencjalny zbieg odpowiedzialności administracyjnej w postaci sankcji VAT i odpowiedzialności karnej skarbowej za wykroczenia albo przestępstwa skarbowe. W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu uregulowanie zawarte w kwestionowanych przepisach jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego.
Po przeprowadzeniu rozprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 109 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim dopuszcza stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, sankcji administracyjnej określonej przez powołaną ustawę jako "dodatkowe zobowiązanie podatkowe" i odpowiedzialności za wykroczenia skarbowe albo przestępstwa skarbowe, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.
Zdaniem Trybunału, stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, sankcji administracyjnej określonej jako "dodatkowe zobowiązanie podatkowe" i odpowiedzialności za przestępstwa albo wykroczenia skarbowe w postępowaniu karnym skarbowym narusza konstytucję. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, sankcji administracyjnej określonej jako "dodatkowe zobowiązanie podatkowe" i odpowiedzialności za przestępstwa albo wykroczenia skarbowe w postępowaniu karnym skarbowym narusza konstytucyjną zasadę państwa prawnego. Kumulowanie odpowiedzialności administracyjnej i odpowiedzialności karnoskarbowej stanowi wyraz nadmiernego fiskalizmu. Wykracza to poza granice niezbędne dla zapewnienia ponoszenia ciężaru opodatkowania w uzasadnionych granicach przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (podatników podatku VAT).
Wyrok jest ostateczny.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 września 2007 r., sygn. akt P 43/06
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?